ต้นยอเป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก ที่มีประโยชน์และคุณค่าไม่เล็กเหมือนขนาดต้น เริ่มตั้งแต่ใบ ที่อุดมไปด้วยแร่ธาตุแคลเซียม เกลือแร่และวิตามินอีกหลากหลายชนิด ส่วนผล ก็มีสาร Anti oxidant ซึ่งมีสรรพคุณกระตุ้นภูมิต้านทานและป้องกันมะเร็งได้ จึงไม่น่าแปลกใจ ที่ทั้งใบยอและลูกยอถูกนำมาแปรรูปเป็นอาหารและเครื่องดื่ม อย่าง ห่อหมกใบยอ น้ำลูกยอ รวมทั้งยารักษาโรคแผนโบราณ
นอกจากนั้น ยังพบว่า ลูกยอ มีสารที่ช่วยกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายและการทำงานของเซลล์ ให้สร้างเซลล์ใหม่ทดแทนเซลล์ที่เสื่อมไปได้เร็วขึ้น อาจารย์รัตนพล มงคลรัตนสิทธิ์ และอาจารย์วิรัช วงค์ภักดี อาจารย์พิเศษภาควิชาผ้าและเครื่องแต่งกาย คณะคหกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี จึงได้หยิบคุณลักษณะนี้มาพัฒนาเป็น “สบู่ลูกยอ” ขึ้น
อาจารย์รัตนพล เปิดเผยถึงที่มาของสบู่ลูกยอว่า “สืบเนื่องมาจากทางคณะคหกรรมศาสตร์ได้จัดโครงการถ่ายทอดเทคโนโลยีผลิตภัณฑ์ แปรรูปจากส้มเขียวหวาน มะละกอ ลูกยอ ให้กับกลุ่มแม่บ้านสตรีนพรัตน์ หมู่ 5 ตำบลนพรัตน์ อำเภอหนองเสือ จังหวัดปทุมธานี ขึ้นเพื่อเผยแพร่ความรู้ด้านการแปรรูปผลิตภัณฑ์ทางการเกษตรรูปแบบ ใหม่ ๆ ซึ่งสำหรับลูกยอ ปกติกลุ่มแม่บ้านฯ ผลิตน้ำลูกยอออกจำหน่ายอยู่แล้ว แต่เนื่องด้วยต้นยอเป็นไม้ยืนต้นที่ชาวบ้านในพื้นที่มักจะปลูกไว้ทุกบ้าน ลูกยอจึงมีปริมาณมากและนำไปแปรรูปเป็นน้ำลูกยอไม่ทัน จึงได้นำความรู้เกี่ยวกับการผลิตสบู่ลูกยอไปเผยแพร่
สำหรับวิธีการทำสบู่ลูกยอ
เริ่มจากขั้นตอนการเตรียมผงลูกยอ โดยให้นำลูกยอห่ามค่อนไปทางสุกมาฝานบาง ๆ นำไปตากแดดหรืออบให้แห้ง แล้วตำให้ละเอียดจนเป็นผง ต่อมาเป็นขั้นตอนการเตรียมส่วนผสมของสบู่ลูกยอ ดังนี้ น้ำมันมะพร้าว 120 กรัม, น้ำมันปาล์ม 80 กรัม, น้ำมันมะกอก 200 กรัม, โซเดียมไฮดรอกไซด์ 58 กรัม, น้ำ 140 กรัม และผงลูกยอ 20 กรัม
ต่อมา เป็นขั้นตอนการทำสารละลายด่าง ให้ชั่งน้ำหนักน้ำ 140 กรัม และ โซเดียมไฮดรอกไซด์ 58 กรัม เทลงในชามแก้ว ใช้ช้อนคนให้โซเดียมไฮดรอกไซด์ ละลายจนได้สารละลายด่างใส ซึ่งระหว่างนี้อุณหภูมิของสารละลายด่างจะสูงถึง 80-90 องศาเซลเซียส ให้ตั้งทิ้งไว้จนอุณหภูมิลดลงเหลือประมาณ 40-45 องศาเซลเซียส จากนั้นเป็นขั้นตอนการผสมน้ำมัน โดยให้ผสมน้ำมันทั้งสามชนิดตามน้ำหนักที่กำหนด เทรวมกัน นำไปตั้งไฟอ่อน ๆ อุ่นให้น้ำมันมีอุณหภูมิ 40-45 องศาเซลเซียส แล้วจึงเทสารละลายด่างลงในน้ำมัน ใช้ไม้พายกวนให้เข้ากัน จนส่วนผสมเริ่มจับตัวเหนียวข้นคล้ายครีมสลัดแล้วใส่ผงลูกยอลงไป คนให้เข้ากัน เทลงแบบ โดยตั้งทิ้งไว้ 6-8 ชั่วโมง แล้วเทออกจากแบบ เก็บต่อไว้อีก 2-4 สัปดาห์ เพื่อให้ได้ค่าความเป็นด่าง (Ph.) อยู่ในระดับที่เหมาะสม (ประมาณ 8-10) จึงนำมาจำหน่ายได้
จากการนำไปวางจำหน่าย ปรากฏว่าสบู่ลูกยอใช้ดี เป็นที่พึงพอใจของลูกค้า โดยกลุ่มแม่บ้านฯ สามารถจำหน่ายสบู่ลูกยอได้ถึงก้อนละ 30 บาท
ผู้ใดสนใจ สามารถสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ภาควิชาคห กรรมศาสตร์ศึกษา คณะคหกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี หมายเลขโทรศัพท์ 0-2549- 3160-61 ในวันและเวลาราชการ
