ร้านกาแฟเป็นหนึ่งในธุรกิจสุดฮิตที่คนเชื่อว่าเปิดง่าย ขายดี มีกำไรไม่ยาก บางคนบอกว่าแค่มีเครื่องชงกาแฟดีๆ มีบาริสต้าเก่งๆ แค่นี้ก็เปิดร้านได้ 

 

แต่ในความเป็นจริงมันโหดร้ายยิ่งกว่า ถ้าดูจากสถิติคนลงทุนร้านกาแฟอัตราล้มเหลวค่อนข้างสูง เฉลี่ยที่ 30-60% ภายในปีแรก และ 50-74% ภายใน 5 ปี

 

คำถามคือถ้าเป็นอย่างนั้นแล้วการเปิดร้านกาแฟจะมีโอกาสสำเร็จได้อย่างไร สิ่งที่เราต้องโฟกัสคือ

 

 

เราต้องตั้งคำถามก่อนเปิดร้านว่าใครคือลูกค้าหลัก? พนักงานออฟฟิศ นักศึกษา คนทำงานฟรีแลนซ์ หรือนักท่องเที่ยว? จากนั้นก็สำรวจพื้นที่รอบ ๆ ว่ามีกลุ่มเป้าหมายอยู่หรือไม่

 

 

ร้านควรอยู่ในตำแหน่งที่คนเดินผ่านหรือขับรถเห็นได้ชัด เช่น ริมถนนใหญ่ หรือมุมตึกที่มีป้ายเด่นชัด ควรมีที่จอดรถ หรือใกล้ระบบขนส่งสาธารณะ เช่น BTS, MRT จะยิ่งดีมาก

 

 

ต้องสำรวจว่าในพื้นที่ใกล้เคียง 1-2 กิโลเมตรมีคู่แข่งมากน้อยแค่ไหน และวิเคราะห์จุดเด่นและจุดอ่อนของคู่แข่ง เช่น ราคา, บรรยากาศ, เมนู หรือการบริการ เพื่อหา “ช่องว่าง” ในตลาด เช่น ถ้าคู่แข่งเน้นกาแฟราคาถูก เราอาจเน้นกาแฟพรีเมียมหรือบรรยากาศที่เป็นเอกลักษณ์

 

อย่างไรก็ดีที่กล่าวไปอาจเป็นแค่การวิเคราะห์ภาพรวมในเบื้องต้น แต่ถ้าต้องการความมั่นใจก่อนลงทุนเปิดร้านกาแฟ อาจต้องใช้หลักการ “Mini Feasibility” หรือความเป็นไปได้ของธุรกิจ โดยต้องเช็ก 3 สิ่งสำคัญในทำเลเหล่านั้นได้แก่

เหตุผลที่ต้องเช็กต้นทุนให้ชัด เพราะกาแฟ 1 แก้วมีต้นทุนแฝงค่อนข้างมาก ทั้งค่าเช่าสถานที่ ซึ่งถ้าทำเลดีๆ อยู่ในย่านออฟฟิศสำนักงาน อาจสูงถึงเดือนละหลายหมื่นบาท ค่าพนักงานขั้นต่ำก็ 13,000 บาท แต่ถ้าจ้างบาริสต้าเก่งๆ ก็ต้องจ่ายแพงกว่านั้น ไหนจะค่าสวัสดิการ ค่าอาหาร ค่า OT จิปาถะ 
 

 

นอกจากนี้ยังมีค่าน้ำ ค่าไฟ ค่าเสื่อมของเครื่องชงกาแฟ ค่าแก้ว ค่าทิชชู่ ฯลฯ เมื่อนำมาคำนวณแล้ว กำไร 1 แก้ว จะเหลือประมาณ 20% เท่านั้น ฉะนั้นถ้าขายกาแฟราคาแก้วละ 60 บาท เราจะได้กำไรประมาณ 12 บาทเท่านั้น 

 

สมมติว่ามีค่าใช้จ่ายต่อเดือนที่เป็น Fixed cost (ค่าเช่า ค่าพนักงาน ค่าน้ำ ค่าไฟ ฯลฯ) 30,000 บาท เท่ากับว่าต้องขายกาแฟให้ได้เดือนละ 2,500 แก้ว ถ้าเปิดร้าน 20 วัน ต่อเดือน เท่ากับว่า 1 วัน เราต้องขายให้ได้ 125 แก้ว เพื่อ “เท่าทุน” 

 

หรือถ้าใครติดตามข่าวแม้แต่ในเกาหลีใต้เอง แบรนด์ดังอย่าง Starbucks ยังประกาศไม่ให้อุปกรณ์ HOME Office เข้าร้านเด็ดขาด ก็เป็นผลมาจากการที่คนเกาหลีใต้มักยึดพื้นที่ในร้านกาแฟให้กลายเป็นที่ทำงาน 

 

ซึ่งในเกาหลีใต้มีการประเมินไว้ว่า กาแฟหนึ่งแก้วราคาประมาณ $3 (ราว 110 บาท) จะคุ้มทุนค่าที่นั่งของลูกค้าได้เพียง 1 ชั่วโมง 42 นาทีเท่านั้น หากเข้ามาใช้บริการนั่งนานเกินไป ผู้ประกอบการจะเสียโอกาสในการสร้างรายได้อย่างมาก

 

ดังนั้นถ้าใช้ Foot Traffic เป็นเกณฑ์ ยิ่งมีคนมาก โอกาสได้พบกลุ่มลูกค้าของร้านก็จะยิ่งมาก มีหลายทำเลที่น่าสนใจเช่น
 

 

1.ทำเลแหล่งท่องเที่ยวและเมืองหลัก

มีปริมาณ Foot Traffic สูงเฉลี่ย 15,000–30,000 คน/วัน แต่ก็ต้องแลกกับเรื่องค่าเช่าที่อาจสูงตาม โดยเฉลี่ยประมาณ 2,000–4,000 บาท/ตร.ม. มีตัวอย่างของร้านที่ประสบความสำเร็จคือคาเฟ่ในภูเก็ตที่ทำยอดขายเฉลี่ย 80,000–120,000 บาท/วัน จากลูกค้าต่างชาติที่ใช้จ่ายเฉลี่ย 500–700 บาท/บิล

 

2.ทำเลใกล้รถไฟฟ้า และชุมชนเมือง

จุดเด่นที่น่าสนใจคือ Foot Traffic สูงเช่นกัน เฉลี่ย 10,000 – 20,000 คน/วัน ในทำเลเหล่านี้ค่าเช่าก็ยังแพงประมาณ 1,000–2,500 บาท/ตร.ม. การเลือกเปิดร้านในทำเลเหล่านี้ก็ต้องให้สินค้ามีความเหมาะสมกับไลฟ์สไตล์เร่งรีบเช่น, กาแฟ grab&go เป็นต้น

 

3.ทำเลโซนออฟฟิศ + คอนโดใหม่
 

ทำเลนี้จะเจาะกลุ่มคนวัยทำงาน + คนรุ่นใหม่เป็นลูกค้าหลัก ค่าเช่าในพื้นที่เหล่านี้ขึ้นอยู่กับปัจจัยแวดล้อมหลายอย่างเฉลี่ยก็เริ่มตั้งแต่ 1,000 – 2,000 / ตร.ม. ร้านกาแฟที่จะเปิดในย่านนี้อาจต้องเน้นที่บรรยากาศเพื่อดึงดูดลูกค้าได้

 

4.ทำเลใกล้สถานศึกษา

เป็นทำเลที่หลายคนโฟกัสเปิดร้านกาแฟมาก ค่าเช่าก็จะแปรผันตามศักยภาพของทำเล เบื้องต้นประมาณ 500 – 1,000บาท/ ตร.ม. สินค้าก็ควรให้เหมาะกับพื้นที่เน้นไอเดีย เน้นความน่าสนใจ ราคาไม่แพงเกินไปเพื่อให้มีกำลังซื้อได้สม่ำเสมอ 

 

5.ทำเลย่านตลาดนัด/ย่านชุมชน
 

เป็นทำเลแบบ Local ที่มีข้อดีคือกลุ่ม Foot Traffic ค่อนข้างเยอะในช่วงเช้า และเย็น แต่กำลังซื้ออาจไม่สูงมากนัก กาแฟที่ขายต้องไม่เน้นราคาแพง แต่เน้นง่าย สะดวก เพื่อให้ตอบโจทย์กับกำลังซื้อของลูกค้า และควรเน้นที่คุณภาพและบริการที่ดีเพื่อสร้างฐานลูกค้าในระยะยาว

 

นอกจากทำเลเปิดร้านที่สำคัญเรื่องของคอนเซปต์ให้เหมาะสมกับพื้นที่ก็สำคัญไม่แพ้กันเพราะร้านกาแฟในปัจจุบันไม่ได้ขายแค่กาแฟ แต่ขาย “ประสบการณ์” ด้วย เช่น ร้านสไตล์มินิมอล: เน้นการตกแต่งเรียบง่าย เหมาะกับคนชอบถ่ายรูป หรือร้านกาแฟแบบ pet-friendly ที่ให้ลูกค้านำสัตว์เลี้ยงมาได้ 

 

และเพื่อเพิ่มโอกาสในการสร้างรายได้มากขึ้นการออกแบบเมนูที่หลากหลายและมีเอกลักษณ์ก็เป็นสิ่งสำคัญ ร้านกาแฟควรเสนอเมนูที่แตกต่าง เช่น กาแฟ signature, เครื่องดื่มตามฤดูกาล หรือเมนูเพื่อสุขภาพ (เช่น นมทางเลือก) 

 

หรือถ้าทำเลอยู่ในย่านท่องเที่ยว อาจเพิ่มเมนูเครื่องดื่มที่ถ่ายรูปสวยหรือมีชื่อที่เกี่ยวกับสถานที่นั้น ๆ จะยิ่งเพิ่มความประทับและทำให้การเปิดร้านกาแฟมีรายได้ดีมากยิ่งขึ้น

 

นักเขียน

คุณรัตนชัย ม่วงงาม (เปี๊ยก)