การเริ่มต้นทำธุรกิจในยุคปัจจุบันนั้นมีหลากหลายรูปแบบให้เลือก หนึ่งในคำถามในใจที่ผู้ประกอบการมือใหม่มักเผชิญคือ ควร “เปิดร้านเอง” หรือ “ซื้อแฟรนไชส์” ดี 

 

คำตอบขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย เช่น ประสบการณ์ เงินลงทุน ความพร้อมในการบริหาร และเป้าหมายในระยะยาว ก่อนอื่นมาดูกันว่าเปิดร้านเอง กับ ซื้อแฟรนไชส์ มีข้อดี-ข้อเสียอย่างไร

 

 

การเปิดร้านเอง เป็นการเริ่มต้นธุรกิจจากศูนย์ โดยใช้แนวความคิด สร้างโลโก้ตราสินค้า สูตรผลิตภัณฑ์ การจัดการ และรูปแบบการบริการที่คุณเป็นผู้กำหนดเองทั้งหมด

 

 

 

คุณสามารถออกแบบเมนู ตกแต่งร้าน ตั้งราคาสินค้า และจัดโปรโมชั่นได้อย่างอิสระตามแนวคิดของคุณเอง ไม่มีข้อจำกัดจากเจ้าของแฟรนไชส์

 

 

การเปิดร้านเองไม่ต้องจ่ายค่าแฟรนไชส์ ค่าใช้จ่ายรายเดือน หรือค่าลิขสิทธิ์การใช้แบรนด์ ทำให้ผลกำไรทั้งหมดตกเป็นของคุณโดยตรง

 

 

หากร้านของคุณประสบความสำเร็จ คุณสามารถต่อยอดไปสู่การเปิดสาขาใหม่ ขยายตลาด หรือนำแบรนด์ของตนเองไปสู่การขายแฟรนไชส์ได้ในอนาคต

 

 

ธุรกิจที่เริ่มต้นเองสามารถเปลี่ยนแปลง หรือปรับปรุงแนวทางการดำเนินงานได้รวดเร็วตามความต้องการของลูกค้าและสถานการณ์ตลาด

 

1.ต้องใช้เวลาในการวางระบบธุรกิจตั้งแต่ต้น

 

เช่น ระบบบัญชี การควบคุมต้นทุน การจัดซื้อวัตถุดิบ การบริหารบุคลากร ฯลฯ บางครั้งผู้ประกอบการจะต้องเรียนรู้และทดลองด้วยตนเอง

 

 

ธุรกิจใหม่จำเป็นต้องสร้างความเชื่อมั่นและความภักดีจากลูกค้าด้วยตนเอง ซึ่งอาจต้องใช้เวลานานและมีต้นทุนการตลาดที่สูง

 

 

โดยเฉพาะผู้ที่ไม่มีประสบการณ์ในการบริหารธุรกิจมาก่อน ผู้ประกอบการอาจเผชิญกับปัญหาเรื่องการบริหารยอดขายต่ำ ต้นทุนสูง หรือการบริหารจัดการที่ไม่เป็นระบบ

 

 

เพราะไม่มีใครมาช่วยเหลือ ต้องสร้างทุกอย่างด้วยตนเอง ทำให้ต้องใช้เวลานานกว่าธุรกิจจะมีกำไรอย่างต่อเนื่อง

 

 

การซื้อแฟรนไชส์คือการลงทุนในธุรกิจที่มีระบบที่ประสบความความสำเร็จมาแล้ว มีแบรนด์ มีฐานลูกค้า โดยผู้ซื้อจะได้รับสิทธิ์ในการใช้แบรนด์ สูตรสินค้า ระบบการบริหาร และการสนับสนุนจากเจ้าของแฟรนไชส์

 

 

 

แฟรนไชส์มักมาพร้อมคู่มือการดำเนินธุรกิจที่ชัดเจน เจ้าของแฟรนไชส์มีประสบการณ์ในการเปิดสาขาหลายแห่ง จึงสามารถถ่ายทอดความรู้และแนวทางที่ประสบความสำเร็จมาให้ผู้ซื้อแฟรนไชส์ได้

 

 

ลูกค้าจำนวนมากมักมีความคุ้นเคยกับแบรนด์แฟรนไชส์ที่มีชื่อเสียง ทำให้ร้านมีฐานลูกค้าและสามารถขายได้ตั้งแต่เริ่มเปิดกิจการ

 

 

เช่น การฝึกอบรมพนักงาน การส่งเสริมการตลาด การจัดหาวัตถุดิบ การให้คำปรึกษาทางธุรกิจ ซึ่งช่วยลดภาระของผู้ประกอบการมือใหม่ได้อย่างมาก

 

 

เนื่องจากระบบและขั้นตอนต่างๆ ได้รับการทดสอบและปรับปรุงมาแล้วหลายครั้ง จึงช่วยให้ผู้ประกอบการมีแนวโน้มประสบความสำเร็จมากกว่าการเริ่มต้นเอง

ข้อเสียของการซื้อแฟรนไชส์

 

เช่น ค่าธรรมเนียมแฟรนไชส์ (Franchise Fee) ค่ารอยัลตี้รายเดือน (Royalty Fee) และค่าใช้จ่ายในการก่อสร้างร้านตามมาตรฐานของแบรนด์ ซึ่งอาจสูงกว่าการเปิดร้านเองหลายเท่า

 

 

แฟรนไชส์ส่วนใหญ่มีกฎเกณฑ์และเงื่อนไขในการดำเนินธุรกิจอย่างเข้มงวด เช่น การห้ามเปลี่ยนเมนู ปรับเพิ่มราคาสินค้า การกำหนดโปรโมชั่นร่วมกับสำนักงานใหญ่ ซึ่งอาจจำกัดความคิดสร้างสรรค์ของเจ้าของร้าน

 

 

แม้ธุรกิจแฟรนไชส์จะมีกำไรดี แต่รายได้บางส่วนจะต้องส่งคืนไปยังบริษัทแม่ในรูปของค่ารอยัลตี้ ทำให้กำไรสุทธิลดลง

 

 

หากมีสาขาแฟรนไชส์อื่นที่บริหารไม่ดี หรือมีข่าวเสียหาย ร้านสาขาคุณอาจได้รับผลกระทบทางภาพลักษณ์ แม้จะไม่ได้เกี่ยวข้องโดยตรง แต่อยู่ภายใต้แบรนด์เดียวกัน 

 

 

ถ้าคุณอยากจะ “เปิดร้านเอง” คุณต้องมีความคิดสร้างสรรค์ มีสูตรหรือแนวคิดที่แตกต่าง, พร้อมรับความเสี่ยงและเรียนรู้จากความผิดพลาด, ต้องการสร้างธุรกิจที่มีอิสระและยั่งยืนในระยะยาว และมีประสบการณ์ในธุรกิจหรืออุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้อง

 

ถ้าคุณเลือก “ซื้อแฟรนไชส์” คุณต้องเป็นผู้เริ่มต้นธุรกิจที่ไม่มีประสบการณ์มาก่อน, มีเงินทุนเพียงพอและต้องการลดความเสี่ยง, ต้องการเริ่มต้นธุรกิจได้เร็ว และได้รับการสนับสนุนอย่างเป็นระบบ และพร้อมบริหารร้านภายใต้กรอบของแบรนด์ที่มีอยู่แล้ว 

นักเขียน

คุณรัตนชัย ม่วงงาม (เปี๊ยก)