เชื่อหรือไม่ว่า ธุรกิจประเภทเดียวกันทั่วโลก แม้จะขายแฟรนไชส์หมือนกัน แต่ทำรายได้และกำไรไม่เหมือนกัน ยกตัวอย่างกรณีแฟรนไชส์ฟาสต์ฟู้ดยักษ์ใหญ่ของโลกอย่าง "แมคโดนัลด์"

 

สิ้นปี 2024 แฟรนไชส์ฟาสต์ฟู้ดยักษ์ของโลกอย่าง "แมคโดนัลด์" มีจำนวนสาขากว่า 42,406 แห่งทั่วโลก แบ่งเป็นสาขาบริษัท 2,168 แห่ง, สาขาแฟรนไชส์ในอเมริกา 12,790 แห่ง และสาขาแฟรนไชส์ต่างประเทศ 27,448 แห่ง ครอบคลุมมากกว่า 119 ประเทศทั่วโลก โดย 93% เป็นสาขาในรูปแบบแฟรนไชส์ จากจำนวนสาขาที่มีมากกว่าสี่หมื่นสาขาทั่วโลก หลายคนคงจะคิดว่าแมคโดนัลด์ มีรายได้จากการขายอาหารอย่างเดียว แต่จริงๆ แล้วแมคโดนัลด์ คือ เจ้าของอสังหาริมทรัพย์ยักษ์ใหญ่โลก

 

เรื่องนี้มีจุดเริ่มต้นจาก อดีต CFO ของแมคโดนัลด์ในอเมริากา คือ Harry J. Sonneborn ที่ได้เข้ามาช่วยเหลือ Ray Croc โดยเปลี่ยน McDonald’s ให้เป็นเครื่องจักรผลิตเงินจากธุรกิจอสังหาริมทรัพย์ (เช่าที่ดิน/เช่าพื้นที่เปิดร้าน)

 

Harry J. Sonneborn เคยพูดไว้ว่า จริงๆ แล้วแมคโดนัลด์ไม่ได้อยู่ในธุรกิจอาหาร แต่ทำธุรกิจอสังหาริมทรัพย์ นั่นจึงเป็นเหตุผลให้แมคโดนัลด์ขายแฮมเบอร์เกอร์ในราคา 15 เซนต์ เพื่อให้ได้กำไรดีที่สุด เพราะต้องหารให้ผู้ซื้อแฟรนไชส์ (ผู้เช่า) สามารถจ่ายค่าเช่าให้กับแมคโดนัลด์ได้

 

วิธีการเดิม คือ แมคโดนัลด์ ขายแฟรนไชส์ได้รับค่าแฟรนไชส์ ส่วนแบ่งยอดขายและกำไรเท่านั้น ส่วนผู้ซื้อแฟรนไชส์จัดการเองทุกอย่าง ทั้ง หาทำเล ตกแต่งร้าน ขอกูเงินธนาคารเพื่อมาขอเช่าที่ ส่วนโมเดลใหม่ทางแมคโดนัลด์จัดหาให้ทุกอย่าง ทั้งต่อรองธนาคาร จัดหาที่ดินหรือซื้อที่ กำหนดอัตราค่าเช่าเอง ผู้ซื้อแฟรนไชส์แค่มีเงินก็เปิดร้านได้ทันที

 

ค่าเช่าที่นี้ไม่ได้ตายตัว แมคโดนัลด์เป็นผู้กำหนดเอง และมีการบวกเพิ่มจากราคาค่าเช่าทั่วไปอีก ซึ่งรายได้จากค่าเช่าที่ดินของแฟรนไชส์ คิดเป็นสัดส่วน 65% ของรายได้จากแฟรนไชส์ทั้งหมด ที่สำคัญแมคโดนัลด์ยังให้ห้างสรรพสินค้าคิดค่าเช่าเพิ่มจากสาขาแฟรนไชส์เพื่อขอส่วนแบ่งจากห้างสรรพสินค้าอีกด้วย ถือได้ว่ากินแบบจุกๆ
 

 

ตัวอย่างรายได้ของแมคโดนัลด์ในปี 2023 อยู่ที่ประมาณ 938,600 ล้านบาท แบ่งเป็น

ในปี 2023 แมคโดนัลด์มีรายได้จากค่าเช่าและค่าสิทธิแฟรนไชส์คิดเป็น มากกว่า 80% ของรายได้ทั้งหมด ปี 2023-2024 แมคโดนัลด์ในสหรัฐอเมริกามีรายได้จากค่าเช่ามากกว่า 9 พันล้านดอลลาร์ เพิ่มขึ้นเกือบ 30% เมื่อเทียบกับปี 2020
 

 

มีรายงานว่า ยอดขายแต่ละสาขาของแมคโดนัลด์ในสหรัฐอเมริกาโดยเฉลี่ย 2.7 ล้านดอลลาร์สหรัฐ กำไร 150,000 ดอลลาร์สหรัฐ แม้การลงทุนแฟรนไชส์แมคโดนัลด์มีผลตอบแทนต่ำกว่าแฟรนไชส์อื่นๆ เพราะค่าเช่าที่สูง แต่ความเสี่ยงน้อยกว่า

 

นั่นคือ โมเดลสร้างรายได้ของแมคโดนัลด์ ที่ไม่ใช่แค่ธุรกิจขายอาหาร แต่เป็นการทำ "ธุรกิจอสังหาริมทรัพย์” อย่างชาญฉลาด เปลี่ยนแฟรนไชส์เป็นเจ้าของที่ดินให้เช่า สร้างรายได้จากค่าเช่าถือเป็นหนึ่งในแหล่งรายได้หลักและมั่นคงที่สุดของบริษัท

 

แหล่งข้อมูล

นักเขียน

คุณมนตรี ศรีวงษ์ (อ๊อฟ)