ปัจจุบันธุรกิจแฟรนไชส์ของไทยเริ่มมีการเติบโตและขยายตัวมากขึ้น มีจำนวนธุรกิจแฟรนไชส์ประมาณกว่า 500 กิจการ

โดยในแต่ละธุรกิจแฟรนไชส์บางกิจการมีสาขาเป็นร้อยสาขา และมีแรงงานเฉลี่ยสาขาละ 3 คน ซึ่งถือว่าช่วยสร้างแรงงาน รวมถึงสร้างเม็ดเงินหมุนเวียนในระบบเศรษฐกิจของไทยสูงถึงหลักแสนล้านบาท
 

ถึงอย่างไรแม้ว่าระบบธุรกิจแฟรนไชส์จะมีแนวโน้มที่สดใส แต่ยังมีปัจจัยเสี่ยงหรือปัญหาที่อาจทำให้การดำเนินธุรกิจไม่ราบรื่นและประสบความสำเร็จเท่าที่ควร เพราะปัญหาหลัก คือ ที่ผ่านมาคนส่วนใหญ่ไม่ค่อยเข้าใจระบบหรือเข้าใจไม่ตรงกัน เนื่องจากบางอย่างแฟรนไชส์ซีต้องทำ แต่ก็เข้าใจว่าแฟรนไชส์ซอร์เป็นคนทำ 
 

ดังนั้น เวลาเกิดปัญหาแฟรนไชส์ซีอาจนิ่งเฉยและรอให้แฟรนไชส์ซอร์ยื่นมือเข้ามาช่วย ในทางกลับกันแฟรนไชส์ซอร์บางคนไม่รู้ว่าอะไรคือหน้าที่ต้องทำ รวมถึงระบบการบริหารจัดการที่ไม่มีประสิทธิภาพ ทำให้อัตราการเติบโตของธุรกิจช้า
 

วันนี้ www.ThaiFranchiseCenter.com ขอนำเสนอปัญหาของระบบธุรกิจแฟรนไชส์ของประเทศไทย รวมถึงแนวทางการแก้ปัญหาและการปรับปรุงให้ระบบธุรกิจแฟรนไชส์ เพื่อรองรับการขยายตัวของตลาดแฟรนไชส์ในภูมิภาค 

 

ปัญหานี้เกิดจากเจ้าของธุรกิจมีทัศนคติไม่ถูกต้องในเรื่องระบบแฟรนไชส์ มีแนวคิดทางธุรกิจไม่ชัดเจน รวมถึงลักษณะของธุรกิจไม่เหมาะสมกับระบบแฟรนไชส์ ที่สำคัญพื้นฐานทางการดำเนินธุรกิจไม่แข็งแรงพอ อันเนื่องมาจากการขาดการประเมินความพร้อมของธุรกิจ และความเหมาะสมของธุรกิจก่อนเข้าสู่ระบบแฟรนไชส์ 
 

ขณะเดียวกัน ผู้ประกอบการธุรกิจมักทำตามคนอื่น เห็นคนอื่นทำระบบแฟรนไชส์แล้วดีจึงทำตาม ซึ่งรากเหง้าหลักของปัญหาก็คือ การขาดความรู้ความเข้าใจ และ การไม่มีวิสัยทัศน์ ในการทำธุรกิจเชิงกลยุทธ์ในระยะยาว  
 

 

ปัญหานี้เกิดการบริหารจัดการตลาดไม่มีประสิทธิผล การบริหารงานสาขาบกพร่อง การจัดการแฟรนไชส์ซีไม่ดี และขาดความสามารถในการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศให้เป็นประโยชน์และความสามารถทางทรัพย์สินทางปัญญา ซึ่งรากเหง้าหลักของปัญหาก็คือ “การขาดความรู้ความเข้าใจ” “การขาดการปฏิบัติ และวิทยาการ (Know-how) ที่ดี” รวมถึง “การไม่มีการพัฒนาบุคลากรและทีมงาน” และ “การไม่มีวิสัยทัศน์ ในการทำธุรกิจเชิงกลยุทธ์ในระยะยาว”  
 

 

เกิดจากเจ้าของแฟรนไชส์ออกแบบและวางระบบแฟรนไชส์ไม่ละเอียดรอบคอบ และไม่ทีมงานที่จะประสานงานระหว่างองค์กรกับผู้ซื้อ จึงทำให้ขาดการสื่อสารที่ชัดเจน ไม่สามารถถ่ายทอดถึงแนวคิดและการปฏิบัติที่ถูกต้องได้ ซึ่งรากเหง้าหลักของปัญหาก็คือ “การขาดความรู้ความเข้าใจ การขาดการปฏิบัติ และวิทยาการ (Know-how) ที่ดี” รวมถึงการไม่มีการพัฒนาบุคลากรและทีมงาน และ “การไม่มีวิสัยทัศน์ (Vision) ในการทำธุรกิจเชิงกลยุทธ์ในระยะยาว”
 

 

เกิดจากภาพรวมของธุรกิจในระบบมีความแตกต่างมากเกินไป ธุรกิจที่มีศักยภาพมาตรฐานมีน้อย อีกทั้งธุรกิจขนาดเล็กมีมากเกินไป ทำให้ขาดความเหมาะสมในความคุ้มค่าของการลงทุน 
 

นอกจากนี้ ธุรกิจในระบบแฟรนไชส์ส่วนใหญ่ขาดประสิทธิภาพในการบริการจัดการระบบ ทำให้ไม่มีประสิทธิภาพและศักยภาพในการขยายตัว พร้อมทั้งขาดแนวทางการสร้างทางเลือกในการลงทุนให้กับประชาชน รูปแบบการลงทุนของธุรกิจขาดระบบการสนับสนุน เช่น การกำกับดูแล การจัดหาแหล่งเงินทุน และความเข้าใจของผู้ประกอบการแฟรนไชส์ เป็นต้น  
 

 

จากปัญหาที่เกิดขึ้นในระบบธุรกิจแฟรนไชส์ของไทย จำเป็นอย่างยิ่งที่ธุรกิจแฟรนไชส์ไทยจะต้องได้รับการปรับปรุง เพื่อการรองรับการขยายตัวในตลาดภูมิภาค ดังต่อไปนี้

เห็นได้ว่า นอกจาก 4 ปัญหา และ 4 ข้อต้องปรับปรุงของระบบธุรกิจแฟรนไชส์ไทยตามเนื้อข้างบนแล้ว ในเรื่องของกฎหมายแฟรนไชส์ ที่ปัจจุบันยังไม่มีการออกกฎ กติกาใดๆ มาดูแลแฟรนไชส์ไทย

แม้จะมีการพูดคุยกันมานานกว่า 10 ปีแล้วก็ตาม อาจเกิดจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องไม่ค่อยเห็นปัญหาที่เกิดขึ้น เพราะหากธุรกิจมีปัญหา แฟรนไชส์ซอร์จะพยายามหยุดปัญหานั้นให้เร็วที่สุด เพื่อไม่ให้เสียชื่อเสียง ทำให้ภาครัฐเข้าใจว่าระบบแฟรนไชส์สามารถดูแลกันเองได้ 
 

เวลานี้กฎหมายดูแลแฟรนไชส์ ยังเป็นร่าง พ.ร.บ.การประกอบการธุรกิจแฟรนไชส์ ซึ่งอยู่ที่กรมพัฒนาธุรกิจการค้า ดังนั้น หากทุกภาคส่วนช่วยกันผลักดัน อาจช่วยให้มีกฎหมายแฟรนไชส์เกิดได้เร็วขึ้น