และในปี 2549 อีกเช่นกัน ที่สถานการณ์เศรษฐกิจคาดซ้ำรอยกับปี 2540 ภาพการเข้ามาลงทุนธุรกิจแฟรนไชส์และการเกิดแฟรนไชซอร์รายใหม่ๆ เริ่มชัดเจนขึ้น แต่ปี 2549 ย่อมแตกต่างจากปี 2540 อย่างแน่นอน ด้วยมีปัจจัยในหลายๆ ประการ ที่ส่งผลต่อการทำธุรกิจที่มีการพัฒนาตลอดระยะ 10 ปีที่ผ่านมาและเป็นยุคของการเปลี่ยนถ่ายที่สำคัญ โดยเฉพาะองค์ความรู้ในการประกอบธุรกิจ 

 

 

สิทธิชัย ทรงอธิกมาศ อาจารย์ภาควิชา Entrepreneurship มหาวิทยาลัยมหิดล กล่าวว่า จากภาวะเศรษฐกิจในปัจจุบันทำให้คนจำนวนมาก เริ่มมองหาธุรกิจที่มีความมั่นใจทั้งจะเป็นรายได้เสริมหรืออาชีพใหม่ก็ตาม โดยเฉพาะการเข้ามาลงทุนในรูปแบบแฟรนไชส์ ด้วยเพราะเห็นว่าเป็นธุรกิจที่สามารถต่อยอดความสำเร็จจากแฟรนไชซอร์ได้ 

 

แต่ผู้ที่คิดจะลงทุนทั้งการจะเป็นแฟรนไชซอร์หรือแฟรนไชซีก็ตาม ควรมีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับพัฒนาการระบบแฟรนไชส์ซึ่งประกอบด้วย 4 ยุคคือ

แต่อย่างไรก็ตาม ธุรกิจแฟรนไชส์จำนวนหนึ่งที่อยู่ระหว่างการเปลี่ยนถ่ายเข้าสู่ยุคที่ 3 เป็นธุรกิจที่ผู้ประกอบการปัจจุบันให้ความสนใจเข้ามาลงทุน ด้วยองค์ความรู้ทำให้เกิดโอกาสธุรกิจมากมาย 

 

สิทธิชัย ได้ยกตัวอย่างง่ายๆ ให้เข้าใจว่า เซลขายรองเท้าไปเปิดตลาดใหม่ แจ้งกลับมาว่า ตลาดนี้ไม่มีโอกาสเพราะคนไม่ใส่รองเท้า ขณะที่เซลอีกคน แจ้งว่า มีโอกาสแน่นอนเพราะคนที่นี่ยังไม่มีรองเท้าใส่ ถ้ามีองค์ความรู้กับเรื่องที่ทราบ เช่น ที่คนเขาไม่ใส่รองเท้ากันเพราะเป็นเรื่องของความเชื่อ ฉะนั้นธุรกิจรองเท้าก็ไม่เกิดหรือไม่มีโอกาสนั่นเอง 

 

ขณะเดียวกัน สินสวัสดิ์ รุ่งเรืองธนาพร กูรูแห่งวงการแฟรนไชส์ กล่าวเสริมว่า ควรมองกันที่แต่ละยุคสมัยหรือเทียบจากปี ค.ศ. ถ้าไขว่คว้าธุรกิจที่ตรงกับยุคสมัยก็มีโอกาสเช่นกัน เช่น ยุคปี 60 ไมโครเวฟเริ่มมีเข้ามาใช้ในครัวเรือน ยุคปี 70 วีดีโอ เป็นที่นิยมกันมากเกิดธุรกิจร้านเช่าวีดีโอเป็นดอกเห็ด ยุคปี 90 ยุคของโทรศัพท์มือถือ ร้านซ่อม จำหน่าย มือถือเกิดกันจำนวนมาก 

 

และในยุคปี 2000 เป็นต้นมา ธุรกิจเกี่ยวกับสุขภาพมาแรง เทรนด์ผู้บริโภคเปลี่ยนใส่ใจกับสุขภาพร่างกายมากขึ้น จะเห็นภาพธุรกิจที่เข้าสู่ธุรกิจอินเทรนด์ เช่น ธุรกิจอาหารเพื่อสุขภาพ ฟิตเนสทั้งในประเทศและต่างประเทศเข้ามาให้บริการ 

 

"เราต้องดูเทรนด์ เกาะติดพฤติกรรมผู้บริโภคมีการเปลี่ยนแปลงไปอย่างไร และที่สำคัญต้องมีความชอบต่อธุรกิจที่เข้าไปทำด้วย อย่าเลือกเพราะแค่เห็นโอกาส แต่ไม่ได้เข้าไปศึกษาเรียนรู้ให้ดี" 
 

 

 

 

สิทธิชัย มองว่า คนไทยมีมุมคิดที่จำกัดต่อการใช้ความรู้ ถ้ามีความรู้โอกาสธุรกิจก็เกิด เช่น หลายคนมองว่าแฟรนไชส์อาหารไทยไม่สามารถทำได้ เพราะมีรายละเอียดค่อนข้างมากตั้งแต่วิธีการทำ เครื่องปรุงและรสชาติยังต้องอาศัยคนคนเดียวพ่อครัวหรือแม่ครัวเท่านั้น 

 

แต่ถ้าคิดเป็นระบบสามารถทำได้ ใช้การบริหารจัดการร้านที่ดี รวมถึงเปลี่ยนมุมคิดใหม่ที่ว่ายากคืออะไร เช่น เครื่องปรุงต่างๆ ทำเป็นซอส ซึ่งตอนนี้มีทั้งซอสผัดผัก ซอสผัดไทย ใครปรุงก็ได้รสชาติเดียวกันหมดจากตัวซอสที่ทำขึ้น จัดทำระบบบริหารจัดการร้านก็สาขา ขยายในรูปแบบแฟรนไชส์หรือขยายสาขาธุรกิจได้ 

 

หากมองถึงโอกาสธุรกิจในกลุ่มอาหารซึ่งเป็นธุรกิจที่ไทยมีจุดแข็งนั้น สินสวัสดิ์ กล่าวว่า ยังเป็นธุรกิจที่น่าสนใจและเป็นธุรกิจที่เป็นเทรนด์ที่ดี ถ้าดูจากพฤติกรรมผู้บริโภคเปลี่ยน เพราะแม่บ้านทำงานนอกบ้านทำให้ทักษะการทำอาหารลดลง โอกาสที่ครอบครัวจะทานอาหารนอกบ้านมีมากขึ้น 

 

อย่างไรก็ตาม ผู้ที่จะเข้าสู่ธุรกิจอาหารต้องมีใจชอบ เพราะเป็นธุรกิจที่มีความละเอียดสูงเกี่ยวพันธ์ทั้งคุณภาพสินค้า บริการและบุคลากร และมองสัดส่วนการลงทุนทำเลค่าเช่า เพราะธุรกิจอาหารเป็นธุรกิจที่ต้องอาศัยทำเล ผู้ลงทุนพร้อมที่จะเข้าไปเรียนรู้หรือไม่และ เป็นธุรกิจที่สามารถต่อยอดขยายสาขาไปยังต่างประเทศได้หรือไม่ 

 

สิทธิชัย ให้มุมมองว่า แฟรนไชซอร์ที่มีแบรนด์ดี พอขายแฟรนไชส์แล้วแฟรนไชซีไม่ประสบความสำเร็จนั้นเกิดจาก นอกเหนือจากแบรนด์ดี ระบบบริหารจัดการที่ดีและมีผลกำไรให้เห็นแล้ว ยังมีองค์ประกอบอื่น เช่น แฟรนไชซีไม่ปฏิบัติตามระบบ หรือทำเลก็มีส่วนสำคัญเพราะสามารถชี้เป็นชี้ตายให้กับธุรกิจได้ 

 

จากที่พบคนส่วนใหญ่มักมองหาธุรกิจมาใส่ทำเล เช่น จะขายบ้านแต่ขายไม่ออก ลงทุนทำธุรกิจคิดว่าเป็นการลดต้นทุนเรื่องค่าเช่า ทั้งนี้การทำธุรกิจต้องเอาธุรกิจเป็นตัวตั้งจะทำอะไร ทำเลตรงไหนเหมาะสมธุรกิจ ต้องได้รายได้ก่อนแล้วค่อยประหยัดและธุรกิจต้องอาศัยการพัฒนาระยะยาว 

 

และกับคำถามของผู้ประกอบการ ที่มีธุรกิจอยู่แล้วว่าจะซื้อแฟรนไชส์หรือทำระบบแฟรนไชส์เอง ซึ่ง สิทธิชัย ให้คำตอบว่า อยู่ที่การแข่งขัน ถ้าเป็นธุรกิจที่มีการแข่งขันต่ำก็ต้องเพิ่มความสามารถ แต่ถ้าเป็นธุรกิจที่ต้องแข่งขันถามว่ามีความสามารถอย่างไร เช่น สามารถทำระบบเอง แต่ถ้าแข่งไม่ได้ต้องอาศัยแบรนด์ เช่น เซเว่นอีเลฟเว่น มีแบรนด์ที่แข็ง มีระบบที่ดีและมีเครื่องพิสูจน์คือผลกำไร ถ้ามีทั้ง 3 ข้อที่ต้องการก็ซื้อแฟรนไชส์หรือ ต้องการแค่ระบบการบริหารจัดการก็สามารถไปเรียนได้ 

 

"ถ้าคิดเพียงว่าธุรกิจพออยู่รอด โดยไม่ทำอะไรเลยหรือเตรียมความพร้อม ภายใต้สถานการณ์การแข่งขัน ถ้าเซเว่นอีเลฟเว่นมาข้างๆ ธุรกิจก็เกิดปัญหาได้" 

 

ขณะที่มุมคิดต่อการซื้อแฟรนไชส์แล้วเกิดปัญหานั้น สิทธิชัย บอกว่า แฟรนไชซีติดกับดักตนเอง มองว่าการทำแฟรนไชส์แล้วรวย เห็นความสำเร็จจากแฟรนไชซอร์ โดยไม่อาศัยความพยายามของตน ในการทำธุรกิจนั้นหรือต้องการเป็นเถ้าแก่แต่ไม่มีวิญาณ ตัวอย่างเช่น ทำงานทั้งวันได้ 1,500 เดินไปเดินมาได้ 5,000 ต่ำไม่คิดว่ากว่าจะถึงวันนี้เขาเคยได้ วันละ 500 บาทมาก่อนก็ได้ 

 

องค์ความรู้มีความจำเป็นต่อการพิจารณา การตัดสินใจต่อการทำธุรกิจทั้งแฟรนไชซีและแฟรนไชซอร์ กับการเปลี่ยนถ่ายสู่ยุค 3 ย่อมมีความสำคัญและเป็นฐานต่อการทำธุรกิจแฟรนไชส์คุณภาพในอนาคต 

 

 

 

ที่มา: นสพ.ผู้จัดการ