สัดส่วนของธุรกิจแฟรนไชส์บอกอะไร เราได้บ้าง
 

 

ปัจจุบันมีธุรกิจแฟรนไชส์หลายๆ แบรนด์ในประเทศไทย มีจำนวนสาขาที่บริษัทบริหารเองมากกว่าสาขาแฟรนไชส์ รวมถึงมีสาขาบริษัทบริหารเองน้อยกว่าสาขาแฟรนไชส์ สะท้อนถึงกลยุทธ์ทางธุรกิจและแนวคิดการเติบโตของแบรนด์นั้นๆ 
 

มาดูกันว่า สัดส่วนของธุรกิจแฟรนไชส์แต่ละแบรนด์ สามารถบอกอะไรของแต่ละแบรนด์ได้บ้าง 
 

ยกตัวอย่าง
 

อยู่ภายใต้การบริหารของบริษัท ซีพี ออลล์ จำกัด (มหาชน) ปัจจับันมีจำนวนสาขาในไทย 15,430 สาขา (เปิดใหม่ในไตรมาส 1/2568 จำนวน 185 สาขา)

ดูจากสัดส่วนแฟรนไชส์มีความใกล้เคียงกัน แต่บริษัทเปิดสาขาและบริการเองมากกว่าเล็กน้อย การที่บริษัทถือสัดส่วน 51% เพราะยังต้องการควบคุมคุณภาพและมาตรฐานการให้บริการไส้เป็นหลัก ในณะเดียวกันยังเปิดโอกาสให้นักลงทุนร่วมเป็น Store Business Partner ช่วยขยายสาขาในพื้นที่ที่บริษัทไม่เชี่ยวชาญในตลาดท้องถิ่น 
 

7-Eleven ใช้ทั้ง Company-owned และ Franchise ทำให้เกิดความยืดหยุ่นในการบริหารธุรกิจ และบริษัทยังสามารถทดลองสินค้า บริการ เทคโนโลยีใหม่ๆ กับสาขาบริษัทก่อน แล้วจึงขยายต่อไปยังสาขาแฟรนไชส์
 

7-Eleven ยังสามารถควบคุมต้นแบบได้ง่าย เช่น เรื่องการเปลี่ยนระบบ POS, การทำ logistics, การฝึกอบรม ฯลฯ ที่สำคัญมีพื้นที่ในการทดลองกลยุทธ์ใหม่ๆ โดยไม่ต้องผ่านการอนุมัติจากแฟรนไชส์ซี

 

2. แฟรนไชส์กาแฟ "คาเฟ่ อเมซอน"
 

อยู่ภายใต้การบริหารของบริษัท ปตท. น้ำมันและการค้าปลีก จำกัด (มหาชน) ปัจจุบันมีจำนวนสาขา 4,507 แห่งทั่วโลก วางเป้าหมายเปิดให้ครบ 5,800 แห่งในปี 2568 
 

คาเฟ่ อเมซอน มีสัดส่วนแฟรนไชส์อยู่ที่บริษัทบริหารเอง 15% สาขาแฟรนไชส์ 85% หากวิเคราะห์สัดส่วนแฟรนไชส์ของคาเฟ่ อเมซอน บ่งบอกถึง
 

ใช้โมเดลแฟรนไชส์ในการขับเคลื่อนการเติบโตของธุรกิจ ดูจากการขยายแฟรนไชส์ถึง 85% แสดงว่า OR มุ่งเน้นการเติบโตผ่าน นักลงทุนท้องถิ่น หรือแฟรนไชส์ซีมากกว่าใช้เงินทุนของตนเอง สามารถทำให้ขยายสาขาได้อย่างรวดเร็ว โดยไม่ต้องแบกรับต้นทุนการเปิดร้านเอง

 

ขยายสาขาได้เร็ว ต้นทุนต่ำ โดย OR ลงทุนในระบบสนับสนุนหลังบ้าน เช่น supply chain, ระบบฝึกอบรม, ควบคุมคุณภาพ เพื่อให้แฟรนไชส์สามารถบริหารงานได้ ที่สำคัญด้วยต้นทุนการขยายต่ำ ทำให้ OR สามารถขยายสาขาไปในพื้นที่ใหม่ๆ ได้สะดวกและรวดเร็ว
 

OR มีบทบาทควบคุมคุณภาพมาตรฐานมากกว่าการบริหารจัดการสาขาแฟรนไชส์ สนับสนุนและดูแลภาพรวมทางการตลาด เหมือนกรณีแฟรนไชส์ไก่ทอด KFC ในไทย โดยมีบริษัท ยัม เรสเทอรองตส์ อินเตอร์เนชั่นแนล (ประเทศไทย) เป็นเจ้าของแบรนด์ และเป็นผู้ดูแลแบรนด์ KFC ในไทย ส่วนหน้าที่การขยายสาขาเป็นของแฟรนไชซีทั้งหมด 3 ราย คือ CRG, RD, QSR. 

 

3.แฟรนไชส์ไก่ห้าดาว (Five Star Chicken)
 

ในเครือซีพี มีสาขากว่า 5,000 แห่งทั่วประเทศ ใช้โมเดลระบบแฟรนไชส์ 100% เต็ม ไม่มีสาขาของบริษัท ถือว่าเป็นแนวทางขยายธุรกิจที่ “เบาแรง” ของบริษัทแม่ 

ปัจจุบันมาจำนวนสาขา 4,500 แห่งทั่วประเทศ มีสัดส่วนสาขาแฟรนไชส์ 98% และสาขาบริษัทเพียง 2% บ่งชี้ว่าเป็นแบรนด์ที่เน้น แฟรนไชส์เป็นหัวใจหลักของการเติบโต คล้ายกับ “ไก่ห้าดาว” แต่ยังคงมีสาขาบริษัทบ้าง สัดส่วนแฟรนไชส์ "ชายสี่บะหมี่เกี๊ยว" บ่งบอกถึง

สรุป สัดส่วน "สาขาบริษัท" และ "สาขาแฟรนไชส์" จะมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับเป้าหมายทางธุรกิจของแต่ละแบรนด์ กลยุทธ์ทางการเงิน และการควบคุมคุณภาพมาตรฐานแฟรนไชส์ หากแบรนด์ต้องการสร้างภาพลักษณ์ที่มั่นคงและยั่งยืน ส่วนใหญ่จะเปิดสาขาของบริษัทก่อน แล้วค่อยขายแฟรนไชส์เมื่อระบบพร้อม ส่วนแบรนด์ที่เน้นโตเร็ว ขยายทั่วประเทศ มักใช้โมเดลแฟรนไชส์  

นักเขียน

คุณมนตรี ศรีวงษ์ (อ๊อฟ)