มหาวิทยาลัยราชภัฏลำปางมีชื่อเดิมว่า "วิทยาลัยครูลำปาง" ก่อตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 9 มิถุนายน 2514 ตั้งอยู่เลขที่ 119  ถนนลำปาง - แม่ทะ  บ้านหนองหัวหงอก หมู่ที่ 9 ตำบลชมพู อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง 52100 วิทยาลัยครูลำปางเริ่มเปิดการเรียนการสอนเมื่อปี พ.ศ. 2515 ในระดับหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาการศึกษา (ป.กศ.)

 

ใน พ.ศ.2516 เริ่มเปิดสอนในระดับหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาการศึกษาชั้นสูง(ป.กศ.สูง)มีการประกาศใช้"พระราชบัญญัติวิทยาลัยครู พ.ศ.2518" ส่งผลให้วิทยาลัยครูสามารถเปิดสอน ในระดับปริญญาตรีได้ในปี   พ.ศ. 2519 วิทยาลัยครูลำปาง   จึงได้เปิดสอนในระดับปริญญาตรี สาขาวิชาการศึกษาต่อมาเมื่อมีการประกาศใช้ "พระราชบัญญัติวิทยาลัยครู (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2527"  กฏหมายกำหนดให้วิทยาลัยครูสามารถผลิตบัณฑิตสาขาวิชาชีพอื่นนอกเหนือจากสาขาวิชาการศึกษาใน ปี   พ.ศ. 2529  

 

ดังนั้น วิทยาลัยครูลำปางจึงได้เปิดสอนในระดับปริญญาตรีสาขาศิลปศาสตร์ และสาขาวิทยาศาสตร์ขณะที่สถาบันราชภัฏลำปางยังใช้ชื่อวิทยาลัยครูลำปางอยู่นั้นได้มีการประสาน การดำเนินงาน ร่วมกับวิทยาลัยครูอื่น ๆ โดยรวมกัน เป็นกลุ่มวิทยาลัยครู วิทยาลัยครูลำปางซึ่งตั้งอยู่ในกลุ่มภาคเหนือตอนบน ได้ร่วมกับวิทยาลัยครูเชียงใหม่ วิทยาลัยครูเชียงราย และวิทยาลัยครูอุตรดิตถ์ เป็นกลุ่มวิทยาลัยครูภาคเหนือตอนบนได้พัฒนาเป็น"สหวิทยาลัยล้านนา"ตามข้อบังคับของสภาการฝึกหัดครูว่าด้วยกลุ่มวิทยาลัยครู พ.ศ. 2528 และวิทยาลัยครูลำปางได้รับเลือกให้เป็นที่ตั้งสำนักงานคณะกรรมการสหวิทยาลัยล้านนา 

 

เมื่อวันที่ 14 กุมภาพันธ์ 2535 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ได้พระราชทานนามวิทยาลัยครูใหม่ว่า   "สถาบันราชภัฏ"วิทยาลัยครูลำปางจึงได้เปลี่ยนชื่อเป็น "สถาบันราชภัฏลำปาง" ตามพระราชบัญญัติสถาบันราชภัฏ พ.ศ.2538  เป็นต้นมาหลังจากมีการประกาศใช้พระราชบัญญัติสถาบันราชภัฏพ.ศ. 2538 

 

ส่งผลให้สถาบันเกิดการเปลี่ยนแปลงในหลายด้าน และสามารถเปิดสอนในระดับสูงกว่าระดับปริญญาตรในปี พ.ศ. 2542สถาบันราชภัฏลำปางได้เปิดสอนระดับบัณฑิตศึกษา ในหลักสูตรปริญญาโท   ครุศาสตรมหาบัณฑิต  สาขาวิชาการบริหารการศึกษาและในปี พ.ศ. 2543ได้เปิดสอนในหลักสูตรประกาศนียบัตรบัณฑิตวิชาชีพครู(ป.บัณฑิต) จนถึงปัจจุบัน 

 

ในปี พ.ศ. 2547ได้เปิดสอนหลักสูตรปริญญาโทครุศาสตรมหาบัณฑิตสาขาวิทยาศาสตร์ศึกษา สาขาหลักสูตร  และการสอน สาขายุทธศาสตร์การพัฒนา ปี พศ.2548  เปิดสาขาบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต (การจัดการทั่วไป) (MBA) และปี พศ. 2549  เปิดสาขาวัดประเมินและวิจัยทางการศึกษา และ หลักสูตรรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิตด้านการจัดการศึกษาร่วมกับสถาบันอื่นนั้น 

 

ในปีพ.ศ. 2536 ได้รับวิทยาลัยพลศึกษาจังหวัดลำปางเข้าร่วมโครงการสมทบในสถาบันราชภัฏลำปางพ.ศ. 2534-2539 ได้ร่วมมือกับมหาวิทยาลัยธรรมศาสตรเปิดสอนหลักสูตรปริญญาโท สาขาการเมืองการปกครองสำหรับนักบริหารใน พ.ศ.2543ร่วมมือกับวิทยาลัยเทคนิคลำพูนเปิดโครงการจัดการศึกษาสำหรับบุคลากรประจำการ (กศ.บป.)  ณ วิทยาลัยเทคนิคลำพูน

 

วันที่ 14 มิถุนายน พ.ศ.2547 ได้มีการประกาศใช้ "พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยราชภัฏ พ.ศ.2547   "ทำให้สถาบัน