สมาคมผู้ค้าอัญมณีไทยและเครื่องประดับได้ก่อตั้งขื้นเมื่อวันที่ 26 ธันวาคม 2519 ด้วยวัตถุประสงค์แรกเป็นการรวมตัวของกลุ่มผู้ค้าเพื่อต่อสู้หาความยุติธรรมให้กับวงการอัญมณี
ก่อนที่จะมีการก่อตั้งสมาคมผู้ค้าอัญมณีไทยและเครื่องประดับขึ้นมานั้น พ่อค้าอัญมณีของไทยทั้งหลายในยุคนั้นต่างเข้าร่วมเป็นสมาชิกของสมาคมเก่าแก่สมาคมหนื่ง ซึ่งตั้งขึ้นมาตั้งแต่สมัยสงครามโลก ครั้ง