แฟรนไชส์ คืออะไร?
ธุรกิจแฟรนไชส์ คือ วิธีขยายธุรกิจที่เจ้าของ (แฟรนไชส์ซอร์) อนุญาตให้ ผู้รับสิทธิ์ (แฟรนไชส์ซี) ใช้เครื่องหมายการค้า Know How และระบบเพื่อดำเนินธุรกิจในรูปแบบเดียวกัน
องค์ประกอบสำคัญ
- เครื่องหมายการค้า จดทะเบียนตกต้อง
- Know-how ถ่ายทอดให้แฟรนไชส์ซีได้
- ค่าธรรมเนียม ต้องจ่ายให้แฟรนไชส์ซอร์
ประเภทค่าธรรมเนียม
ค่าสิทธิ์แรกเข้า (Franchise Fee)
จ่ายครั้งเดียวเมื่อเริ่มต้นธุรกิจบางครั้งอาจรวมค่าใช้จ่ายอื่นๆ เช่น ค่าฝึกอบรม
ค่าธรรมเนียมจัดการ (Royalty Fee)
จ่ายต่อเนื่อง คิดเป็น % จากยอดขายของแฟรนไชส์ซี ครอบคลุมค่าใช้จ่ายในการสนับสนุนและดูแล
ค่าใช้จ่ายอื่นๆ เช่น ค่าตกแต่งร้าน
จุดเริ่มต้นธุรกิจแฟรนไชส์ไทย
เริ่มตั้งแต่ พ.ศ. 2526 (42 ปี)แต่เติบโตช้าเมื่อเทียบกับต่างประเทศ
ธุรกิจแรกที่ใช้ระบบแฟรนไชส์
ธุรกิจแรกๆ ที่นำระบบแฟรนไชส์มาใช้ในไทยส่วนใหญ่เป็นธุรกิจอาหารและมินิมาร์ท
ช่วงแรก แฟรนไชส์ซี มักเข้าใจผิดคิดว่าเป็นการลงทุนเฉยๆ ไม่ต้องลงมือทำเอง
แฟรนไชส์ซอร์ บางรายเน้นขายสิทธิ์แต่ไม่ดูแลระบบหรือมาตรฐาน
แฟรนไชส์ที่ถูกต้อง
ต้องมีระบบการควบคุมและจัดการที่ดีไม่ใช่แค่ขายสิทธิ์แล้วปล่อยให้แฟรนไชส์ซีทำเองทุกอย่าง
ต้องดูแลเหมือนเป็นสาขาบริษัทรักษามาตรฐานและภาพลักษณ์แบรนด์
ตัวอย่างธุรกิจแฟรนไชส์