วิธีการให้อาหารสายยาง มีกี่แบบ มีขั้นตอนทำอย่างไร

[สิริ พร]

วิธีการให้อาหารสายยาง มีกี่แบบ มีขั้นตอนทำอย่างไร

วิธีการให้อาหารทางสายยางหลัก ๆ ที่นิยมในปัจจุบันมี 2 แบบ คือ วิธีให้แบบ เป็นรอบ (Bolus/Intermittent) และแบบ ต่อเนื่อง (Continuous) ค่ะ

เนื่องจากวิธีแบบเป็นรอบ (Bolus Method) เป็นวิธีที่ใช้บ่อยที่สุดสำหรับการดูแลผู้ป่วยที่บ้าน จึงจะขออธิบายขั้นตอนของวิธีการนี้เป็นหลักนะคะ

1. ? วิธีให้อาหารแบบเป็นรอบ (Bolus or Intermittent Method)

วิธีนี้เป็นการให้อาหารปริมาณมากต่อครั้ง โดยอาศัยแรงโน้มถ่วง (Gravity) คล้ายกับการทานอาหารเป็นมื้อ

ขั้นตอนการให้อาหารแบบเป็นรอบ (ด้วยกระบอกให้อาหาร)

ลำดับ       การปฏิบัติ                                   จุดประสงค์สำคัญ

1. เตรียมความพร้อม   จัดผู้ป่วยในท่า ศีรษะสูง 30–45 องศา และล้างมือให้สะอาด ตรวจสอบ ตำแหน่งสายยาง และ อุณหภูมิอาหาร (ต้องเป็นอุณหภูมิห้อง)   ป้องกันการสำลัก (Aspiration)

2. ล้างสายก่อน (Pre-Flushing)   ต่อกระบอกฉีดยา (ที่ถอดลูกสูบออกแล้ว) เข้ากับสายให้อาหาร แล้วเท น้ำสะอาด (10–20 มล.) ลงไปเพื่อล้างสาย   ไล่อากาศและตรวจสอบว่าสายไม่ตัน

3. เทอาหาร   พับปลายสาย (เพื่อป้องกันอากาศเข้า) เทอาหารลงในกระบอก จากนั้นคลายสายออก   เตรียมพร้อมสำหรับการไหลของอาหาร

4. ควบคุมอัตราไหล   ปล่อยให้อาหารไหลลงตามแรงโน้มถ่วงเอง โดยควบคุมความเร็วด้วยการ ปรับระดับความสูงของกระบอก (ยกสูงขึ้นถ้าต้องการให้เร็วขึ้น, ลดต่ำลงถ้าต้องการให้ช้าลง)   อาหาร 1 มื้อ ควรใช้เวลา 15–20 นาที เพื่อป้องกันท้องอืด

5. ล้างสายหลังให้ (Post-Flushing)   เมื่ออาหารหมด ให้เท น้ำสะอาด (30–50 มล.) ตามลงไปทันที   ป้องกันเศษอาหารและยาตกค้างจนทำให้สายอุดตัน

6. เก็บสายและจัดท่า   ปิดจุกสายยางให้แน่น และให้ผู้ป่วย คงท่าศีรษะสูงต่อไปอีกอย่างน้อย 30–60 นาที   ป้องกันการไหลย้อนกลับของอาหาร


2. ?️ วิธีให้อาหารแบบต่อเนื่อง (Continuous Feeding)

วิธีนี้เป็นการให้สารอาหารในปริมาณน้อย ๆ อย่างช้า ๆ ตลอดช่วงเวลาที่กำหนด

ลักษณะ: อาหารจะไหลเข้าสู่ร่างกายในอัตราคงที่ (เช่น 50 มิลลิลิตรต่อชั่วโมง) ตลอด 24 ชั่วโมง หรือตามช่วงเวลาที่กำหนด

อุปกรณ์: ต้องใช้ เครื่องปั๊มอาหาร (Feeding Pump) ควบคุม

จุดเด่น: เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่มีปัญหาลำไส้ไม่ทนต่ออาหาร (ท้องเสีย/ท้องอืดง่าย) หรือผู้ป่วยที่ได้รับอาหารเข้าสู่ลำไส้เล็กโดยตรง (J-Tube)