รู้ทัน! โรคปอด มีอะไรบ้าง? พร้อมเช็กลิสต์อาการและสาเหตุได้

[สิริ พร]

รู้ทัน! โรคปอด มีอะไรบ้าง? พร้อมเช็กลิสต์อาการและสาเหตุได้

โรคปอดเป็นกลุ่มโรคที่ส่งผลกระทบต่อการทำงานของปอดและระบบทางเดินหายใจ ซึ่งเป็นอวัยวะสำคัญในการแลกเปลี่ยนออกซิเจน การรู้เท่าทันชนิดของโรค อาการ และสาเหตุ จะช่วยให้คุณสามารถดูแลตัวเองและเข้ารับการรักษาได้อย่างทันท่วงที

นี่คือการสรุปชนิดของโรคปอดที่พบบ่อย พร้อมเช็กลิสต์อาการและสาเหตุหลัก:

1. กลุ่มโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง (COPD)
เป็นกลุ่มโรคที่มีการอุดกั้นการไหลเวียนของอากาศ ทำให้หายใจลำบากและมีอาการเรื้อรัง

ชนิดโรค                                                         อาการที่บ่งบอกความเสี่ยง                                     สาเหตุหลัก
โรคหลอดลมอักเสบเรื้อรัง (Chronic Bronchitis)   ไอเรื้อรัง และมี เสมหะมาก ติดต่อกันอย่างน้อย 3 เดือนใน 1 ปี เป็นเวลา 2 ปีติดต่อกัน   การสูบบุหรี่ เป็นปัจจัยหลัก (มากกว่า 90%), มลพิษทางอากาศ, การสัมผัสฝุ่นควันหรือสารเคมีในที่ทำงาน

โรคถุงลมโป่งพอง (Emphysema)   หายใจหอบเหนื่อย หรือหายใจเร็ว แม้ขณะพักหรือออกแรงเพียงเล็กน้อย, หายใจมีเสียงหวีด (ในบางราย)   การสูบบุหรี่ เป็นปัจจัยหลัก, พันธุกรรม (เช่น การขาด AAT), มลภาวะ


2. กลุ่มโรคติดเชื้อในปอด

เป็นโรคที่เกิดจากการที่เชื้อโรคเข้าสู่ปอด ทำให้เกิดการอักเสบและการสะสมของสารน้ำในถุงลม

ชนิดโรค                                                           อาการที่บ่งบอกความเสี่ยง                                สาเหตุหลัก

โรคปอดอักเสบ/ปอดบวม (Pneumonia)   ไข้สูง หนาวสั่น (อาการเด่น), ไอมีเสมหะ (อาจมีสีเหลือง/เขียว), หายใจหอบเหนื่อย หรือหายใจเร็ว, เจ็บหน้าอก หรือเจ็บชายโครงเวลาหายใจหรือไอ   การติดเชื้อ แบคทีเรีย (พบบ่อยที่สุด), ไวรัส (เช่น ไข้หวัดใหญ่, COVID-19), หรือ เชื้อรา

วัณโรค (Tuberculosis - TB)   ไอเรื้อรัง ติดต่อกันเกิน 2-3 สัปดาห์, ไอเป็นเลือด (ในระยะรุนแรง), มีไข้ต่ำ ๆ โดยเฉพาะตอนบ่ายหรือเย็น, เหงื่อออกมาก ในเวลากลางคืน, น้ำหนักลด โดยไม่ทราบสาเหตุ   การติดเชื้อแบคทีเรีย Mycobacterium tuberculosis ซึ่งแพร่ทางอากาศ


3. กลุ่มโรคมะเร็งและเนื้อเยื่อปอด

เป็นโรคที่เกี่ยวข้องกับการเจริญเติบโตผิดปกติของเซลล์ หรือความเสียหายของเนื้อเยื่อปอด

ชนิดโรค                                                         อาการที่บ่งบอกความเสี่ยง                             สาเหตุหลัก

โรคมะเร็งปอด (Lung Cancer)   ไอเรื้อรัง (มักเป็นไอแห้ง), ไอเป็นเลือด, เจ็บหน้าอก ไม่หาย, หายใจลำบาก, น้ำหนักลด และเบื่ออาหารอย่างมาก (อาการมักพบในระยะลุกลาม)   การสูบบุหรี่ (ทั้งผู้สูบและผู้ที่ได้รับควันมือสอง), การสัมผัสสารก่อมะเร็ง (เช่น แร่ใยหิน), มลพิษทางอากาศ (PM 2.5), พันธุกรรม

โรคหอบหืด (Bronchial Asthma)   หายใจมีเสียงหวีด (Wheezing), แน่นหน้าอก, ไอ และ หอบเหนื่อย โดยเฉพาะในช่วงกลางคืนหรือหลังออกกำลังกาย อาการจะเป็น ๆ หาย ๆ   ภูมิแพ้ (ฝุ่น ไรฝุ่น เกสรดอกไม้), การติดเชื้อทางเดินหายใจ, อากาศเย็น, สารระคายเคือง


สัญญาณเตือนโรคปอดที่ต้องเฝ้าระวัง:

ไม่ว่าจะเป็นโรคปอดชนิดใดก็ตาม หากคุณมีอาการเหล่านี้ ควรปรึกษาแพทย์โดยเร็ว:

ไอเรื้อรัง: ไอติดต่อกันเกิน 3 สัปดาห์

หายใจลำบาก/หอบเหนื่อย: รู้สึกหายใจไม่เต็มปอด หรือต้องใช้ความพยายามในการหายใจ

ไอเป็นเลือด: เป็นสัญญาณอันตรายที่ต้องพบแพทย์ทันที

เจ็บหน้าอก: โดยเฉพาะเจ็บแปลบหรือเจ็บเสียดเมื่อหายใจเข้า-ออก

เสียงเปลี่ยน/เสียงแหบ: ที่เกิดขึ้นโดยไม่มีสาเหตุชัดเจนและไม่หายไป

การป้องกันที่ดีที่สุดคือการหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยง โดยเฉพาะการงดสูบบุหรี่และหลีกเลี่ยงมลพิษทางอากาศ