แชร์วิธีคิดโอที อัปเดตล่าสุดตามกฎหมายแรงงานไทย

[สอนบัญชีเรื่องง่าย]

การทำความเข้าใจ วิธีคิดโอที ให้ถูกต้องเป็นเรื่องจำเป็นสำหรับผู้ประกอบการ ฝ่ายบุคคล และพนักงานทุกคน เพราะการคำนวณค่าล่วงเวลา (Overtime) ไม่ได้มีเพียงสูตรเดียว แต่มีความซับซ้อนตามสถานการณ์ที่แตกต่างกันไป โพสต์นี้จะอธิบาย วิธีคิดโอที ทุกรูปแบบอย่างละเอียด เพื่อให้คุณสามารถคำนวณค่าตอบแทนได้อย่างถูกต้องตามกฎหมายแรงงาน

วิธีคิดโอที คืออะไร ? หาค่าจ้างต่อชั่วโมงอย่างไร

ขั้นตอนแรกและเป็นหัวใจของ วิธีคิดโอที ทุกประเภท คือการคำนวณ "ค่าจ้างรายชั่วโมง" ให้ได้เสียก่อน เพื่อใช้เป็นฐานในการคำนวณในลำดับถัดไป

สูตรคำนวณค่าจ้างรายชั่วโมง:
(เงินเดือน ÷ 30 วัน) ÷ จำนวนชั่วโมงทำงานปกติใน 1 วัน

ตัวอย่าง:
พนักงานรายเดือนมีเงินเดือน 22,500 บาท ทำงานวันละ 8 ชั่วโมง
ค่าจ้างต่อชั่วโมงจะเท่ากับ (22,500 ÷ 30) ÷ 8 = 93.75 บาท

วิธีคิดโอที มีกี่แบบ? และมีวิธีคิดอย่างไรบ้าง
เมื่อเราทราบค่าจ้างรายชั่วโมงแล้ว สามารถนำมาใช้คำนวณค่าล่วงเวลาในแต่ละกรณีได้ดังนี้

วิธีคิดโอที วันทำงานปกติ
เป็นการทำงานที่เกินจากเวลาทำงานปกติในวันทำงานทั่วไป เช่น ทำงานเกิน 8 ชั่วโมงในวันจันทร์-ศุกร์ กฎหมายกำหนดให้นายจ้างจ่ายค่าตอบแทนในอัตราไม่น้อยกว่า 1.5 เท่าของค่าจ้างปกติ

สูตร: จำนวนชั่วโมงที่ทำโอที x 1.5 x ค่าจ้างรายชั่วโมง
ตัวอย่าง: ทำโอทีในวันปกติ 3 ชั่วโมง จะได้รับค่าล่วงเวลา 3 x 1.5 x 93.75 = 421.88 บาท

เป็นการมาทำงานในวันหยุดประจำสัปดาห์หรือวันหยุดนักขัตฤกษ์ "ในช่วงเวลาทำงานปกติ" ซึ่งมีเกณฑ์การจ่ายที่แตกต่างกัน

วิธีคิดโอที ลูกจ้างรายเดือน

สำหรับลูกจ้างรายเดือน (ผู้มีสิทธิ์ได้รับค่าจ้างในวันหยุด): จะได้รับค่าตอบแทนเพิ่ม ไม่น้อยกว่า 1 เท่า

สูตร: จำนวนชั่วโมงที่ทำงาน x 1 x ค่าจ้างรายชั่วโมง
ตัวอย่าง: มาทำงานในวันหยุด 8 ชั่วโมง จะได้รับค่าตอบแทนเพิ่ม 8 x 1 x 93.75 = 750 บาท
วิธีคิดโอที ลูกจ้างรายวัน

สำหรับลูกจ้างรายวัน (ผู้ไม่มีสิทธิ์ได้รับค่าจ้างในวันหยุด): จะได้รับค่าตอบแทน ไม่น้อยกว่า 2 เท่า

เป็นการทำงาน "ล่วงเวลา" ในวันหยุด ซึ่งหมายถึงการทำงานเกินชั่วโมงทำงานปกติในวันที่เป็นวันหยุด ถือเป็นกรณีที่ลูกจ้างจะได้รับค่าตอบแทนในอัตราสูงที่สุด

สูตร: จำนวนชั่วโมงที่ทำโอที x 3 x ค่าจ้างรายชั่วโมง
ตัวอย่าง: ทำโอทีในวันหยุดเป็นเวลา 4 ชั่วโมง จะได้รับค่าล่วงเวลา 4 x 3 x 93.75 = 1,125 บาท

วิธีคิดโอทีที่ถูกต้อง สำคัญกับการทำงานในองค์กรอย่างไร ?
โดยสรุปแล้ว การทำความเข้าใจ วิธีคิดโอที อย่างถ่องแท้ถือเป็นความรับผิดชอบร่วมกันของทั้งนายจ้างและลูกจ้าง หัวใจสำคัญของการคำนวณทั้งหมดเริ่มต้นจากการหา "อัตราค่าจ้างรายชั่วโมง" ให้ถูกต้องเสียก่อน จากนั้นจึงนำไปคำนวณตามอัตราที่กฎหมายกำหนดในแต่ละกรณี ไม่ว่าจะเป็นอัตรา 1.5 เท่าสำหรับการล่วงเวลาในวันทำงานปกติ, อัตรา 1 เท่า หรือ 2 เท่าสำหรับการทำงานในวันหยุด และอัตรา 3 เท่าสำหรับการทำงานล่วงเวลาในวันหยุด

การจ่ายค่าล่วงเวลาที่ถูกต้องไม่เพียงแต่เป็นการปฏิบัติตามกฎหมายคุ้มครองแรงงานเพื่อหลีกเลี่ยงข้อพิพาทที่อาจเกิดขึ้น แต่ยังเป็นการสร้างขวัญและกำลังใจให้แก่พนักงาน ซึ่งท้ายที่สุดจะนำไปสู่การสร้างวัฒนธรรมองค์กรที่ดีและส่งเสริมความสัมพันธ์อันดีในที่ทำงานอย่างยั่งยืน
 
คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับวิธีคิดโอที (FAQ)
Q: หากนายจ้างให้ค่าโอทีสูงกว่าที่กฎหมายกำหนดได้หรือไม่?
A: สามารถทำได้ การกำหนดอัตราขั้นต่ำในกฎหมายมีไว้เพื่อคุ้มครองลูกจ้าง แต่นายจ้างสามารถจ่ายค่าตอบแทนในอัตราที่สูงกว่าได้

Q: การทำงานล่วงเวลาจำเป็นต้องได้รับความยินยอมจากลูกจ้างก่อนหรือไม่?
A: ตามหลักกฎหมายแล้ว การทำงานล่วงเวลาต้องได้รับความยินยอมจากลูกจ้างเป็นคราวๆ ไป เว้นแต่ลักษณะงานมีความจำเป็นต้องทำติดต่อกันไปมิฉะนั้นจะเกิดความเสียหาย

Q: บริษัทสามารถบังคับให้พนักงานทำโอทีได้หรือไม่?
A: โดยทั่วไปไม่สามารถบังคับได้ เว้นแต่จะเข้าข้อยกเว้นตามกฎหมาย เช่น งานที่มีลักษณะเร่งด่วน หรือเป็นงานที่อาจก่อให้เกิดความเสียหายแก่องค์กรหากไม่ทำต่อเนื่อง