โรคเบาหวาน (Diabetes) กับสาเหตุ อาการ และแนวทางการรับมือกับโรค

[องศา พิภพ]

"เบาหวาน" หนึ่งในโรคเรื้อรังที่เราได้ยินมาจนคุ้นหู จากสถิติการเป็นโรคเบาหวานของคนไทยที่พุ่งขึ้นสูงมากขึ้นทุกปี ซึ่งโรคเบาหวานเป็นภัยเงียบใกล้ตัวที่น่ากลัวมากกว่าที่คิด จากผลกระทบของโรคที่ไม่ได้ส่งผลต่อร่างกายแค่ในแง่สุขภาพเพียงอย่างเดียว แต่ยังส่งผลต่อคุณภาพชีวิตโดยรวม จนหลายคนไม่สามารถใช้ชีวิตปกติตามเดิมได้

บทความนี้จะพาทุกท่านไปทำความรู้จักกับโรคเบาหวาน (Diabetes Mellitus) พร้อมอธิบายถึงสาเหตุ อาการ แนวทางการรักษา ไปจนถึงวิธีป้องกันที่ทำได้จริงในชีวิตประจำวัน ถ้าอยากรู้กันแล้วว่าโรคเบาหวานคืออะไร อาการของโรคเบาหวานเป็นอย่างไร แล้วเราจะสามารถป้องกันตนเองได้อย่างไร ไปอ่านต่อกันได้เลย


โรคเบาหวานคืออะไร?



โรคเบาหวาน หรือ Diabetes คือ โรคเรื้อรังที่เกิดขึ้นจากการผลิตฮอร์โมนอินซูลินในร่างกายผิดปกติ โดยปกติแล้วฮอร์โมนอินซูลิน (Insulin) จะเป็นฮอร์โมนที่ช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด เพื่อให้ร่างกายทุกส่วนสามารถทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ การที่ร่างกายมีฮอร์โมนอินซูลินไม่เพียงพอ จะทำให้ร่างกายหลาย ๆ ส่วนไม่สามารถนำน้ำตาลไปใช้เป็นพลังงานได้

หากปล่อยให้ระดับอินซูลินผิดปกติเป็นเวลานาน ร่างกายจะเกิดสภาวะตอบสนองต่อฮอร์โมนอินซูลินลดลง จนไม่สามารถนำน้ำตาลในเลือดไปใช้ได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ ส่งผลให้น้ำตาลตกค้างในเลือด และพัฒนาเป็นภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ ตามมา เช่น โรคหัวใจ ไตวาย ไปจนถึงภาวะทางการมองเห็นผิดปกติ หรืออาจถึงขั้นเสียชีวิต หากไม่ได้รับยาเบาหวาน หรือการรักษาอย่างถูกวิธี


โรคเบาหวานมีอาการเป็นอย่างไร?

อาการโรคเบาหวานระยะแรกมักจะไม่แสดงอาการออกมาอย่างชัดเจน จนหลายคนอาจไม่ทันสังเกตหรือเอะใจ หัวข้อนี้จึงจะมาพูดถึงอาการโรคเบาหวาน เพื่อเป็นแนวทางในการสำรวจตัวเองเบื้องต้น ซึ่งโดยทั่วไปแล้ว อาการเบาหวานที่พบได้บ่อยจะมีลักษณะดังนี้

- ปวดปัสสาวะมากกว่าปกติ โดยเฉพาะตอนกลางคืน
- กระหายน้ำมากผิดปกติ
- หิวบ่อย อยากทานของหวาน ๆ กินมากขึ้นแต่ยังรู้สึกหิว
- อาการคนเป็นเบาหวานบางท่านอาจน้ำหนักลดลงโดยไม่ทราบสาเหตุ
- แผลหายช้า อักเสบ หรือติดเชื้อง่าย
- มีปัญหาด้านการมองเห็น เช่น มองภาพไม่ชัด ตาพร่ามัว โดยเฉพาะในช่วงเย็น


โรคเบาหวานสามารถวินิจฉัยได้อย่างไร?

ทราบกันแล้วว่าโรคเบาหวานอาการเป็นอย่างไร มาดูแนวทางการวินิจฉัยโรคเบาหวานกันบ้างว่ามีวิธีอย่างไรบ้าง การวินิจฉัยโรคเบาหวานสามารถทำได้หลายวิธี โดยในประเทศไทยใช้การตรวจ 3 วิธี ดังนี้

- ตรวจระดับน้ำตาลในเลือด ขณะหรือหลังอดอาหาร 8-12 ชั่วโมง (Fasting Blood Sugar) เกิน 126 มิลลิกรัม อย่างน้อย 2 ครั้ง
- ตรวจระดับน้ำตาลหลังจากดื่มน้ำตาลกลูโคส (OGTT) 75 กรัม เกิน 200 มิลลิกรัม อย่างน้อย 2 ชั่วโมงขึ้นไป
- ตรวจระดับน้ำตาลแบบสุ่มโดยไม่งดน้ำงดอาหาร สังเกตตนเองว่ามีอาการของโรคเบาหวานจากภาวะน้ำตาลในเลือดสูงหรือไม่


โรคเบาหวานมีวิธีการรักษาอย่างไรบ้าง?



ถึงแม้ในปัจจุบันโรคเบาหวานจะเป็นโรคที่ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่เราสามารถระงับและทำให้อาการของโรคสงบได้ด้วยวิธีการดังต่อไปนี้

รักษาด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
การเปลี่ยนพฤติกรรมเป็นวิธีที่สำคัญที่สุดสำหรับการรักษาเบาหวาน เพราะนอกจากจะช่วยลดการพึ่งพายาเบาหวานและป้องกันภาวะแทรกซ้อนได้ดีแล้ว ยังช่วยรักษาโรคเบาหวานได้อย่างยั่งยืนอีกด้วย โดยแนวทางการเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อรักษาเบาหวาน มีดังนี้

- การควบคุมอาหาร โดยหลีกเลี่ยงอาหารที่มีน้ำตาลสูง เลือกทานผัก ผลไม้ และธัญพืชไม่ขัดสี
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ควรออกกำลังกายอย่างน้อย 30 นาทีต่อวัน สัปดาห์ละ 3-5 วันขึ้นไป
- พักผ่อนให้เพียงพอ และลดความเครียด เพราะการพักผ่อนน้อยและความเครียดเป็นหนึ่งในปัจจัยที่สามารถกระตุ้นระดับน้ำตาลในเลือด ซึ่งเป็นสาเหตุของเบาหวานได้

รักษาด้วยยา
การรักษาด้วยยา เป็นวิธีการรักษาเพื่อระงับอาการ โดยการใช้ยาเบาหวานควรอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์เท่านั้น เพื่อป้องกันภาวะน้ำตาลต่ำหรือผลข้างเคียงอื่น ๆ ที่อาจตามมา โดยผู้ที่ควรรักษาด้วยยา ได้แก่

- ผู้ที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมไม่ได้ อาจจำเป็นต้องใช้ยา เช่น Metformin หรือยาอื่น ๆ ตามคำสั่งแพทย์
- ผู้ป่วยบางรายที่อาจต้องฉีดอินซูลินเพื่อควบคุมระดับน้ำตาลให้คงที่


โรคเบาหวาน รู้ทัน ป้องกันได้

หลังจากอ่านบทความนี้จนจบ ทุกท่านคงทราบกันแล้วว่าโรคเบาหวานเกิดจากอะไร โดยโรคเบาหวานสามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุอย่างภาวะน้ำหนักเกิน การไม่ออกกำลังกาย ไปจนถึงกรรมพันธุ์ ถึงแม้ว่าในปัจจุบันโรคเบาหวานจะเป็นโรคที่ไม่มีทางรักษาให้หายขาด แต่เราสามารถอยู่กับมันและป้องกันได้ด้วยการทานยาควบคุมอาการ และปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตประจำวันอย่างจริงจัง

สำหรับท่านที่มีความเสี่ยง อย่ามองข้ามสัญญาณของอาการน้ำตาลในเลือดสูง เพราะสิ่งนี้อาจส่งผลร้ายแรงต่อร่างกายในอนาคต การรู้เท่าทันโรคเบาหวาน อาการ สาเหตุ และวิธีป้องกัน จึงเป็นหัวใจสำคัญในการรับมือกับโรคอย่างมีประสิทธิภาพ