KPI คืออะไร? รู้จักตัวชี้วัดความสำเร็จที่องค์กรยุคใหม่ขาดไม่ได้

[ไม้เอก การันต์]

KPI คืออะไร มีประโยชน์อย่างไร ทำไมถึงองค์กรยุคใหม่ขาดไม่ได้

KPI คือดัชนีชี้วัดผลสำเร็จที่ช่วยให้องค์กรสามารถประเมินประสิทธิภาพของพนักงาน หรือแผนงาน ช่วยกำหนดเป้าหมายที่ชัดเจน ติดตามความก้าวหน้า และการปรับกลยุทธ์

KPI คือคำที่หลายคนอาจเคยได้ยินบ่อย ๆ ในที่ประชุม ที่ทำงาน หรือแม้แต่ตอนประเมินผลงานประจำปี แต่รู้หรือไม่ว่าแท้จริงแล้ว KPI คืออะไรกันแน่? ความเข้าใจเรื่อง KPI Key Performance Indicator คือสิ่งสำคัญที่ไม่ควรมองข้าม โดยเฉพาะในยุคที่การวัดผลคือหัวใจของการพัฒนาองค์กร
ในบทความนี้ เราจะพาคุณไปเจาะลึกว่า KPI คืออะไร มีความสำคัญอย่างไร และทำไมใคร ๆ ก็พูดถึง KPI ไม่ว่าจะเป็นพนักงานทั่วไป หัวหน้างาน หรือเจ้าของธุรกิจ การรู้ว่าค่า KPI ที่ดีคืออะไร และการตั้ง KPI อย่างไรให้ชัดเจนและวัดผลได้ คือกุญแจสำคัญที่จะช่วยให้การทำงานมีทิศทางและมีเป้าหมายที่ชัดเจนมากยิ่งขึ้น
KPI คืออะไร?

KPI คือ Key Performance Indicator หรือที่เรียกกันว่า ดัชนีชี้วัดผลการดำเนินงาน ซึ่งเป็นตัวชี้วัดที่ใช้ประเมินประสิทธิภาพและความสำเร็จของบุคคล ทีม หรือองค์กร โดยมักจะกำหนดเป็นเป้าหมายที่ชัดเจน วัดผลได้ และสอดคล้องกับเป้าหมายหลักขององค์กร เช่น จำนวนยอดขายต่อเดือน ระยะเวลาการให้บริการลูกค้า หรืออัตราความพึงพอใจของลูกค้า KPI จึงเป็นเครื่องมือสำคัญที่ช่วยให้ทุกฝ่ายรู้ว่ากำลังเดินไปในทิศทางที่ถูกต้องหรือไม่ และควรปรับปรุงส่วนใดเพื่อให้บรรลุเป้าหมายได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
KPI มีประโยชน์อย่างไรต่อเจ้าของธุรกิจและองค์กร?

ในการทำงานไม่ว่าจะระดับพนักงานหรือผู้บริหาร การมีเป้าหมายที่ชัดเจนคือกุญแจสำคัญที่ทำให้งานเดินหน้าได้อย่างมีทิศทาง ซึ่ง KPI คือดัชนีชี้วัดผลการดำเนินงาน เป็นเครื่องมือที่ช่วยให้แต่ละฝ่ายสามารถติดตาม วิเคราะห์ และพัฒนาผลงานได้อย่างตรงจุด นี่คือประโยชน์สำคัญของ KPI ที่ควรรู้

• KPI คือตัวอย่างของเครื่องมือที่ช่วยให้พนักงานสามารถประเมินผลงานของตนเองได้อย่างเป็นระบบ ช่วยให้รู้จุดแข็งและจุดที่ควรพัฒนาเพื่อให้สอดคล้องกับเป้าหมายขององค์กรได้ดียิ่งขึ้น
• การเข้าใจว่า KPI คืออะไร คือก้าวแรกของการทำงานอย่างมีเป้าหมาย เพราะช่วยให้สามารถจัดลำดับความสำคัญของงานได้อย่างมีประสิทธิภาพและลดการทำงานที่สูญเปล่า
• สำหรับใครที่สงสัยว่า KPI คืออะไร ตัวอย่างเช่น การตั้งเป้ายอดขาย หรือจำนวนครั้งในการตอบกลับลูกค้าในเวลาที่กำหนด สิ่งเหล่านี้คือประโยชน์โดยตรงที่ช่วยวัดผลลัพธ์จากการทำงานจริง ไม่ใช่แค่ความรู้สึก
• หากถามว่า KPI แปลว่าอะไร คำตอบคือ ดัชนีชี้วัดความสำเร็จ ซึ่งมีประโยชน์อย่างมากในการติดตามผลการดำเนินงาน ช่วยให้ทั้งพนักงานและผู้บริหารสามารถตัดสินใจได้ดีขึ้นจากข้อมูลที่มีอยู่จริง
• หลายคนอาจยังไม่แน่ใจว่า KPI มีอะไรบ้าง ประโยชน์คือช่วยให้องค์กรสามารถกำหนดเป้าหมายได้อย่างชัดเจน โดยครอบคลุมทั้งด้านปริมาณ เช่น จำนวนลูกค้าใหม่ และด้านคุณภาพ เช่น ระดับความพึงพอใจ ช่วยให้การปรับกลยุทธ์มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น

KPI มีองค์ประกอบอะไรบ้าง?

ก่อนจะเริ่มต้นตั้งเป้าหมายหรือวัดผลการทำงาน การเข้าใจว่า KPI คืออะไรอย่างลึกซึ้งเป็นสิ่งสำคัญ เพราะ KPI ไม่ได้เป็นเพียงตัวเลขทั่วไป แต่ประกอบด้วยแนวคิดที่ช่วยให้องค์กรสามารถวางแผนและประเมินผลได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะในเรื่องของการประเมิน KPI รายบุคคล ที่จำเป็นต้องอ้างอิงจากองค์ประกอบหลักอย่างชัดเจน องค์ประกอบของ KPI ประกอบด้วย

• K - Key หมายถึง สิ่งสำคัญ หรือหัวใจหลักของความสำเร็จที่ต้องให้ความสำคัญเป็นอันดับแรก เป็นสิ่งที่องค์กรหรือบุคคลควรโฟกัส การเลือก Key ที่เหมาะสมคือจุดเริ่มต้นของการวัด KPI ที่มีประสิทธิภาพ
• P - Performance หมายถึง ผลการปฏิบัติงาน หรือผลงานที่เกิดขึ้นจริงในช่วงเวลาหนึ่ง องค์ประกอบนี้ช่วยให้เราสามารถวัดว่าแผนงานหรือกิจกรรมต่าง ๆ ส่งผลลัพธ์ที่ดีเพียงใด ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของ การวัดผล KPI
• I - Indicator หมายถึง ตัวชี้วัด ซึ่งเป็นเกณฑ์หรือค่าที่ใช้เปรียบเทียบผลงานที่เกิดขึ้นกับเป้าหมายที่กำหนดไว้ เป็นส่วนที่ใช้ในการรวบรวมข้อมูลและเปรียบเทียบเพื่อใช้ในการประเมิน KPI ทั้งในระดับองค์กรและรายบุคคล

เมื่อรวมทั้งสามองค์ประกอบเข้าด้วยกัน KPI จึงหมายถึงเครื่องมือที่ใช้วัดและติดตามผลลัพธ์ที่สำคัญของการดำเนินงาน ช่วยให้สามารถวิเคราะห์และตัดสินใจบนพื้นฐานของข้อมูลจริง ทั้งในระดับทีมและบุคคล ซึ่งทำให้ การวัด KPI มีความแม่นยำ และการวัดผล KPI สามารถนำไปใช้พัฒนาศักยภาพขององค์กรได้อย่างต่อเนื่อง
ตัวชี้วัด KPI แต่ละแบบมีความแตกต่างกันอย่างไร?

KPI มีหลายประเภท ซึ่งแต่ละประเภทมีวิธีวัดและวัตถุประสงค์ที่แตกต่างกัน การเข้าใจประเภทของ KPI อย่างลึกซึ้งจึงเป็นกุญแจสำคัญในการตั้งค่า KPI ให้เหมาะสมกับเป้าหมายขององค์กรหรือแต่ละบุคคล และช่วยให้สามารถ ประเมิน KPI ได้อย่างถูกต้องและแม่นยำมากยิ่งขึ้น

ตัวชี้วัดทางตรง

ตัวชี้วัดทางตรง คือ KPI ที่สามารถวัดผลได้จากข้อมูลหรือผลลัพธ์ที่ชัดเจน มีตัวเลขหรือเกณฑ์ที่สามารถตรวจสอบได้โดยตรง ซึ่งมักเป็นผลลัพธ์ปลายทางที่สามารถเปรียบเทียบกับเป้าหมายที่กำหนดไว้

ตัวอย่าง : บริษัทตั้งเป้าให้พนักงานขายมียอดขาย 100,000 บาทต่อเดือน หากสามารถทำได้หรือเกินกว่านั้น แสดงว่าค่า KPI บรรลุตามเป้า ถือเป็นตัวชี้วัดทางตรงที่มีความชัดเจนในการวัดผล

ตัวชี้วัดทางอ้อม

ตัวชี้วัดทางอ้อม คือ KPI ที่ไม่สามารถวัดผลได้โดยตรงจากตัวเลขเพียงอย่างเดียว แต่วัดผ่านกระบวนการ ความพึงพอใจ หรือคุณภาพของการทำงาน ซึ่งต้องใช้วิธีประเมินควบคู่กับข้อมูลอื่น ๆ เพื่อให้เห็นภาพรวม

ตัวอย่าง : หากองค์กรต้องการวัดความพึงพอใจของลูกค้า อาจใช้แบบสอบถามเพื่อประเมินระดับความพอใจ ซึ่งนำไปใช้ในการประเมิน KPI ด้านคุณภาพบริการได้ แม้จะไม่ใช่ตัวเลขทางตรง แต่ก็มีความสำคัญต่อการพัฒนาองค์กรไม่แพ้กัน
KPI คือสิ่งสำคัญ ที่เจ้าของธุรกิจและองค์กรควรให้ความสำคัญ

KPI คือสิ่งสำคัญที่เจ้าของธุรกิจและองค์กรควรให้ความสำคัญอย่างยิ่ง เพราะไม่ใช่แค่ตัวเลขหรือเป้าหมายที่ตั้งไว้เท่านั้น แต่ยังเป็นเครื่องมือที่ช่วยสะท้อนประสิทธิภาพการทำงานของทีมและองค์กรได้อย่างเป็นรูปธรรม การมี KPI ที่ชัดเจนช่วยให้ผู้บริหารสามารถวางแผน ติดตาม และปรับกลยุทธ์ได้ตรงจุด รวมถึงใช้ในการประเมินผลการทำงานและตัดสินใจได้อย่างแม่นยำมากขึ้น ทั้งในระดับรายบุคคลและระดับองค์กรโดยรวม