เมื่อพูดถึงการสูญเสียฟัน ไม่ว่าจะจากอุบัติเหตุ ฟันผุ หรือโรคปริทันต์ “รากฟันเทียม” มักเป็นคำแนะนำอันดับต้น ๆ จากทันตแพทย์ เพราะเป็นทางเลือกที่ใกล้เคียงฟันธรรมชาติมากที่สุด ทั้งในแง่ความแข็งแรง ความสวยงาม และการใช้งานในชีวิตประจำวัน แต่แน่นอนว่ารากเทียมมีราคาเริ่มต้นที่ค่อนข้างสูง ตั้งแต่หลักหมื่นปลาย ๆ ไปจนถึงหลักแสนต่อซี่ จึงอาจทำให้หลายคนชะงัก คำถามสำคัญที่ตามมาคือ “ถ้า
รากเทียมราคาแพงไป และไม่มีงบขนาดนั้น ยังมีทางเลือกอื่นให้กลับมายิ้มสวยได้ไหม ?” คำตอบคือ มี และสามารถเลือกให้เหมาะสมกับทั้งงบประมาณและไลฟ์สไตล์ได้
1. ฟันปลอมถอดได้ (Removable Dentures) – ทางเลือกคลาสสิก ราคาย่อมเยา
ฟันปลอมถอดได้เป็นทางเลือกที่มีมายาวนานและยังคงเป็นตัวเลือกยอดนิยม โดยเฉพาะในผู้สูงวัยหรือผู้ที่สูญเสียฟันหลายซี่ในคราวเดียวกัน ข้อดีคือราคาไม่สูงนัก ใช้งานได้ทันที และสามารถถอดล้างทำความสะอาดได้ง่าย
ข้อดี: ราคาประหยัด ติดตั้งง่าย ซ่อมหรือปรับแต่งได้
ข้อจำกัด: อาจไม่แนบสนิทเหมือนฟันธรรมชาติ ต้องคอยถอดล้าง อาจทำให้การออกเสียงหรือเคี้ยวอาหารบางชนิดไม่สะดวกเท่าที่ควร
ฟันปลอมถอดได้ในปัจจุบันมีวัสดุหลายแบบ เช่น ฐานอะคริลิกหรือฐานยืดหยุ่น (flexible) ซึ่งมีน้ำหนักเบาและดูเป็นธรรมชาติมากขึ้นกว่ารุ่นเก่า
2. สะพานฟัน (Dental Bridge) – ยึดติดแน่น ใช้ได้ยาวนาน
หากสูญเสียฟันเพียง 1–2 ซี่ และฟันข้างเคียงยังแข็งแรง การทำสะพานฟันถือเป็นทางเลือกที่คุ้มค่า โดยจะมีการกรอฟันข้างเคียงเพื่อเป็นหลักยึดให้กับฟันปลอมตรงกลางที่ทำขึ้นมา
ข้อดี: ยึดติดแน่น ไม่ต้องถอดล้าง เหมาะสำหรับผู้ที่ไม่อยากใส่ฟันปลอมแบบถอดได้
ข้อจำกัด: ต้องกรอฟันธรรมชาติที่ยังดีอยู่ อาจเกิดปัญหาต่อฟันข้างเคียงในระยะยาว
สะพานฟันมักอยู่ได้ประมาณ 5–10 ปี หากดูแลอย่างดี และยังคงเป็นทางเลือกนอกจากรากเทียมที่สมดุลระหว่างราคาและความทนทาน
3. ฟันปลอมติดแน่นแบบ Hybrid – ทางสายกลางระหว่างฟันปลอมกับรากเทียม
บางกรณี ทันตแพทย์อาจแนะนำให้ทำ “ฟันปลอมติดแน่นบนรากเทียมจำนวนน้อย” เช่น การฝังรากเทียมเพียง 2–4 ซี่ เพื่อรองรับฟันปลอมทั้งแผง ซึ่งช่วยให้ฟันปลอมยึดแน่นขึ้นโดยไม่ต้องฝังรากเทียมครบทุกซี่
ข้อดี: ราคาถูกกว่าการฝังรากเทียมทุกซี่ แต่ยังให้ความมั่นคงสูงกว่าฟันปลอมถอดได้ทั่วไป
ข้อจำกัด: ต้องฝังรากเทียมบางจุด และใช้เวลารักษาพอสมควร
นี่จึงเป็นตัวเลือกที่เหมาะกับคนที่ต้องการความมั่นใจเวลาเคี้ยวอาหารหรือพูดคุย โดยไม่ต้องจ่ายแพงเท่าการฝังรากเทียมเต็มรูปแบบ
แล้วจะเลือกแบบไหนดี ?
การเลือกวิธีทดแทนฟันที่หายไป ควรพิจารณาทั้งด้านงบประมาณ ความสะดวกในการดูแลระยะยาว สุขภาพช่องปากโดยรวม และไลฟ์สไตล์ในแต่ละวัน หากยังลังเล การเข้าพบทันตแพทย์เพื่อประเมินสภาพช่องปากอย่างละเอียดจะช่วยให้ตัดสินใจได้ง่ายขึ้นว่า “ทางเลือกที่ใช่” สำหรับคุณคือแบบไหน ถึงแม้รากเทียมจะราคาสูง แต่ก็เป็นตัวเลือกอันดับหนึ่งในแง่ประสิทธิภาพ ทว่าก็มีทางเลือกอื่นก็สามารถทำให้คุณกลับมายิ้มอย่างมั่นใจได้เช่นกัน ขอเพียงดูแลฟันปลอมเหล่านั้นให้ดี หมั่นทำความสะอาด และพบทันตแพทย์สม่ำเสมอ ความมั่นใจในการยิ้มและใช้ชีวิตก็จะกลับมาได้อย่างแน่นอน