โรคสมาธิสั้น: ความเข้าใจเพื่อการดูแลอย่างเหมาะสม

[นภัสนันท์ แก้วสกุลรัตน์]

โรคสมาธิสั้น (ADHD: Attention Deficit Hyperactivity Disorder) เป็นความผิดปกติทางสมองที่ส่งผลต่อพฤติกรรมในด้านการขาดสมาธิ อยู่ไม่นิ่ง และขาดความยั้งคิด ซึ่งมักแสดงอาการชัดเจนตั้งแต่วัยเด็ก

สาเหตุและกลไกการเกิดโรค
โรคนี้มีปัจจัยหลักจากพันธุกรรมและสิ่งแวดล้อม เช่น การได้รับสารพิษ การคลอดก่อนกำหนด และพฤติกรรมของมารดาระหว่างตั้งครรภ์ โดยความผิดปกติเกิดจากการทำงานของสมองบางส่วนที่เกี่ยวข้องกับ ‘Executive Function’ และสารสื่อประสาท เช่น โดปามีน และนอร์อะดรีนาลีน

อาการที่พบ
เด็กที่เป็นโรคสมาธิสั้นอาจมีอาการ 3 ด้าน ได้แก่

• ขาดสมาธิ เช่น วอกแวก ลืมง่าย ไม่ทำตามคำสั่ง
• อยู่ไม่นิ่ง เช่น ซุกซน พูดมาก ปีนป่าย
• ขาดความยั้งคิด เช่น ใจร้อน พูดแทรก ไม่อดทน
• อาการมักเริ่มก่อนอายุ 7 ปี และอาจพบร่วมกับปัญหาทางพฤติกรรมหรือจิตเวชอื่น

การวินิจฉัยและการรักษา
แพทย์จะวินิจฉัยจากประวัติและพฤติกรรมของเด็ก รวมถึงใช้แบบทดสอบเฉพาะทาง หลังจากนั้นจึงวางแผนการรักษา ซึ่งอาจประกอบด้วยการใช้ยา ควบคู่กับการบำบัดและการสนับสนุนจากครอบครัวและโรงเรียน

การดูแลที่เหมาะสม
ความรัก ความเข้าใจ และการสนับสนุนจากคนรอบข้างคือ ‘ยาใจ’ สำคัญ เด็กควรได้รับการจัดสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม ฝึกวินัยอย่างเป็นระบบ และได้รับคำชมเพื่อเสริมแรงบวก

ด้วยความเข้าใจที่ถูกต้อง โรคสมาธิสั้นสามารถจัดการได้อย่างมีประสิทธิภาพ และเด็กสามารถพัฒนาไปสู่ศักยภาพที่ดีที่สุดในแบบของตนเอง