เคยเป็นไหม? อยู่ดีๆก็มีอาการเจ็บแปลบๆที่ข้อมือขยับ หรือยกของ ปวดข้อมือทุกครั้งที่ใช้งาน ไม่แม้แต่การขยับเล็กๆน้อยๆ ก็มีอาการ อาการเหล่านี้ไม่ควรมองข้าม เพราะนั้นอาจเป็นสัญญาณเตือนของอาการ เอ็นข้อมืออักเสบ
เอ็นข้อมืออักเสบ เป็นอาการที่มักพบได้บ่อยในกลุ่มคนทำงานที่มีการใช้ข้อมือบ่อยๆ คนที่ใช้คอมพิวเตอร์ทำงาน หรือใช้สมาร์ตโฟนทำงานในทุกๆวัน รวมไปถึงการเล่นกีฬาบางชนิดที่มีการใช้ข้อมืออย่างหนัก แม้ว่าอาการเอ็นข้อมืออักเสบนั้นจะเกิดขึ้นได้ง่าย แต่ก็สามารถรักษาให้หายได้เช่นกัน หากเรารู้วิธีรักษาที่ถูกต้องถูกวิธี
ทำความรู้จักเส้นเอ็นข้อมือมือ เป็นอวัยวะที่มีความสำคัญเป็นอย่างมาก ในการใช้ชีวิตของคนเรา และยังเป็นอวัยวะที่มีการเคลื่อนไหวบ่อยที่สุด สามารถขยับได้หลายทิศทาง ซึ่งภายในข้อมือของคนเรานั้นจะประกอบไปด้วยกระดูก กระดูกอ่อน และเส้นเอ็น การที่ข้อมือของเราจะขยับได้นั้นจำเป็นต้องอาศัยเอ็นรอบข้อมือ ที่ทำงานด้วยการยึดข้อมือไว้และช่วยดึงให้เกิดการเคลื่อนไหวได้
เอ็น (Tendons) มีโครงสร้างคล้ายเชือก มีหน้าที่ยึดกล้ามเนื้อและกระดูกเข้าด้วยกัน โดยเส้นเอ็นหลัก 2 เส้น ที่นิ้วหัวแม่มือและทำหน้าที่ยึดข้อต่อของนิ้วแม่มือเพื่อให้ข้อมือเกิดการเคลื่อนไหวในทิศทางต่างๆได้ การใช้ข้อมืออย่างหนักซ้ำ ๆ เป็นระยะเวลานานจะทำให้ปลอกเอ็นข้อมืออักเสบและบวมขึ้น
ส่งผลให้มีอาการเจ็บปวดเมื่อเกิดการเสียดสีของปลอกเยื่อหุ้มเอ็นและเอ็น การขยับข้อมือทำได้จำกัด และเกิดอาการปวดเมื่อเคลื่อนไหวข้อมือ เป็นสาเหตุไปสู่อาการ
เอ็นข้อมืออักเสบในที่สุด
เอ็นข้อมืออักเสบ (De Quervain's Tenosynovitis)เอ็นข้อมืออักเสบ หรือ De Quervain's Tenosynovitis เป็นลักษณะของอาการที่เกิดจากเยื่อหุ้มเอ็นของเส้นเอ็นตรงบริเวณข้อมือ มีการกดทับของเส้นเอ็น ทำให้เกิดการหดตัวของเส้นเอ็นภายในตรงบริเวณข้อมือ ส่งผลให้เยื่อหุ้มเอ็นหรือปลอกหุ้มเอ็นข้อมืออักเสบ
ผู้ป่วยมักจะรู้สึกปวดเอ็นข้อมือและปวดบริเวณเอ็นโคนนิ้วหัวแม่มือ ความรุนแรงของอาการจะขึ้นอยู่กับตัวบุคคล บางรายอาจจะมีอาการปวดเล็กๆน้อยๆแบบกะทันหัน หรือมีอาการปวดอย่างหนัก และมีอาการบวมร่วมด้วย อาการเหล่านี้หากเราปล่อยไว้นานจนมีเกิดการปวดเรื้อรังที่ส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวัน ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อตรวจหาสาเหตุที่แท้จริงของอาการปวด เพื่อเข้ารับการรักษา ได้ทันทวงที
อาการสัญญาณเตือนเอ็นข้อมืออักเสบอาการเหล่านี้ใช่เอ็นข้อมืออักเสบหรือไม่? หากคุณเกิดความสงสัยว่าอาการปวดข้อมือของคุณนั้นใช่อาการของเอ็นข้อมือสักเสบหรือเปล่า สามารถสังเกตอาการเบื้องต้นของโรคเอ็นข้อมืออักเสบได้ดังนี้
- มีการอักเสบของเอ็น ทำให้บริเวณโคนนิ้วหัวแม่มือบวม
- มีอาการชาที่ปลายนิ้วโป้ง หรือนิ้วชี้
- มีอาการปวดติดต่อกันหลายวัน
- มีอาการปวดแม้ไม่ได้ขยับหรือใช้มือ
- รู้สึกปวดเอ็นข้อมือ บริเวณข้อมือมีอาการบวม แดง
- รู้สึกตึง ติดขัด ขยับนิ้วหัวแม่มือและข้อมือได้ลำบาก
- อาจะมีอาการไข้ร่วมกับการปวดข้อมือด้วย
หากคุณมีอาการเบื้องต้นจากที่ได้กล่าวมานั้น ควรไปพบแพทย์เพื่อทำการวินิจฉัยอาการปวดที่เกิดขึ้นกับคุณ ว่าแท้จริงแล้วเกิดจกาอะไร ใช่อาการของเอ็นข้อมืออักเสบหรือไม่
เอ็นข้อมืออักเสบเกิดจากสาเหตุใดเอ็นข้อมืออักเสบ มีสาเหตุมาจากการที่ข้อมือมีการใช้งานบริเวณข้อมือบ่อยมากเกินไป หรือการที่มือของเราเกิดไปกระแทกกับของวัตถุของแข็งก็สามารถทำให้เกิดการอักเสบได้ ส่วนมากจะพบในผู้ที่ทำงานที่ใช้งานข้อมืออย่างหนัก หรือให้งานข้อมือในท่าที่ผิดและท่าเดิมซ้ำๆ
เอ็นข้อมืออักเสบนั้นส่วนมากจะพบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย เพราะด้วยกิจกรรมในแต่ละวันของผู้หญิงนั้นมีการใช้มือหยิบทำนั้นนี้ตลอดเวลา จึงเป็นสาเหตุที่โรคเอ็นข้อมืออักเสบจึงพบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย รวมไปถึงผู้ที่เป็นโรคข้ออักเสบเรื้อรัง เช่น โรครูมาตอยด์ และพังผืดที่เกิดจากการผ่าตัด สามารถมีโอกาสที่จะเป็นเส้นเอ็นข้อมืออักเสบได้เช่นเดียวกัน
ปัจจัยเสี่ยงที่อาจทำให้เกิดเอ็นข้อมืออักเสบปัจจัยเสี่ยงที่อาจทำให้เกิดอาการปวดเอ็นข้อมือ ปลอกเอ็นข้อมืออักเสบ เอ็นข้อมืออักเสบ มีดังนี้
ผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัวบางชนิด ที่มีอาการปวดตามข้อ เช่น โรคข้ออักเสบเรื้อรังรูมาตอยด์ (Rheumatoid) โรคเบาหวาน โรคข้ออักเสบเรื้อรัง หรือผู้ที่เคยการผ่าตัดพังผืดมาก่อน
อายุที่มากขึ้นก็ร่างกายของคนเราก็มักจะเสื่อมสภาพตามอายุไปด้วย และผู้ป่วยที่เป็นเอ็นข้อมืออักเสบ ส่วนใหญ่แล้วก็มักจะพบในผู้ที่มีอายุ 40 ปีขึ้นไป ถึงแม้ว่าอายุจะเป็นปัจจัยที่ทำให้เกิดอาการเอ็นข้อมืออักเสบได้
แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าคนหนุ่มสาว วัยรุ่นวัยใส จะไม่สามารถเป็นได้ เพราะด้วยกิจกรรมต่างๆในแต่วันของคนวัยนี้ ก็อาจเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้เกิดอาการเอ็นข้อมืออักเสบได้
เอ็นข้อมืออักเสบ มักเกิดขึ้นกับเพศหญิงมากกว่าเพศชาย เนื่องด้วยกิจกรรมต่างๆในแต่ละวันของผู้หญิงนั้นในการหยิบจับทำนู้นทำนี้อยู่ตลอดเวลา จึงทำให้เสี่ยงต่อการเกิดเอ็นข้อมืออักเสบได้
ปัจจัยสำคัญที่ส่งผลให้เกิดเอ็นข้อมืออักเสบ มักเกิดจากการทำกิจกรรมต่างๆ ในแต่ละวันของเราเอง เช่น ทำงานบ้าน การเลี้ยงลูก และทำงานกับคอมพิวเตอร์ ที่มีการวางมือในการพิมพ์งานไม่ถูกต้อง รวมไปถึงการเล่นกีฬาที่ใช้งานข้อมือเป็นหลัก
กลุ่มเสี่ยงเอ็นข้อมืออักเสบกลุ่มคนที่เสี่ยงต่อเอ็นข้อมืออักเสบ มากกว่าคนทั่วไป คือ
- กลุ่มคนทำงาน ผู้ที่ทำงานกับคอมพิวเตอร์
- ผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น ข้ออักเสบรูมาตอยด์ (Rheumatoid)
- ผู้หญิงตั้งครรภ์
- ผู้ที่มีอายุ 40 ปีขึ้นไป
- ผู้หญิงมีโอกาสเป็นมากกว่าผู้ชาย
- ผู้ที่มีประวัติประสบอุบัติเหตุ หรือบาดเจ็บบริเวณข้อมือมาก่อน
เอ็นข้อมืออักเสบ..เมื่อไหร่ควรพบแพทย์อาการปวดข้อมือ เจ็บเอ็นข้อมือ มักเป็นอาการที่ผู้คนมักมองข้าม เนื่องจากเป็นอาการที่พบได้บ่อย และคิดว่าถ้าปล่อยไว้จะสามารถหายไปได้เอง
แต่เมื่อไหร่ที่คุณมีอาการปวดข้อมือจนไม่สามารถขยับข้อมือได้เนื่องจากรู้สึกปวดมาก ข้อมือบวมแดง รู้สึกร้อนบริเวณข้อมือ และมีไข้ร่วมด้วย มีอาการชาที่ข้อมือตลอดเวลา ไม่หายสักที นั้นอาจเป็นสัญญาณเตือนว่าเอ็นข้อมืออักเสบรุนแรง จำเป็นต้องรีบไปพบแพทย์เพื่อตรวจหาสาเหตุที่แท้จริง และเข้ารับการรับรักษาโดยทันที
อาการปวดข้อมือสามารถเกิดได้จากหลายสาเหตุ แต่อย่าชะล่าใจเด็ดขาด เพราะผลที่ตามมาอาจจะไม่ดีต่อตัวคุณสักเท่าไหร่ จึงจำเป็นต้องพบแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อทำการวินิจฉัยสาเหตุอย่างละเอียด เพื่อที่จะได้รักษาได้ตรงจุดมากที่สุด
การวินิจฉัยเอ็นข้อมืออักเสบการวินิจฉัยโรคเอ็นข้อมืออักเสบ แพทย์จะสอบถามอาการและสาเหตุที่อาจทำให้เกิดอาการขึ้น และตรวจการอักเสบของเอ็นข้อมือ โดยใช้วิธี Finkelstein Test การวินิจฉัยร่วมด้วย
แพทย์จะแตะบริเวณข้อมือ หรือบริเวณนิ้วหัวแม่มือ เพื่อตรวจอาการ Tenosynovitis หรือผู้ป่วยบางรายอาจจะทำการทดสอบ Finkelstein / Eichhoff คือ การวางนิ้วหัวแม่มือไว้บนฝ่ามือ และงอข้อมือเข้าหานิ้วก้อย เพื่อตรวจว่าคุณมีอาการเจ็บหรือไม่ และจะประเมินความรุนแรงของอาการโรคเอ็นอักเสบ และแนะนำวิธีรักษาเอ็นข้อมืออักเสบ ตามความเหมาะสม
ส่วนใหญ่แล้วการวินิจฉัยเอ็นข้อมืออักเสบไม่จำเป็นต้องทำการตรวจด้วยการเอกซเรย์ เนื่องจากการตรวจอาการเบื้องต้นนั้นถือว่าเพียงพอต่อการวินิจฉัยของแพทย์แล้ว ส่วนการรักษาเอ็นข้อมืออักเสบกี่วันหายนั้น ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของอาการและขั้นตอนการรักษาตามดุลพินิจของแพทย์ด้วย
วิธีรักษาเอ็นข้อมืออักเสบ1. การรักษาเอ็นข้อมืออักเสบด้วยการใช้ยา- การทานยารักษาเอ็นข้อมืออักเสบ
เอ็นข้อมืออักเสบกินยาอะไร ? มักเป็นคำถามที่เกิดขึ้นสำหรับผู้ที่มีอาการแรกเริ่ม รู้สึกปวดไม่มากนัก สามารถใช้งานข้อมือและขยับข้อมือได้ปกติ แต่ไม่อยากไปพบแพทย์เท่าไหร่นักและต้องการที่จะกินยาเพื่อบรรเทาอาการปวด
สามารถรับประทานยาที่รักษาอาการปวดและอาการอักเสบได้ที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (Non-steroidal antiinflammatory drugs, NSAIDs) ที่มีขายตามร้านขายยาทั่วไป หรือที่เราเรียกกันทั่วไปว่า “ยาแก้อักเสบ” ได้แก่ แอสไพริน (Aspirin), ไอบูโฟนเฟน (Ibuprofen), นาพร็อกเซน (Naproxen) เป็นต้น
สเตียรอยด์ (Steroid) เป็นยาที่นิยมนำมาฉีดให้กับผู้ที่มีอาการปวดข้อมือ เอ็นข้อมืออักเสบ ถ้าคุณหมอรับรองว่าไม่เป็นอันตราย ก็อาจแนะนำการรักษาเอ็นข้อมืออักเสบด้วยการฉีดยา โดยจะฉีดสเตอรอยด์เข้าปลอกเอ็นเพื่อช่วยลดอาการอักเสบ เนื่องจากสเตียรอยด์มีความสามารถในการลดอาการอักเสบได้ดี และไม่มีผลข้างเคียงที่อันตรายแก่ผู้ใช้งาน
หากได้ทำการรักษาโดยการฉีดสเตียรอยด์แล้ว แต่ได้ผลรับที่ยังไม่ดีเท่าที่ควร อาการไม่ดีขึ้น ยังคงปวดข้อมือ นั้นหมายความว่าความรุนแรงของภาวะโรคเอ็นข้อมืออักเสบรุนแรงเกินกว่ายาที่ใช้รักษาแล้ว การฉีดสเตียรอยด์จะไม่ได้ผล แพทย์จะแนะนำวิธีรักษาแบบอื่นแทน เช่น การผ่าตัด เป็นต้น
2. การรักษาเอ็นข้อมืออักเสบด้วยกายภาพบำบัดเอ็นข้อมืออักเสบนั้น อาจรักษาด้วยกายภาพบำบัด ถ้าในกรณีอาการเอ็นข้อมืออักเสบของคุณเป็นแบบเรื้อรังแต่ไม่รุนแรงมากนัก แพทย์ส่วนใหญ่จะพิจารณาให้ทำการกายภาพบำบัดควบคู่ไปกับการรับประทานยา การทำกายภาพบำบัดนั้น ต้องทำโดยผู้เชี่ยวชาญด้านกายภาพบำบัดเท่านั้น
การทำกายภาพบำบัด (physiotherapy) นักกายภาพบำบัดจะกำหนดกายบริหารทั้งการยืดเส้นและเสริมสร้างความแข็งแรงในแบบที่เหมาะสมกับเอ็นส่วนที่อักเสบโดยเฉพาะ รวมถึงระบบกล้ามเนื้อโดยรอบ เช่น eccentric strengthening หรือการออกกำลังกายโดยเกร็งค้างไว้ตอนกล้ามเนื้อหรือเอ็นยืดออกไป ใช้รักษาเอ็นข้อมืออักเสบเรื้อรังได้ดี แต่อาจจะต้องทำติดต่อกันนาน 4 - 8 อาทิตย์ ถึงจะได้ผลลัพท์ที่ดี
3. การรักษาด้วยการผ่าตัดเอ็นข้อมืออักเสบหากเมื่อทำการรักษาตามขั้นตอนที่ผ่านมาแล้ว อาการไม่ดีขึ้น ความเจ็บปวดนั้นส่งผลกระทบกับชีวิตประจำวันแพทย์อาจแนะนำให้ใช้วิธีผ่าตัด ส่วนบางคนที่ยังมีอาการเจ็บปวดหลงเหลืออยู่ แต่ยังสามารถใช้ชีวิตประจำวันได้ปกติก็อาจไม่จำเป็นต้องผ่าตัด ซึ่งส่วนนี้เป็นการปรึกษาร่วมกันระหว่างแพทย์และคนไข้เป็นกรณีไป
การผ่าตัดเอ็นข้อมืออักเสบ นั้น จะเป็นการผ่าตัดแบบวันเดียว ผู้ป่วยมักไม่จำเป็นต้องนอนพักที่โรงพยาบาล และสามารถกลับบ้านได้หลังการผ่าตัดเสร็จสิ้น การผ่าตัดจะเป็นการคลายปลอกหุ้มเส้นเอ็นบริเวณที่มีการเสียดสีกันออก จะทำให้เส้นเอ็นเคลื่อนตัวได้ดีขึ้น แผลมีขนาดเล็กกว่า 1 เซนติเมตร ใช้เวลาในการผ่าตัดราว 10 นาทีเท่านั้น หลังผ่าตัดสามารถใช้งานมือด้านนั้นได้ตามปกติ อาการเจ็บก็จะดีขึ้นอย่างชัดเจน
แนวทางการป้องกันเอ็นข้อมืออักเสบอย่างที่รู้กันแล้วว่าเอ็นข้อมืออักเสบนั้นเกิดจากการใช้งานข้อมืออย่างหนักซ้ำ ๆ เป็นเวลานานดังนั้นสิ่งที่สำคัญที่สุด ในการป้องกันเอ็นข้อมืออักเสบ สามารถปฏิบัติการคำแนะนำได้ดังนี้
- หลีกเลี่ยงการใช้งานของข้อมือที่ส่งผลต่ออาการบาดเจ็บ ทั้งการใช้งานหนัก ใช้งานซ้ำๆ
- ลดการทำกิจกรรมที่ใช้งานข้อมือบ่อยๆ เช่น งานบ้าน ก็ทำให้น้อยลง และรวมทั้งกิจกรรมอื่น ๆ
- การทำงานที่ต้องใช้ข้อมือเป็นประจำ ควรใช้ท่าทางที่เหมาะสม เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดอาการบาดเจ็บ
- ก่อนเล่นกีฬาทุกชนิด ควรทำการยืดกล้ามเนื้อก่อนทุกครั้ง และไม่หักโหมจนเกินไป
- หลีกเลี่ยงการใช้สมาร์ทโฟนท่าเดิมๆเป็นเวลานาน
ข้อสรุปเอ็นข้อมือ รวมไปถึงปลอกหุ้มเอ็น เป็นส่วนหนึ่งของข้อมือที่ช่วยในการเคลื่อนไหว หยิบจับข้าวของต่างๆ ซึ่งเปรียบเสมือนเป็นอวัยวะหลักของร่างกาย เมื่อใดที่เกิดการเจ็บหรือปวดจะส่งผลกระทบที่ไม่ดีต่อการใช้ชีวิตประจำวันของเราอย่างแน่นอน
เอ็นข้อมืออักเสบ ที่ดูเหมือนเป็นเรื่องเล็ก แต่จริงๆ แล้วเป็นเรื่องสำคัญที่ต้องใส่ใจ เพราะอาการเจ็บข้อมือเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ ดังนั้นเราไม่ควรมองข้ามอาการเจ็บหรือปวดที่ข้อมือ เพราะวิธีการรักษาในแต่ละสาเหตุก็ค่อนข้างแตกต่างกันอย่างมากเช่นกันดังนั้น เมื่อเกิดอาการเจ็บปวดขึ้น การพบแพทย์เพื่อรักษาแต่เนิ่นๆ