ทักษะ resilience คือ อะไร? มีประโยชน์และสำคัญต่อคนทุกเจเนอเรชันอย่างไร

[ว่านโบตั๋น]

ในโลกปัจจุบันที่มีการเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็วซึ่งบางครั้งก่อให้เกิดวิกฤตการณ์ที่เราต้องรับมืออย่างท้าทาย บางปัญหาอาจจะทำให้เราล้ม ยืนไม่อยู่ได้ และบางคนล้มแล้วไม่รู้วิธีลุกขึ้น ด้วยเหตุนี้จึงเป็นที่มาของทักษะที่เรียกว่า Resilience หรือ ความยืดหยุ่นทางจิตใจ ทักษะที่คนทุกเจเนอเรชันในโลกยุคศตวรรษที่ 21 ควรต้องมี

ทักษะ resilience คือ อะไร
Resilience ( rq ) หากแปลตามความหมายของคำศัพท์จะหมายถึง ความยืดหยุ่นทางจิตใจ หรือการฟื้นคืนสภาพ หรือการฟื้นตัวได้ภายหลังจากประสบกับเหตุการณ์ที่เลวร้าย โดยอาจจะมาในรูปแบบของสถานการณ์ที่มีอุปสรรค ความเสียเปรียบ ความกดดัน ความแพ้พ่าย ความสูญเสีย หรือความเครียดกับปัญหาด้านต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นด้านการเรียน ครอบครัว ความสัมพันธ์ สุขภาพ การทำงาน และการเงิน โดยสรุปรวมให้ง่าย ๆ Resilience คือทักษะการลุกขึ้นมาเดินใหม่ให้ได้เร็วที่สุดเมื่อต้องล้มลง

ทักษะ Resilience มีอะไรบ้าง
Resilience เป็นทักษะในการปรับตัวและความสามารถในการรับมือกับสถานการณ์ที่ยากลำบากนั้นให้ได้
การยอมรับความเป็นจริงและความสามารถในการประเมินสถานการณ์ที่คาดว่าจะเกิดขึ้นบนพื้นฐานของความเป็นจริง
ความกล้าที่จะทบทวนตัวเองในจุดดี จุดด้อย ความผิดพลาด ความสามารถที่ตัวเองยังขาด และต้องเรียนรู้เพิ่มเติม
การต่อสู้ โดยนำสิ่งที่ตัวเองมีมาใช้ เอาจุดดีของตัวเองมาหาหนทางแก้ไขความผิดพลาด และพัฒนาจุดด้อยให้ดีขึ้น เพื่อทำให้หลุดออกหรืออยู่รอดกับสถานการณ์เลวร้ายนั้นได้

วิธีการพัฒนาทักษะ Resilience
กระบวนการในการพัฒนาทักษะความยืดหยุ่นทางจิตใจหรือทักษะการฟื้นสภาพจิตใจเมื่ออยู่ในสภาวะย่ำแย่นั้น มาจากพื้นฐานทางด้านจิตใจ 3 ประการที่เราสามารถพัฒนาฝึกฝนได้ดังนี้
ความมั่นใจในตนเอง (Self-confidence) ความเชื่อมั่นในตัวเองว่าทำได้และสามารถผ่านวิกฤตการณ์นี้ไปได้
ความภูมิใจในตนเอง (Self-esteem) การมีความรู้สึกที่ดีต่อตัวเอง ยอมรับความเป็นตัวของตัวเอง ไม่ดูถูกตัวเอง รู้จักสร้างกำลังใจให้ตัวเอง และนำความสามารถที่มีอยู่มาใช้ในการฝ่าฟันอุปสรรค
แนวคิดเกี่ยวกับตนเอง (Self-concept) คือ การทำความรู้จักกับตัวเองในทุกด้าน เช่น เรามีอุปนิสัยอย่างไร เรามีความสามารถอะไรบ้าง ชอบอะไร ไม่ชอบอะไร รวมถึงเป้าหมาย ความหมาย และความต้องการของชีวิต เพื่อนำไปสู่ทักษะการควบคุมตนเอง (Self-control) การหาหนทางเปลี่ยนแปลงตัวเองในทางที่ดีขึ้น การเข้าใจในแรงกระตุ้นและพฤติกรรมของตัวเอง การรู้จักตั้งเป้าหมายและวางแผนให้เหมาะกับตัวเอง ตลอดจนนำความสามารถที่มีอยู่มาใช้วางแผนลงมือทำให้สำเร็จ พร้อมปรับปรุงแก้ไขในส่วนที่บกพร่องและพัฒนาตัวเองให้ดีขึ้น

ความยืดหยุ่นทางจิตใจ resilience คือ เป็นทักษะพื้นฐานสำคัญของคนทุกเจเนอเรชันในยุคปัจจุบัน เพราะในหลาย ๆ ครั้งที่คนทุกวัยทุกเพศต้องพบเจอวิกฤตปัญหา อุปสรรค และความท้าทายกับสังคมที่มีการเปลี่ยนแปลงและการแข่งขันสูงอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ความยืดหยุ่นทางจิตใจจึงเป็นทักษะการลุกขึ้นสู้และการลุกขึ้นเดินต่อให้ได้แม้จะพลาดล้มไม่เป็นท่า การยอมรับในความพ่ายแพ้ของเกมการแข่งขันไม่ได้หมายถึงความล้มเหลวในชีวิต แต่เป็นเพียงการพักยกแล้วกลับมาสร้างแรงกาย แรงใจ ลุกขึ้นสู้ในเกมครั้งต่อไปต่างหาก