ไขข้อสงสัยกฎหมายแรงงาน สิทธิตามกฎหมายของคนวัยทำงานมีอะไรบ้าง?

[พรสัก ส่องแสง]

เมื่อคุณก้าวเข้าสู่ชีวิตการทำงาน มีสิ่งสำคัญที่คุณควรจะทราบเอาไว้ เพื่อไม่ให้คุณนั้นเสียประโยชน์ในสิทธิของตนเอง นั้นก็คือ กฎหมายแรงงาน ที่มีความสำคัญต่อลูกจ้าง นอกจากเรื่องของเงินเดือนแล้ว ยังมีสิทธิประโยชน์อื่น ๆ ที่คุณจะได้รับในระหว่างการทำงาน และเพื่อให้คุณไม่เสียสิทธิประโยชน์เหล่านั้น วันนี้เราได้รวมกฎหมายแรงงานเบื้องต้นที่จำเป็นต่อคุณเอาไว้ให้แล้ว จะมีอะไรบ้างนั้นไปดูกันเลย
กฎหมายแรงงานมีขึ้นเพื่ออะไร
กฎหมายแรงงาน คือ กฎหมายที่มีขึ้นเพื่อให้นายจ้างและลูกจ้างได้รับความเป็นธรรม ไม่เกิดการเอารัดเอาเปรียบกันระหว่างการทำงาน เป็นกฎหมายที่สร้างขึ้นเพื่อบัญญัติถึงสิทธิและหน้าที่ระหว่างนายจ้างและลูกจ้างในการจ้างงาน นอกจากเรื่องของเงินเดือนแล้วนั้น ยังมีกฎหมายอื่น ๆ อย่างเช่น กฎหมายการจ้างงาน กฎหมายแรงงานลาป่วย กฎคุ้มครองแรงงาน กฎหมายแรงงานเลิกจ้าง และอื่น ๆ อีกมากมาย
โดยกฎหมายแรงงานเหล่านี้จะเป็นประโยชน์ต่อทั้งผู้ว่าจ้างและผู้ถูกจ้าง เพื่อให้ทุกคนได้สิทธิประโยชน์ที่เท่าเทียมกัน นอกจากนี้ยังรวมถึงสวัสดิการต่าง ๆ ที่ลูกจ้างจะต้องได้รับจากผู้ว่าจ้าง ความปลอดภัยในการทำงาน การลาหรือวันหยุดงาน ซึ่งทุกอย่างจะต้องเป็นไปตามกฎหมายแรงงาน
ไขทุกข้อสงสัยเกี่ยวกับกฎหมายแรงงาน

เพื่อป้องกันการถูกเอารัดเอาเปรียบ หรือเป็นการรักษาสิทธิประโยชน์ของตนเองไว้ ทั้งลูกจ้างและนายจ้างควรศึกษาเกี่ยวกับกฎหมายแรงงานว่ามีอะไรบ้าง ซึ่งวันนี้เราได้นำกฎหมายแรงงานเบื้องต้น ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงานมาไว้ให้กับทุกคนแล้ว

ชั่วโมงการทำงาน และเวลาพักตามกฎหมาย
ตามกฎหมายแรงงาน จะมีชั่วโมงการทำงานที่เหมาะสมถูกบัญญัติไว้ เพื่อไม่ให้ลูกจ้างเกิดความเหนื่อยล้า หรือทำงานหนักจนเกินไป ซึ่งตามกฎหมายแรงงานระบุไว้ว่า การทำงานทั่วไป จะกำหนดเวลาทำงานในหนึ่งวันไม่เกิน 8 ชั่วโมง และ ในหนึ่งสัปดาห์รวมแล้วไม่เกิน 48 ชั่วโมง ในส่วนของการพัก ลูกจ้างต้องมีเวลาพักไม่น้อยกว่า 1 ชั่วโมงต่อวัน โดยจะต้องเป็นการพักหลังจากที่ทำงานติดต่อกันไม่เกิน 5 ชั่วโมง
สำหรับประเภทงานที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพและความปลอดภัยของลูกจ้าง ตามกฎหมายแรงงานกำหนดไว้ว่า ต้องทำงานไม่เกิน 7 ชั่วโมงต่อวัน และรวมแล้วไม่เกิน 42 ชั่วโมงต่อสัปดาห์

สิทธิในการใช้วันลา และวันหยุดตามกฎหมาย
กฎหมายแรงงาน ที่ว่าด้วยการใช้วันลา และวันหยุดตามกฎหมายแรงงาน เพื่อให้ลูกจ้างได้พักผ่อนจากการทำงานที่เหนื่อยล้า ตามกฎหมายแรงงานแล้วกำหนดให้ลูกจ้างมีวันลา ดังนี้

• ลาพักร้อน ตามกฎหมายแรงงานลูกจ้างที่มีอายุงาน 1 ปี สามารถลาพักร้อนได้ไม่น้อยกว่า 6 วัน ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับนโยบายของบริษัทแต่ละองค์กรอีกด้วย
• ลาป่วย ตามกฎหมายแรงงานลูกจ้างสามารถลาป่วยได้ตามวันที่ป่วยจริง แต่หากมีการลาป่วย 3 วันขึ้นไป ให้ลูกจ้างยื่นใบรับรองแพทย์เพื่อเป็นหลักฐานที่ใช้ในการลาด้วย
• ลากิจ  ตามกฎหมายแรงงานลูกจ้างสามารถลากิจได้ไม่น้อยกว่า 3 วัน และยังได้รับเงินเดือนตามปกติ
• ลาคลอด ตามกฎหมายแรงงานลูกจ้างสามารถลาคลอดได้ 98 วัน แบ่งเป็นลาตรวจครรภ์ 8 วัน และลาคลอดบุตร 90 วัน และนายจ้างจะต้องให้เงินลูกจ้างเท่ากันกับเงินเดือนเดือนล่าสุดที่จ่าย
• ลาทำหมัน ลูกจ้างสามารถลาได้ตามจำนวนที่ขึ้นอยู่กับใบรับรองแพทย์
• ลาไปรับราชการทหาร ตามพระราชบัญญัติกฎหมายแรงงานกำหนดว่าให้ลูกจ้างลาได้ตามวันที่เรียก และต้องจ่ายเงินค่าจ้างในวันลานั้น แต่จะต้องไม่เกิน 60 วันต่อปี

นอกจากวันลาของลูกจ้างแล้ว ตามกฎหมายแรงงานยังมีวันหยุดที่เป็นสิทธิประโยชน์ของลูกจ้างอีกด้วย ซึ่งวันหยุดในประเทศไทยนั้นค่อนข้างเยอะ จะมีดังนี้ วันหยุดรายสัปดาห์  วันหยุดตามประเพณี วันหยุดราชการ และวันหยุดตามนโยบายของบริษัทอื่น ๆ

ข้อจำกัดและค่าแรงในการทำโอที
สำหรับการทำงานล่วงเวลา หรือการทำโอทีนั้นในกฎหมายแรงงานได้กำหนดไว้ว่า การทำงานล่วงเวลา หรือการทำงานในวันหยุด สามารถทำได้หากได้รับความยินยอมจากลูกจ้าง และจะต้องไม่มีข้อผูกมัดใดใดกับลูกจ้าง ทั้งนี้จะขึ้นอยู่กับประเภทของงาน เช่น หากหยุดแล้วจะเกิดความเสียหายกลางคัน หรือเป็นงานฉุกเฉิน ทั้งนี้ชั่วโมงการทำงานเมื่อรวมกันแล้วต้องไม่เกิน 36 ชั่วโมงต่อสัปดาห์

โดนไล่ออกทำอะไรได้บ้าง
สำหรับกฎหมายคุ้มครองแรงงานในกรณีโดนไล่ออกกะทันหันนั้น ก็มีเช่นเดียวกัน ซึ่งกฎหมายแรงงานที่ลูกจ้างควรรู้เมื่อโดนไล่ออกนั้น มีดังนี้

เมื่อลูกจ้างถูกไล่ออกกะทันหัน โดยการไล่ออกที่ลูกจ้างไม่เต็มใจหรือมีการบังคับให้เซ็นใบลาออก ลูกจ้างสามารถ ปฏิเสธและแจ้งกรมแรงงานเพื่อฟ้องร้องได้ หรือในกรณีที่นายจ้างต้องการเลิกจ้างนั้น ตัวนายจ้างต้องมีการจ่ายเงินชดเชยให้กับลูกจ้าง ซึ่งได้แก่ เงินชดเชย และค่าบอกกล่าวล่วงหน้าขึ้นอยู่กับอายุงานของลูกจ้าง ตามกฎหมายแรงงานมาตรา 118
รู้ทันกฎหมายแรงงาน ป้องกันการถูกเอาเปรียบจากหัวหน้าที่ไม่เป็นธรรม!
การศึกษาเกี่ยวกับกฎหมายแรงงานในปัจจุบันนั้นสำคัญอย่างมาก เพราะจะช่วยป้องกันสิทธิของตัวคุณเอง อีกทั้งยังป้องกันการถูกเอารัดเอาเปรียบจากผู้ว่าจ้างอีกด้วย ซึ่งกฎหมายคุ้มครองแรงงานนั้นก็ไม่ได้คุ้มครองแค่เฉพาะลูกจ้างเท่านั้น ยังคุ้มครองไปถึงนายจ้างอีกด้วย เพื่อให้ทั้งสองฝ่ายได้รับความเป็นธรรมมากที่สุด หากคุณไม่อยากเสียสิทธิประโยชน์ของคุณไป การศึกษากฎหมายแรงงานเบื้องต้นจึงจำเป็นอย่างมากในปัจจุบัน