ผ่าตัดต้อกระจก ยิงสลายต้อกระจก ฟื้นตัวไว มองเห็นชัดเหมือนได้ดวงตาใหม่

[พรสัก ส่องแสง]

ต้อกระจกสามารถเกิดได้กับทุกคนเมื่อมีอายุมากขึ้นเช่นเดียวกับผมหงอก บางคนอาจไม่รู้ตัวเลยด้วยซ้ำว่าการมองเห็นของตัวเองนั้นมีระดับความชัดลงลดไปเรื่อย ๆ เมื่อถึงระดับที่รบกวนการมองเห็นจึงรู้ตัวว่าต้องเข้ารับการรักษาจากแพทย์ แล้วเมื่อไหร่เราจึงควรผ่าตัดต้อกระจก ลองมาดูกัน

ผ่าตัดต้อกระจก
การผ่าตัดต้อกระจกเป็นการรักษาที่เหมาะกับโรคต้อกระจกในระยะที่มีอาการหนักจนกระทบการมองเห็นเป็นอย่างมาก เป็นการรักษาที่เลนส์ตา ไม่ใช่กระจกตาเหมือนกับการทำเลสิค แต่สามารถแก้ไขความผิดปกติของสายตาสั้น ยาว เอียงได้เช่นกัน ทั้งนี้ต้องวิเคราะห์สาเหตุของโรคให้ดีก่อนรักษา

หากผู้ใดสนใจ สามารถอ่านบทความ ผ่าตัดต้อกระจก เพื่อจะได้ทราบว่าการผ่าตัดต้อกระจกนั้นอันตรายน้อยและไม่น่ากลัวแบบที่คิด

รู้จักโรคต้อกระจก



โรคต้อกระจก คือ โรคที่เกิดขึ้นกับดวงตาในส่วนของเลนส์ตา เป็นการเปลี่ยนแปลงของเลนส์ตา ไม่ว่าจะเป็นความโค้งหรือความหนาของเลนส์ ไฟเบอร์ที่ห่อหุ้มเลนส์พอกหนาขึ้นทำให้เกิดความขุ่นมากขึ้นเรื่อย ๆ โดยรูปแบบของการขุ่นนั้นมีหลายรูปแบบด้วยกัน ส่งผลต่อการหักเหของแสงภายในลูกตาหรือแสงผ่านเข้าไปได้น้อยลง ทำให้เกิดปัญหาในการมองเห็น เช่น ตามัว เห็นภาพซ้อน เห็นหมอกบัง เป็นต้น โดยเลนส์ตาของมนุษย์เราจะเสื่อมไปตามอายุที่มากขึ้น หรือการใช้สายตามาก จ้องมองแสงยูวีมากเกินไป กรรมพันธุ์ โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง การทานยากลุ่มสเตียรอยด์ก็สามารถทำให้เป็นโรคต้อกระจกได้

อาการของต้อกระจกจะค่อยเป็นค่อยไป ผู้ป่วยมักจะไม่รู้ตัว เบื้องต้นมักจะเป็นตอนที่แสงน้อยหรือตอนกลางคืน มักเป็นทั้งสองข้างเท่า ๆ กัน ในบางกรณีอาจจะเป็นมากแค่ข้างเดียว หากเป็นมากขึ้นจะมีอาการทั้งวันจนถึงมีอาการหนักขึ้นจนเลนส์ตาขุ่นทั้งหมด หรือเรียกว่า “ต้อสุก” และต้องเข้ารับการผ่าตัดต้อกระจกต่อไป

ทำไมต้องผ่าตัดต้อกระจก
ต้อกระจกมีอาการน้อยในระยะแรก ยังไม่กระทบต่อการมองเห็น อาจเกิดการเปลี่ยนของเลนส์ตาเล็กน้อย หากเลนส์ตามีความโค้งหรือความนูนที่เปลี่ยนไป สามารถใช้แว่นสายตาเพื่อแก้ไขการมองเห็นที่ผิดปกติได้ จึงไม่จำเป็นต้องผ่าตัด

แต่ถ้าหากต้อกระจกมีอาการหนักมากจนใส่แว่นสายตาก็ยังมองไม่เห็น หรือเลนส์มีความขุ่นมากจนต้อสุกจึงจำเป็นที่จะต้องผ่าตัดต้อกระจกนำเลนส์ตาที่ขุ่นออกและใส่เลนส์ใหม่เข้าไป ซึ่งเป็นการผ่าตัดที่มีแผลขนาดเล็ก มีความอันตรายน้อยและยังช่วยให้มองเห็นได้ดีเหมือนเดิม อีกทั้งยังเป็นการแก้ไขความผิดปกติของสายตาสั้น ยาว เอียง ได้อีกด้วย

วิธีผ่าตัดต้อกระจก



ปัจจุบันการผ่าตัดต้อกระจกมีทั้งหมด 2 วิธี ได้แก่ การผ่าตัดต้อกระจกแบบเก่าและการผ่าตัดต้อกระจกแบบใหม่ ซึ่งมีข้อแตกต่างกัน ดังนี้

การผ่าตัดต้อกระจกแบบเก่า
การผ่าตัดต้อกระจกแบบเก่า เป็นการผ่าตัดเปิดแผลกว้าง (Extracapsular Cataract Extraction) มีการผ่าเป็นวงกว้างประมาณ 12-13 มิลลิเมตร แล้วนำต้อกระจกหรือเลนส์ที่ขุ่นออกมา จากนั้นใส่เลนส์ตาเทียมเข้าไปแทนที่และเย็บปิดแผล เนื่องจากเป็นการผ่าตัดและมีการเย็บแผลจึงมีระยะเวลาพักฟื้นประมาณ 4-6 สัปดาห์ เหมาะสำหรับต้อสุกจนแข็งทั้งเลนส์และไม่สามารถยิงสลายได้จึงใช้วิธีผ่าตัดแบบเก่า

การผ่าตัดต้อกระจกแบบใหม่
การผ่าตัดต้อกระจกแบบใหม่ หรือการผ่าตัดด้วยการสลายต้อกระจก (Phacoemulsification) เป็นการใช้คลื่นความถี่สูง เรียกว่า “คลื่นอัลตราซาวด์” ยิงเลนส์ที่ขุ่นแข็งให้สลายและใช้เครื่องมือดูดออก จากนั้นจึงใส่เลนส์ตาเทียมเข้าไปแทนที่

ไม่ต้องมีการเย็บปิดแผลเพราะความกว้างของแผลประมาณ 3 มิลลิเมตร ซึ่งมีขนาดเล็กมาก ใช้เวลาพักฟื้นประมาณ 2-3 วัน จึงจะสามารถมองเห็นได้ชัดเจน วิธีการยิงสลายต้อเหมาะสำหรับ ต้อกระจกที่ยังไม่สุกมาก ไม่แข็งมากจนเกินไป ซึ่งเป็นที่นิยมในปัจจุบันมาก

เตรียมตัวก่อนผ่าตัดต้อกระจก
ก่อนเข้ารับการผ่าตัดต้อกระจกจะมีการตรวจประเมินจากแพทย์ ได้แก่ การตรวจวัดค่าสายตาเพื่อให้ได้ค่าที่ถูกต้องมากที่สุด มีการวัดความโค้งกระจกตาและความยาวลูกตาก่อนขยายม่านตาเพื่อนำไปเลือกเลนส์ตาเทียมที่เข้ากันได้

นอกจากตรวจวัดค่าสายตาแบบละเอียดแล้ว ยังตรวจดูอาการและลักษณะต้อกระจก การขยายของม่านตา จอประสาทตา โรคประจำตัวและยาที่ใช้ประจำอีกด้วย เนื่องจากยาบางประเภทมีผลกับการผ่าตัด

ขั้นตอนการผ่าตัดต้อกระจก



การผ่าตัดต้อกระจกจะมีการใช้ยาชาทั้งแบบหยอดและแบบฉีด มีขั้นตอนหลัก ดังนี้

1.ผ่าเปิดแผลที่ดวงตา
2.นำเลนส์ตาที่ขุ่นออก เหลือถุงหุ้มเลนส์ไว้
3.นำเลนส์ตาเทียมใส่เข้าไปแทนที่เลนส์ขุ่น

หากเป็นการผ่าตัดแบบเก่าจะมีการเปิดแผลกว้างกว่าเพื่อผ่าเอาเลนส์ขุ่นออก แต่หากเป็นการผ่าตัดแบบใหม่จะมีการใช้คลื่นอัลตราซาวด์ยิงสลาย จากนั้นใช้เครื่องดูดเลนส์ตาส่วนที่เหลือออกมา หลังจากกระบวนการใส่เลนส์ตาเทียมเข้าไปแล้ว การผ่าตัดที่แผลกว้างจะมีการเย็บปิด ส่วนการผ่าตัดที่แผลเล็กจะไม่มีการเย็บปิด

การดูแลหลังผ่าตัดต้อกระจก



ผู้ที่ผ่าตัดต้อกระจกควรปฏิบัติตามที่แพทย์แนะนำอย่างเคร่งครัด และควรทำตามวิธีดูแลตัวเองเบื้องต้น ดังนี้

• นอนพักผ่อนให้มากในวันแรก ใช้หมอนสูง ไม่นอนตะแคงด้านที่ผ่าตัด
• สวมที่ครอบตาก่อนนอน เพื่อป้องกันการขยี้ตา
• สวมแว่นกันแดดในตอนกลางวัน
• ห้ามน้ำเข้าดวงตาโดยเด็ดขาด
• งดออกกำลังกาย ยกของหนัก และไม่ก้มต่ำ

ผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นหลังผ่าตัดต้อกระจก
หลายคนอาจสงสัยว่าผ่าตัดต้อกระจก อันตรายไหม จริงๆ แล้วอันตรายน้อยมากและมีผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้ ดังนี้

• อาการเจ็บ บวมแดง ​​อาการ ติดเชื้อหลังผ่าตัด ต้อกระจก แม้พบได้น้อย แต่อันตรายมาก ดังนั้นจึงต้องรักษาความสะอาดให้ดี หยอดยาและปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์เป็นประจำทุกวัน
• ภาวะจุดรับภาพบวม อาจเกิดหลังจากการผ่าตัด 1-2 สัปดาห์ และสามารถหายได้เองประมาณ 6 เดือน ลักษณะอาการคือ ตามัว ภาพเบี้ยว เป็นอาการที่พบบ่อยหลังการผ่าตัดต้อกระจก
• เมื่อผ่าตัดต้อกระจกไปนานหลายปี ถุงหุ้มเลนส์อาจขุ่นได้ เนื่องจากในการผ่าตัดต้อกระจกไม่ได้นำถุงหุ้มเลนส์ออก แต่จะใช้เป็นตัวพยุงเลนส์ตาเทียมอันใหม่ที่ใส่เข้าไป เมื่อถุงหุ้มเลนส์ขุ่น ความชัดในการมองเห็นจะลดลง ภาพขุ่นมัวลง สามารถรักษาได้โดยการใช้เลเซอร์ยิง (Yag Laser) วิธีนี้ใช้เวลาเพียงเล็กน้อย ก็จะสามารถมองเห็นได้ชัดเจนเหมือนปกติ

ผ่าตัดต้อกระจก ต้องพักฟื้นกี่วัน
การผ่าตัดเปิดแผลกว้าง มีระยะเวลาพักฟื้นประมาณ 4-6 สัปดาห์ ส่วนการผ่าตัดต้อกระจกด้วยการสลายต้อกระจก แผลมีขนาดเล็กมากจะใช้เวลาพักฟื้นประมาณ 2-3 วัน

ผ่าตัดต้อกระจก ราคาเท่าไหร่
ผ่าตัดต้อกระจก ราคาโดยประมาณ 40,000 - 90,000 บาท ขึ้นอยู่กับสถานพยาบาลที่รับการรักษา อีกทั้งยังมีแพ็คเกจให้เลือกหลายอย่าง ซึ่งต้องประเมินจากลักษณะอาการของโรค ทางเลือกการรักษาและชนิดของเลนส์ตาเทียมด้วย

ผ่าตัดต้อกระจก สามารถเบิกได้ไหม
ค่าใช้จ่ายในการผ่าตัดต้อกระจก สามารถเบิกค่ารักษาพยาบาลได้ ไม่ว่าจะเป็นบัตรประกันสุขภาพถ้วนหน้า (บัตรทอง) ประกันสังคม และสิทธิ์ข้าราชการ ในอัตราตามเกณฑ์ที่กำหนด

ข้อสรุป
การผ่าตัดต้อกระจกเป็นการรักษาที่อันตรายน้อยและมีประสิทธิภาพสูง ปัจจุบันมีเทคโนโลยีที่ใช้คลื่นอัลตราซาวด์ยิงสลายต้อและใส่เลนส์ตาเทียมเข้าไปแทนที่ ไม่ต้องเย็บปิดแผล ใช้เวลาพักฟื้นน้อย และทำให้มองเห็นได้ชัดเจนเหมือนเดิม สามารถใช้ได้ทั้งสิทธิ์บัตรทอง ประกันสังคมและข้าราชการในการเบิกได้ รวมไปถึงมีสถานพยาบาลและแพ็คเกจราคาให้เลือกมากมายด้วย