รู้เท่าทันโรคความดันโลหิตสูง มีแนวทางป้องกันยังไงให้ถูกทาง

[ศิวาพร ศรีทับ]

ความหมายของความดันโลหิตสูง
ก่อนจะรู้จักนิยามของภาวะความดันโลหิตสูง มาทำความรู้จัก "ความดันเลือด" (blood pressure หรือ BP) กันก่อน ความดันโลหิต เป็นความดันจากเลือดแดง ซึ่งตรวจเจอได้จากการหมุนเวียนของระบบเลือดข้างในผนังเส้นเลือด เป็นตัวบอกให้เห็นถึงสัญญาณชีพจรว่าร่างกายกำลังทำงาน มีการถ่ายเทออกสิเจนไปเลี้ยงส่วนต่างๆของร่างกาย


ความดันโลหิตสูง ก็เลยเป็น การที่ค่าความดันในเส้นโลหิตแดงมีค่าสูงยิ่งกว่าระดับธรรมดา ซึ่งถ้าค่าความดันเลือดยังคงสูงโดยตลอด และไม่ได้รับการรักษา จะมีผลให้เกิดภาวะแทรกซ้อนต่อร่างกายได้ เป็นต้นว่า โรคหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง ไตวาย ฯลฯ
ต้นเหตุของโรคความโลหิตเลือดสูง
สำหรับสิ่งที่ทำให้เกิดการเกิดโรคความดันโลหิตสูงนั้นมีอยู่หลายสาเหตุด้วยกัน คือ

• มีต้นเหตุมาจากพันธุกรรม ซึ่งโอกาสที่คนภายในครอบครัวจะเป็นโรคจำพวกนี้เป็นไปได้สูงมากมาย หากมีคนในครอบครัวเป็นโรคความดันสูงอยู่แล้ว โดยความเสี่ยงจะเพิ่มขึ้นถ้าเป็นญาติที่สนิทสนม
  
• มีต้นเหตุจากโรคอ้วนหรือร่างกายมีน้ำหนักที่เกินไป เนื่องมาจากโรคชนิดนี้เป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้เป็นโรคเบาหวาน รวมทั้งโรคเส้นโลหิตต่างๆจนกระตุ้นแล้วส่งผลให้มีการเกิดสภาวะตีบจากไขมันที่ไปเกาะผนังเส้นเลือด เมื่อมีโรคประเภทนี้ขึ้นในร่างกาย จะมีผลให้เกิดโรคความดันโลหิตสูงตามมาได้ง่าย
  
• มีต้นเหตุที่เกิดจากการเป็นโรคไตเรื้อรัง เพราะเหตุว่าโรคประเภทนี้จะมีผลถึงการผลิตเอนไซม์ และก็ฮอร์โมนที่มีส่วนสำหรับการควบคุมความดันเลือด
  
• มีสาเหตุมาจากการมีพฤติกรรมการสูบบุหรี่ ด้วยเหตุว่าในยาสูบมีปริมาณสารพิษอยู่ในควันสูงมาก โดยสารพิษนี้จะมีผลทำให้มีการเกิดการอักเสบ เกิดการตีบตันของหลอดเลือดต่างๆรวมถึงเส้นโลหิตไต ทั้งยังส่งผลต่อหลอดเลือดหัวใจด้วย
  
• เกิดจากการดื่มสุรา เพราะการดื่มสุราจะส่งผลทำให้หัวใจของมนุษย์เกิดภาวะเต้นเร็วกว่าปกติ และส่งผลต่อการเป็นโรคภาวะความดันโลหิตสูงมากถึงราว 50% ของคนที่ติดสุรา
  
• เกิดขึ้นจากการทานอาหารที่มีรสเค็มบ่อยๆ เพราะความเค็มที่ร่างกายได้รับในจำนวนที่มากเกินความจำเป็น มีส่วนก่อให้เกิดโรคความดันโลหิตสูงได้
  
• เกิดจากการไม่หมั่นออกกำลังกาย เพราะเหตุว่าการไม่ออกกำลังกายจะส่งผลต่อการเป็นโรคอ้วน และโรคเบาหวานได้ หากเผชิญกับโรคทั้งสองประเภทนี้ ก็จะก่อให้กำเนิดโรคความดันโลหิตสูงตามมาได้
  
• มีสาเหตุมาจากผลข้างเคียงของการทานยา เช่น การทานยาที่อยู่ในกลุ่มสเตียรอยด์
  
  
  ปัจจัยเสี่ยงของภาวะความดันโลหิตสูง
  เหตุดังนี้สามารถที่จะเพิ่มความเสี่ยงที่จะกระตุ้นให้เกิดความดันโลหิตสูงได้
  
  
  
• อายุ: ความเสี่ยงจะมากขึ้นตามอายุ โดยยิ่งไปกว่านั้นผู้ชายที่อายุมากกว่า 45 ปีแล้วก็หญิงที่แก่กว่า 65 ปี
  
• เชื้อชาติแอฟริกัน - อเมริกัน: พบว่ามีความเสี่ยงในการกำเนิดโรคเร็วกว่าและก็ร้ายแรงกว่า แล้วก็ถ้าเกิดภาวะแทรกซ้อนจะอันตรายกว่ามาก
  
• ประวัติครอบครัว: ภาวะความดันโลหิตสูงมีลักษณะท่าทางที่จะสืบทอดทางพันธุกรรมได้
  
• ความอ้วน: โดยเฉพาะอย่างยิ่งการอ้วนลงพุง นำไปสู่เส้นเลือดตีบแคบ และทำให้ค่าความดันเลือดสูงขึ้นได้
  
• ความประพฤตินั่งๆนอนๆ: การที่ร่างกายเชื่องช้า มิได้ออกกำลังกาย มักมีส่วนเกี่ยวข้องกับโรคอ้วน โรคเบาหวานชนิดที่ 2 รวมทั้งอัตราการเต้นของหัวใจที่มากขึ้น ซึ่งทำให้หัวใจจำเป็นต้องทำงานมากขึ้น
  
• การสูบบุหรี่รวมทั้งผู้ที่ได้รับควันบุหรี่: สารเคมีในบุหรี่สามารถทำลายผนังเส้นเลือดแดงได้ ซึ่งทำให้เส้นเลือดตีบแคบลง นำมาซึ่งความดันเลือดที่สูงขึ้น
  
• การเลือกกินอาหาร: ของกินบางชนิดสามารถเพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะความดันโลหิตสูงได้ ได้แก่
  
• อาหารที่มีเกลือโซเดียมสูง ทำให้ร่างกายดูดซึมน้ำเข้าไปมากรวมทั้งเกิดภาวะความดันเลือดสูงชั่วครั้งคราว
  
• อาหารที่มีโพแทสเซียมน้อยเกินไป ทำให้ไม่อาจจะรักษาระดับของโซเดียมในเซลล์ได้ ทำให้เกิดภาวะโซเดียมเกินในเลือด
  
• วิตามินดี การทานอาหารที่มีวิตามินดีน้อยไปบางทีอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อความดันเลือดสูง
  
• การดื่มแอลกอฮอล์ ในปริมาณที่มากกว่า 170 มิลลิลิตรสำหรับเพศชาย และก็ 85 มล.สำหรับสตรี
  
• ความเคร่งเครียด: นำมาซึ่งความดันโลหิตสูงชั่วคราวได้
  
• โรคเรื้อรัง: ยกตัวอย่างเช่น โรคไตเรื้อรัง ภาวะหยุดหายใจขณะกำลังนอนหลับหรือเบาหวาน
  
• การตั้งครรภ์
• การกินยาเม็ดคุมกำเนิด

จะรู้ได้ยังไงว่ามีความดันโลหิตสูง?
วิธีเดียวที่จะรู้ถึงภาวะความดันโลหิตสูง คือการวัดระดับความดันเลือดเท่านั้น การตรวจวัดที่นิยมกันทั่วไปคือการวัดความดันด้วย Stethoscope (เสต็ธโทสโคป) แล้วก็เครื่องความดันรัดแขน (Blood Pressure Cuff) โดยเจ้าหน้าที่จะนำแผ่นวัดมาพันรัดรอบแขนของผู้ตรวจในท่านั่ง แล้วต่อจากนั้นจะวัดความดันโดยใช้ เกจวัดความดัน (Pressure-measuring Gauge)

เนื่องด้วยความดันโลหิตจะไม่คงระดับตลอดทั้งวัน หมอก็เลยต้องทำการวัดความดัน 2-3 ครั้งเพื่อยืนยันผลการตรวจ ในบางครั้งแพทย์จำเป็นที่จะต้องทำวัดความดันที่แขนทั้งสองข้างเพื่อเปรียบต่างระดับความดัน

วิธีการป้องกันโรคความดันโลหิตสูง
ในส่วนของวิธีการปกป้องเพื่อไม่ให้เป็นโรคภาวะความดันโลหิตสูงสามารถทำได้โดยการหมั่นทานอาหารที่มีสาระ แล้วก็ดูแลตัวเองดังต่อไปนี้

• ทานอาหารที่ให้ท่านค่าสารอาหารที่ครบทั้ง 5 กลุ่มทุกวัน โดยรับประทานอาหารแต่ละกลุ่มในจำนวนที่เหมาะสม ไม่ทำให้สุขภาพร่างกายเกิดภาวะอ้วน หรือมีน้ำหนักที่เกินมาตรฐาน และควรจัดการอาหารจำพวกที่ให้ไขมัน แป้ง น้ำตาล แล้วก็อาหารรสเค็มทิ้งไป โดยเพิ่มปริมาณของผักและผลไม้ชนิดที่ไม่หวานมากมายแทน
• ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
• ให้ร่างกายมีเวลาพักผ่อนที่พอเพียง และก็การหมั่นทำให้จิตใจสงบรวมทั้งมีสติสัมปชัญญะยิ่งขึ้น
• หมั่นตรวจร่างกายประจำปี เนื่องจากการตรวจค้นโรคความดันโลหิตสูงนั้น สามารถตรวจได้ตั้งแต่อายุ 18-20 ปี เมื่อมีโอกาสในการเสี่ยงกับโรคดังที่กล่าวถึงมาแล้วจะได้สามารถจัดการได้ทัน โดยการปรึกษาขอคำแนะนำจากแพทย์

ขอบคุณบทความดีๆ จาก https://www.honestdocs.co/high-blood-pressure

Tags :  หลอดเลือด