ไทรอยด์เป็นพิษแนะนำอาการ, สาเหตุ และวิธีการรักษาที่คุณควรรู้

[ไม้เอก การันต์]

ไทรอยด์เป็นพิษรักษาได้ หากรู้ตัวเร็ว!

ไทรอยด์เป็นพิษหรือไฮเปอร์ไทรอยด์คืออาการที่อาจทำให้ระบบเผาผลาญทำงานเร็วเกินไป พร้อมวิธีการรักษา ทั้งการใช้ยาและการผ่าตัดเพื่อควบคุมฮอร์โมนไทรอยด์

ถ้ารู้สึกเหนื่อยง่าย ใจสั่น น้ำหนักลด ทั้งที่กินเท่าเดิม หรือมากขึ้นกว่าเดิมหรือไม่? ถ้าคำตอบคือใช่นี่อาจไม่ใช่แค่ความเครียดหรือพักผ่อนไม่พอ แต่อาจเป็นสัญญาณของไทรอยด์เป็นพิษโรคที่พบได้บ่อยในคนไทย โดยเฉพาะในผู้หญิงวัยทำงานที่มักไม่รู้ตัวว่ากำลังมีปัญหาฮอร์โมนของอาการไทรอยด์เป็นพิษแปรปรวนอยู่ในร่างกาย

ไทรอยด์เป็นพิษไม่ได้หมายถึงการติดเชื้อหรือเนื้องอก แต่คือภาวะที่ต่อมไทรอยด์สร้างฮอร์โมนออกมามากเกินไป ส่งผลกระทบต่อระบบเผาผลาญทั้งร่างกายจนเกิดเป็นพิษของไทรอยด์อาการต่าง ๆ ที่หลายคนมองข้ามเพราะดูเหมือนเป็นอาการทั่ว ๆ ไปบทความนี้จะทำให้รู้จักกับภาวะไทรอยด์เป็นพิษให้มากขึ้น ตั้งแต่สาเหตุ อาการที่ต้องสังเกต วิธีตรวจวินิจฉัย ไปจนถึงแนวทางการรักษาและการดูแลตัวเองอย่างเหมาะสม
ไทรอยด์เป็นพิษคืออะไร?

ไทรอยด์เป็นพิษ (Hyperthyroidism) คือภาวะที่ต่อมไทรอยด์ทำงานมากกว่าปกติ หรือที่เรียกว่า "ทำงานเกิน" ทำให้สร้างฮอร์โมนไทรอกซิน (Thyroxine – T4) และไตรไอโอโดไทโรนิน (Triiodothyronine – T3) มากเกินความจำเป็น ซึ่งฮอร์โมนเหล่านี้มีหน้าที่ควบคุมระบบเผาผลาญของร่างกาย เมื่อมีมากเกินไป ระบบเผาผลาญจึงทำงานเร็วผิดปกติ ส่งผลให้เกิดอาการต่าง ๆ เช่น ใจสั่น เหงื่อออกง่าย น้ำหนักลด ผิวแห้ง หรือแม้แต่ขี้หงุดหงิดโดยไม่รู้ตัว

ต่อมไทรอยด์มีรูปร่างคล้ายผีเสื้อ อยู่บริเวณด้านหน้าลำคอ แม้จะมีขนาดไม่ใหญ่ แต่มีบทบาทสำคัญกับหลายระบบในร่างกาย ดังนั้นหากมีความผิดปกติเกิดขึ้น แม้เพียงเล็กน้อย ก็อาจส่งผลกระทบอย่างกว้างขวางต่อสุขภาพและคุณภาพชีวิตได้ โรคไทรอยด์เป็นพิษจึงไม่ใช่โรคที่ควรมองข้ามและสามารถรักษาให้ดีขึ้นหรือควบคุมได้ หากได้รับการวินิจฉัยและดูแลอย่างถูกวิธีตั้งแต่ระยะแรกเริ่ม
ไทรอยด์เป็นพิษมีกี่ประเภท?

โรคไทรอยด์เป็นพิษสามารถแบ่งออกเป็นหลายประเภทขึ้นอยู่กับสาเหตุและลักษณะของการทำงานของต่อมไทรอยด์ ซึ่งโดยหลัก ๆ แล้วจะมีสองประเภทที่พบบ่อย ได้แก่ไฮเปอร์ไทรอยด์ (Hyperthyroidism) และไฮโปไทรอยด์ (Hypothyroidism) รายละเอียดดังนี้

ไฮเปอร์ไทรอยด์ (Hyperthyroidism)

ไฮเปอร์ไทรอยด์ คือภาวะที่ต่อมไทรอยด์ทำงานมากเกินไป และสร้างฮอร์โมนไทรอยด์ในปริมาณที่สูงกว่าปกติ ส่งผลให้การเผาผลาญในร่างกายทำงานเร็วผิดปกติ อาการที่เกิดขึ้นมักจะรวมถึงน้ำหนักลดโดยไม่มีเหตุผล ใจสั่นหรือหัวใจเต้นเร็ว เหงื่อออกมากผิดปกติ รู้สึกหงุดหงิดหรือวิตกกังวล มือสั่น ร้อนตลอดเวลา การเกิดไฮเปอร์ไทรอยด์ อาจเกิดจากหลายสาเหตุ เช่นโรคเกรฟส์ซึ่งเป็นโรคภูมิต้านทานตนเองที่ทำให้ต่อมไทรอยด์ผลิตฮอร์โมนเกิน หรือจากคอพอกซึ่งเกิดจากก้อนในต่อมไทรอยด์ที่ผลิตฮอร์โมนมากเกินไป

ไฮโปไทรอยด์ (Hypothyroidism)

ไฮโปไทรอยตรงข้ามกับไฮเปอร์ไทรอยด์ คือภาวะที่ต่อมไทรอยด์ทำงานน้อยเกินไปหรือผลิตฮอร์โมนไทรอยด์ในปริมาณไม่เพียงพอทำให้การเผาผลาญในร่างกายช้าลง อาการที่มักเกิดขึ้นกับผู้ที่เป็น ไฮโปไทรอยด์ ได้แก่น้ำหนักเพิ่มขึ้น อ่อนเพลียหรือเหนื่อยง่าย ผิวแห้งและคัน ผมร่วง อารมณ์ซึมเศร้าหรือหดหู่ ความจำไม่ดี หนาวง่าย สาเหตุของ ไฮโปไทรอยด์ อาจเกิดจากการขาดไอโอดีน โรคคอพอก หรือความผิดปกติที่เกิดจากภูมิต้านทานตนเอง
ไทรอยด์เป็นพิษมีอาการยังไงบ้าง

ไทรอยด์เป็นพิษเป็นโรคที่เกิดขึ้นเมื่อต่อมไทรอยด์ผลิตฮอร์โมนมากเกินไป ซึ่งส่งผลกระทบต่อหลายระบบในร่างกาย ระบบเผาผลาญทำงานเร็วกว่าปกติ ทำให้ผู้ป่วยอาจพบกับอาการที่ค่อนข้างหลากหลาย บางครั้งอาจทำให้ผู้ป่วยรู้สึกว่าอาการเหล่านี้ไม่ชัดเจน หรืออาจสับสนกับโรคอื่น ๆ โดยไทรอยด์เป็นพิษมีอาการดังนี้

• น้ำหนักลดโดยไม่มีเหตุผลแม้จะรับประทานอาหารตามปกติหรือมากขึ้น แต่กลับมีน้ำหนักลดลงอย่างเห็นได้ชัด
• อาจรู้สึกใจสั่นหรือหัวใจเต้นผิดปกติเร็วเกินไป แม้จะไม่ได้ออกกำลังกาย
• เหงื่อออกมากรู้สึกร้อนง่ายและเหงื่อออกมากกว่าปกติ แม้ในสภาพอากาศเย็น
• หงุดหงิดหรือวิตกกังวลรู้สึกกังวลหรือหงุดหงิดง่ายกว่าปกติ บางครั้งอาจถึงขั้นมีภาวะซึมเศร้า
• กระวนกระวายใจอาจมีความรู้สึกไม่สามารถอยู่นิ่ง ๆ ได้ หรือรู้สึกกระสับกระส่ายตลอดเวล
• การนอนไม่หลับ มีความวิตกกังวลหรืออาการกระตุ้นของระบบประสาทอาจทำให้ผู้ป่วยนอนหลับยาก
• ผมบางหรือหลุดร่วงผมอาจบางหรือหลุดร่วงง่าย
• ผิวแห้งและบางอาจรู้สึกผิวแห้ง หรือมีผื่นขึ้นบ่อย
• เพิ่มความหิวแม้จะน้ำหนักลดลง แต่บางคนอาจรู้สึกหิวบ่อยและอยากกินอาหารมากขึ้น

การรักษาไทรอยด์เป็นพิษทำได้ยังไงบ้าง

การรักษาไทรอยด์เป็นพิษมีหลายวิธี ขึ้นอยู่กับสาเหตุและความรุนแรงของอาการ วิธีที่นิยมใช้ได้แก่การใช้ ยา เช่น ยาต้านไทรอยด์เป็นพิษซึ่งช่วยลดการผลิตฮอร์โมนไทรอยด์ในต่อมไทรอยด์ โดยผู้ป่วยจะต้องใช้ยาอย่างต่อเนื่องจนกว่าผลการรักษาจะเป็นที่น่าพอใจ อีกทางเลือกหนึ่งคือการใช้ไอโซโทปซึ่งช่วยทำลายเนื้อเยื่อของต่อมไทรอยด์ที่ผลิตฮอร์โมนเกิน ทำให้การผลิตฮอร์โมนลดลง ซึ่งมักใช้ในกรณีที่การรักษาด้วยยาไม่ได้ผลดีนัก

ในบางกรณีที่มีภาวะแทรกซ้อนหรือโรครุนแรงอาจต้องทำการผ่าตัดเพื่อนำเอาต่อมไทรอยด์บางส่วนออก เพื่อลดการผลิตฮอร์โมนไทรอยด์ วิธีนี้อาจทำให้เกิดภาวะไฮโปไทรอยด์ตามมาซึ่งจะต้องได้รับการรักษาด้วยฮอร์โมนทดแทนในระยะยาว การรักษาไทรอยด์เป็นพิษจำเป็นต้องได้รับการดูแลจากแพทย์อย่างใกล้ชิดเพื่อให้ได้ผลการรักษาที่ดีที่สุดและลดความเสี่ยงของภาวะแทรกซ้อนในอนาคต
ไทรอยด์เป็นพิษรักษาได้ หายได้!

ไทรอยด์เป็นพิษคือภาวะที่ต่อมไทรอยด์ผลิตฮอร์โมนไทรอยด์มากเกินไป ส่งผลให้ระบบเผาผลาญในร่างกายทำงานเร็วกว่าปกติ ซึ่งทำให้เกิดอาการต่าง ๆ เช่น น้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ, ใจสั่น, เหงื่อออกมาก, และรู้สึกอ่อนเพลีย เป็นต้น ภาวะนี้สามารถเกิดจากหลายสาเหตุ เช่น โรคเกรฟส์ หรือคอพอกที่มีการผลิตฮอร์โมนไทรอยด์มากเกินไป

การรักษาโรคไทรอยด์เป็นพิษสามารถทำได้หลายวิธี ขึ้นอยู่กับสาเหตุและความรุนแรงของอาการ วิธีหลัก ๆ ได้แก่ การใช้ ยาต้านไทรอยด์ เพื่อลดการผลิตฮอร์โมน, การรักษาด้วยไอโซโทปที่ช่วยทำลายต่อมไทรอยด์บางส่วน และในบางกรณีที่รุนแรงอาจต้องทำ การผ่าตัดเพื่อนำเอาต่อมไทรอยด์บางส่วนออก