hMPV เฝ้าระวังป้องกันไวรัสตลอดฤดู

[นภัสนันท์ แก้วสกุลรัตน์]

ในภาวะที่หลายคนกังวลเรื่อง RSV และไข้หวัดใหญ่ ไวรัส hMPV (Human Metapneumovirus) กำลังเป็นอีกหนึ่งเชื้อที่พบมากขึ้น โดยเฉพาะใน เด็กเล็กและผู้สูงอายุ แม้จะไม่เป็นที่รู้จักแพร่หลาย แต่ก็อาจทำให้เกิดอาการทางเดินหายใจรุนแรงได้ถึงขั้น ปอดอักเสบ โดยเฉพาะในเด็กเล็กที่มีภูมิคุ้มกันต่ำ

hMPV คืออะไร?
hMPV เป็นไวรัสในกลุ่มเดียวกับ RSV แต่มีโครงสร้างต่างกัน และมักระบาดในช่วงปลายฤดูฝนถึงฤดูหนาวในประเทศไทย

ระยะการแพร่เชื้อ

• ระยะฟักตัว: 3-6 วัน หลังสัมผัสเชื้อ
• ระยะแพร่เชื้อ: 1-2 สัปดาห์

ใครบ้างที่เสี่ยง?
hMPV สามารถติดเชื้อได้ทั้งเด็กและผู้ใหญ่ แต่ที่น่าเป็นห่วงเป็นพิเศษคือ:

• เด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี: มักเป็นการติดเชื้อครั้งแรกและอาจมีอาการรุนแรง
• ผู้สูงอายุ
• ผู้ที่มีโรคประจำตัว: เช่น โรคหัวใจ, ปอด, หรือภูมิคุ้มกันบกพร่อง

ไวรัสนี้สามารถติดเชื้อซ้ำได้ (re-infection)


ติดต่อได้อย่างไร?

• ละอองฝอยจากการไอหรือจาม
• การสัมผัสน้ำมูก น้ำลาย หรือสิ่งของที่ปนเปื้อนเชื้อ
• การสัมผัสสิ่งของ/พื้นผิวที่มีเชื้อ แล้วนำมาขยี้ตา, จับปาก, จมูก

อาการติดเชื้อ hMPV
อาการคล้ายไข้หวัดหรือการติดเชื้อระบบทางเดินหายใจทั่วไป เช่น:

• ไข้ ไอ น้ำมูกไหล เจ็บคอ หายใจหอบเหนื่อย
• หายใจเสียงดัง "ครืดคราด" หรือหลอดลมตีบ โดยเฉพาะในผู้ป่วยหอบหืด, หลอดลมอักเสบเรื้อรัง, หรือถุงลมโป่งพอง
• บางรายอาจมีอาการหลอดลมฝอยอักเสบ, หลอดลมอักเสบ หรือปอดอักเสบร่วมด้วย
• อาจมีอาการทางเดินอาหาร เช่น ถ่ายเหลว คลื่นไส้ อาเจียน

การวินิจฉัยและการรักษา
ตรวจจาก nasal swab ด้วยวิธี antigen testing และ PCR

การรักษา
ยังไม่มียาต้านไวรัสเฉพาะ เน้นรักษาตามอาการ:

• ลดไข้ ให้สารน้ำ พักผ่อนให้เพียงพอ
• หากหายใจลำบาก อาจต้องให้ออกซิเจนหรือพ่นยาขยายหลอดลม
• บางราย โดยเฉพาะเด็กเล็ก อาจต้องรักษาในโรงพยาบาล

ป้องกัน hMPV ได้อย่างไร?
แม้ยังไม่มีวัคซีน แต่ลดความเสี่ยงได้ด้วย:

• ล้างมือบ่อยๆ ด้วยสบู่/แอลกอฮอล์เจล อย่างน้อย 20 วินาที
• หลีกเลี่ยงการสัมผัส ตา จมูก ปาก หากยังไม่ได้ล้างมือ
• หลีกเลี่ยงการสัมผัสใกล้ชิดผู้ป่วยที่มีอาการทางเดินหายใจ
• หลีกเลี่ยงการพาเด็กเล็กไปในที่แออัด