ในร่างกายของพวกเรามีสารเคมีที่เรียกว่า “ฮอร์โมน” ซึ่งมีหน้าที่ส่งข้อมูลจากต่อมไร้ท่อ (Endocrine gland) ผ่านไปทางกระแสเลือดไปยังอวัยวะจุดมุ่งหมาย ฮอร์โมนแต่ละประเภทมีหน้าที่แตกต่าง โดยรวมเป็นมีส่วนช่วยควบคุมการทำงานของเซลล์ต่างๆในร่างกายให้สมดุลปฏิบัติงานได้ตามธรรมดา เมื่ออายุมากขึ้นร่างกายก็จะผลิตฮอร์โมนเปลี่ยนแปลงไป การ
ตรวจฮอร์โมน เพื่อตรวจหาการเปลี่ยนแปลง ก็เลยบางทีอาจเป็นเรื่องจำเป็น

ถ้าฮอร์โมนเสียสมดุลบางทีอาจมีผลต่ออารมณ์ สุขภาพ ผิวพรรณ หรืออาจจะส่งผลให้มีความผิดแปล หรือโรคร้ายต่างๆตามมาได้ ด้วยเหตุผลดังกล่าว "การตรวจระดับฮอร์โมน" หรือ "ตรวจความสมดุลของฮอร์โมน" ก็เลยนับว่าเป็นสิ่งสำคัญเพื่อใช้ประเมินอาการไม่ปกติที่เกิดขึ้นอยู่กับร่างกายว่า เกิดขึ้นจากระดับฮอร์โมนหรือเปล่า เพื่อจะได้วางแผนรักษาอย่างเหมาะควรถัดไป
ความผิดแปลกที่อาจเกิดขึ้นได้ เมื่อระดับฮอร์โมนผิดปกติ- อัตราการเผาพลังงานของร่างกายต่ำลง จำนวนไขมันสะสมภายในร่างกายมากขึ้น นำมาซึ่งโรคอ้วนอาจเพิ่มการเสี่ยงของภาวะไขมันในเลือดสูง และโรคหัวใจขาดเลือดได้อีกด้วย
- มวลกล้ามเนื้อน้อยลง
- ผิวแห้งแข็ง กำเนิดริ้วรอยเหี่ยวย่นได้ง่าย ทำให้ดูแก่กว่าวัย
- การนอนที่ผิดปกติ ทำให้นอนยากขึ้น หรือนอนหลับไม่สนิท
- อารมณ์แปรปรวน หงุดหงิดง่าย บางทีอาจเกิดภาวะเซื่องซึม สูญเสียความทรงจำ
- ความยินดีในกามลดน้อยลง
สัญญาณเตือนที่ชี้ว่า ควรจะตรวจฮอร์โมน- รอบเดือนมาผิดปกติ โดยธรรมดาระดูจะมาทุก 21-35 วัน แม้กระนั้นถ้ารอบเดือนของคุณมาไม่ตรงกันทุกเดือน หรือข้ามเดือน บางทีอาจมีต้นเหตุจากฮอร์โมนเอสโตรเจน หรือโปสเจสเตอโรนไม่ปกติ แม้กระนั้น ถ้าคุณอายุ 40-50 ปี อาการที่เกิดขึ้นอาจมีสาเหตุว่า คุณกำลังเข้าสู่ช่วงวัยหมดระดู
- นอนไม่หลับ ตามธรรมดาฮอร์โมนเมลาโทนินจะมีส่วนช่วยในการนอนหลับทำให้ร่างกายผ่อนคลาย ช่วยลดอุณหภูมิในร่างกายลง ทำให้สามารถนอนหลับเจริญ ถ้าระดับของเมลาโทนินต่ำเกินความจำเป็น อาจกำเนิดอาการร้อนวูบวาบและมีเหงื่อซึมช่วงเวลากลางคืน ซึ่งทำให้นอนยากขึ้น
- อารมณ์ปรวนแปร หงุดหงิดง่าย เครียด เศร้าหมอง เมื่อฮอร์โมนต่ำลง หรือมีการเปลี่ยนแปลงอย่างเร็ว อาจส่งผลให้พวกเรารู้สึกรำคาญ หรือมีอารมณ์แปรปรวนได้ โดยฮอร์โมนเอสโตรเจน ถือว่าเป็นฮอร์โมนสำคัญที่ส่งผลต่อสารเคมีในสมองอย่างเซโรโทนิน โดพามีน และนอร์อิพิเนฟริน ซึ่งล้วนแล้วแต่เกี่ยวโยงกับอารมณ์
- น้ำหนักเพิ่ม เนื่องจากฮอร์โมนไทรอยด์ หรือต่อมไทรอยด์ ทำหน้าที่ควบคุมการเผาผลาญพลังงานของร่างกาย อุณหภูมิของร่างกาย ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ ระดับไขมันในเลือด เพราะฉะนั้นหากระดับฮอร์โมนมีการเปลี่ยนแปลงก็อาจจะทำให้น้ำหนักตัวมากขึ้นผิดปกติได้
- เป็นสิวมากยิ่งกว่าธรรมดา ตามปกติผิวหนังของมนุษย์จะมีความชื้น เนื่องมาจากต่อมใต้ผิวหนังผลิตซีบัมซึ่งเป็นของเหลวที่มีน้ำมันแล้วก็ขี้ผึ้งปนกันแล้วส่งผ่านท่อเล็กๆขึ้นมาหล่อเลี้ยง สิวจะเกิดขึ้นเมื่อท่อเล็กๆพวกนี้อุดตัน โดยฮอร์โมนที่ไม่ปกติจะไปกระตุ้นให้ต่อมไขมันผลิตไขมันมากขึ้นเรื่อยๆ ด้วยเหตุผลดังกล่าวช่องทางที่ท่อส่งไขมันจะตันกระทั่งกระตุ้นให้เกิดสิวก็มากขึ้นด้วย
- ผิวพรรณแห้งกร้าน เกิดริ้วรอยก่อนวัย ฮอร์โมนเอสโทรเจนเป็นฮอร์โมนสำคัญที่เกี่ยวข้องกับผิวพรรณแล้วก็ริ้วรอยต่างๆหากฮอร์โมนจำพวกนี้ต่ำลงจะส่งผลต่อผิวพรรณทำให้ไม่ผ่องใสยกตัวอย่างเช่นเดิม หรือมีริ้วรอยก่อนวัย
ใครควรจะตรวจฮอร์โมนระดับฮอร์โมนจะเริ่มเปลี่ยนในตอนวัยรุ่นแต่ว่านับว่าเป็นเรื่องปกติ เมื่อไปสู่วัยผู้ใหญ่ฮอร์โมนก็เลยอยู่ในภาวการณ์สมดุล กระทั่งเมื่ออายุ 30 ปีขึ้นไป ร่างกายจะเริ่มลดจำนวนการหลั่งฮอร์โมนลงถึง 40% และก็ทุกๆ10 ปี จะต่ำลงเฉลี่ย 14% นำไปสู่ความแตกต่างจากปกติดังที่กล่าวมา ด้วยเหตุนี้การตรวจฮอร์โมนสามารถเริ่มได้ตั้งแต่อายุ 30 ปี หรือในคนที่เริ่มมีความคิดว่า ร่างกายไม่ปกติ คนที่มีพฤติกรรมเสี่ยงที่ทำให้ฮอร์โมนเสียสมดุล ดังเช่นว่า ดำรงชีพที่เสี่ยงต่อการสัมผัสมลพิษทางสิ่งแวดล้อม ดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ หรือดูดบุหรี่ นอนหลับพักผ่อนน้อยจนเกินไป เป็นต้น
ตรวจฮอร์โมนพื้นฐานมีอะไรบ้างตรวจการทำงานของต่อมไทรอยด์ (TSH Triiodothyronine Free (Free T3) Thyroxine Free (Free T4) )
- ตรวจฮอร์โมนจากต่อมหมวกไต (Morning Cortisol)
- ตรวจฮอร์โมนอินซูลิน (Fasting Insulin)
- ตรวจเพื่อติดตามการควบคุมเบาหวาน (HbA1c)
- ตรวจระดับฮอร์โมนเพศหญิง (Estradiol)
- ตรวจระดับฮอร์โมนเพศชาย (Free Testosterone)
- ตรวจสารตั้งต้นของฮอร์โมนเพศ (Dehydroepiandrosterone Sulphate)
- ตรวจค้นระดับโปรตีนด้ามจับกับฮอร์โมนเพศ (Sex Hormone Binding Globulin)
แนวทางการรักษา ถ้าเกิดตรวจฮอร์โมนแล้วไม่สมดุล หากตรวจพบว่า ระดับฮอร์โมนไม่สมดุล พวกเราสามารถปรับระดับฮอร์โมนได้อย่างไม่ยากเย็นด้วยการปรับเปลี่ยนความประพฤติดังนี้
- รับประทานอาหารที่มีสาระ
- หลบหลีกการรับประทานแป้ง น้ำตาล หรือของกินที่มีไขมันสูง จำพวกไขมันทรานส์ แต่ควรจะเน้นย้ำบริโภคไขมันกลุ่มโอเมก้า 3-6-9
- ย้ำบริโภคเมล็ดพืช ผัก ผลไม้
- กินน้ำอย่างน้อยวันละ 2-3 ลิตร
- พักผ่อนให้เพียงพออย่างต่ำ 7-8 ชั่วโมงต่อวัน
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ 4-5 ครั้งต่ออาทิตย์ ครั้งละโดยประมาณ 30 นาที
- เลี่ยงการสูบบุหรี่และก็ดื่มแอลกอฮอล์
- แต่หากระดับฮอร์โมนไม่ปกติออกจะมากมาย แพทย์อาจวิเคราะห์ให้รับประทานฮอร์โมน หรือยาอื่นๆเพื่อปรับสมดุลร่างกาย ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์
การตรวจฮอร์โมนถือว่า มีความจำเป็นเพื่อช่วยวินิจฉัยโรคให้ถูกต้องเพิ่มมากขึ้นรวมทั้งหาทางรักษาได้อย่างเหมาะควร แม้กระนั้น ถ้าหากคุณมิได้มีความผิดปกติทางร่างกายอะไรก็แล้วแต่หรือเปล่าได้มีสัญญาณเตือนตามที่กล่าวมาอาจไม่มีความจำเป็นที่จะต้องตรวจระดับฮอร์โมนเลยก็ได้ เพียงแต่รักษาสุขภาพให้แข็งแรงและก็ตรวจร่างกายรายปีอย่างสม่ำเสมอก็จะช่วยให้คุณสุขภาพแข็งแรง ไกลห่างโรคได้แล้ว
ขอบคุณบทความดีๆ จาก https://www.honestdocs.co/check-hormoneTags : อารมณ์แปรปรวน, กล้ามเนื้อ