การสวนหัวใจเมื่อพบอาการผิดปกติส่วนใด

[ษิตร์พัฒจ์ เจิมจริง]

การสวนหัวใจ (Cardiac Catheterization) จะถูกแนะนำและดำเนินการเมื่อแพทย์สงสัยหรือตรวจพบความผิดปกติในส่วนสำคัญของระบบหัวใจและหลอดเลือดต่อไปนี้
1. หลอดเลือดหัวใจ (Coronary Arteries)
ลักษณะความผิดปกติที่พบ การตีบตัน หรือการอุดตัน จากคราบไขมัน (Plaque)   ทำให้เลือดและออกซิเจนไปเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจได้ไม่เพียงพอ นำไปสู่ กล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน หรือ โรคหัวใจขาดเลือดเรื้อรัง
สิ่งที่ทำ :   แพทย์จะวินิจฉัยเพื่อหาตำแหน่งที่ตีบแคบ จากนั้นสามารถรักษาต่อด้วยการขยายหลอดเลือดด้วย บอลลูน และใส่ ขดลวด (Stent)



2. ห้องหัวใจและลิ้นหัวใจ (Heart Chambers and Valves)
การสวนหัวใจสามารถใช้ในการตรวจวินิจฉัยและรักษาโครงสร้างภายในหัวใจได้ หมอหัวใจ
ลิ้นหัวใจตีบแคบ(Stenosis)ขัดขวางการไหลเวียนของเลือดผ่านลิ้นหัวใจ ทำให้หัวใจทำงานหนักขึ้น
สามารถใช้บอลลูนขยายลิ้นหัวใจที่ตีบได้ เช่น การขยายลิ้นหัวใจไมทรัลด้วยบอลลูน (Balloon Mitral Valvuloplasty) หรือใช้สายสวนในการ เปลี่ยนลิ้นหัวใจเทียม

3. ระบบไฟฟ้าหัวใจ (Heart's Electrical System)
แม้จะใช้เครื่องมือและเทคนิคที่ต่างกันเล็กน้อย แต่การประเมินไฟฟ้าหัวใจก็เป็นการสวนหัวใจประเภทหนึ่ง
ส่วนที่พบความผิดปกติที่พบ ภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ (Arrhythmia) เช่น เต้นเร็วเกินไป หรือเต้นไม่สม่ำเสมออาจนำไปสู่ภาวะใจสั่น หน้ามืด หมดสติ หรือภาวะหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน

การสวนหัวใจใช้รักษาโรคอื่น ๆ ได้อย่างไร
นอกจากโรคหลอดเลือดหัวใจตีบแล้ว การสวนหัวใจยังใช้รักษาโรคหัวใจอื่นๆ ได้ เช่น
การขยายลิ้นหัวใจตีบ : ใช้บอลลูนขยายลิ้นหัวใจที่ตีบแคบ (เช่น ลิ้นหัวใจไมทรัล)
การปิดรูรั่วในหัวใจ : ใช้สายสวนปิดรูรั่วของผนังกั้นห้องหัวใจ (ASD/VSD Closure)
การรักษาภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ : ใช้สายสวนในการจี้ไฟฟ้าหัวใจ (Radiofrequency Ablation) เพื่อทำลายจุดกำเนิดกระแสไฟฟ้าผิดปกติในหัวใจ

ข้อดีของการรักษาด้วยการสวนหัวใจ
แผลเล็ก เจ็บน้อย : เป็นหัตถการที่ไม่ต้องผ่าตัดใหญ่ ใช้เพียงการเจาะรูเล็ก ๆ
ฟื้นตัวเร็ว : ผู้ป่วยสามารถพักฟื้นได้เร็ว โดยเฉพาะการสวนผ่านข้อมือ ซึ่งผู้ป่วยสามารถลุกนั่งหรือเดินได้ภายในไม่กี่ชั่วโมง
เห็นผลทันที : สามารถแก้ไขภาวะหลอดเลือดหัวใจอุดตันเฉียบพลันได้อย่างรวดเร็ว ซึ่งเป็นประโยชน์อย่างยิ่งในผู้ป่วยกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลัน ประสบการณ์ผ่าตัดหัวใจ