ผ่าตัดกระดูกสันหลังคืออะไร? มีกี่แบบ พร้อมแนะนำการดูแลตัวเอง

[ไม้เอก การันต์]

ผ่าตัดกระดูกสันหลัง คืออะไร? น่ากลัวไหม มีวิธีการผ่าตัดอะไรบ้าง

รู้จักการผ่าตัดกระดูกสันหลังผ่าแบบแผลเล็กคืออะไร ต้องพักฟื้นกี่วัน มีอาการข้างเคียงอย่างไร และถ้าไม่ผ่าตัดผู้ป่วยจะมีทางเลือกอื่นไหม สรุปครบในบทความนี้

วิธีการรักษาที่มีบทบาทสำคัญและช่วยเปลี่ยนชีวิตผู้ป่วยจำนวนมากให้กลับมาเคลื่อนไหวได้อย่างปกติอีกครั้งสำหรับคนที่มาอาการปวดหลังมาก ๆ ก็คือการผ่าตัดกระดูกสันหลังหลายคนอาจเคยได้ยินชื่อนี้แล้วรู้สึกหวาดกลัวหรือกังวล แต่ในความเป็นจริง ปัจจุบันเทคโนโลยีทางการแพทย์ได้พัฒนาไปไกล ทำให้การผ่าตัดกระดูกสันหลังจึงมีความปลอดภัยและแม่นยำมากยิ่งขึ้น อีกทั้งยังช่วยลดอาการเจ็บปวดจากการผ่าตัดหลังฟื้นฟูคุณภาพชีวิต และลดภาวะแทรกซ้อนในระยะยาวได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ทำไมต้องใช้การผ่าตัดกระดูกสันหลังในการรักษา

การผ่าตัดกระดูกสันหลัง (Spine Surgery) คือขั้นตอนทางการแพทย์ที่ใช้ในการรักษาความผิดปกติ หรือภาวะบาดเจ็บของกระดูกสันหลัง ซึ่งอาจส่งผลต่อเส้นประสาท ไขสันหลัง หรือโครงสร้างโดยรวมของแนวกระดูกหลัง ทั้งนี้เป้าหมายของการผ่าตัดกระดูกคือเพื่อบรรเทาอาการปวดฟื้นฟูการทำงานของระบบประสาท และปรับโครงสร้างกระดูกสันหลังให้กลับมาเป็นปกติหรือใกล้เคียงที่สุด

แม้คำว่าผ่าตัดจะฟังดูน่ากลัว แต่ในหลายกรณีการผ่าตัดกระดูกสันหลังไม่ใช่ทางเลือกแรกของการรักษา โดยปกติแพทย์จะเริ่มต้นจากการรักษาแบบไม่ผ่าตัด เช่น การใช้ยา กายภาพบำบัด การฉีดยาเข้าบริเวณกระดูกสันหลังหรือการปรับพฤติกรรมก่อน หากวิธีเหล่านี้ไม่ได้ผล หรือหากมีอาการที่รุนแรงขึ้น การผ่าตัดถึงจะถูกพิจารณา
ผ่าตัดกระดูกสันหลังมีกี่แบบบ้าง?

สำหรับการผ่าตัดกระดูกสันหลังมีหลายวิธี โดยแพทย์จะเลือกใช้เทคนิคที่เหมาะสมกับสภาพของผู้ป่วยและความรุนแรงของโรค เพื่อให้การรักษามีประสิทธิภาพสูงสุดและลดความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้น

ผ่าตัดแบบแผลเล็ก

การผ่าตัดกระดูกสันหลังแบบแผลเล็ก เป็นเทคนิคที่พัฒนาเพื่อให้การผ่าตัดกระดูกสันหลังมีความปลอดภัยและฟื้นตัวเร็วขึ้น โดยใช้แผลผ่าตัดขนาดเล็กและอุปกรณ์พิเศษ เช่น กล้องส่องและเครื่องมือขนาดเล็ก เพื่อเข้าถึงบริเวณที่ต้องการรักษาโดยไม่ทำลายเนื้อเยื่อรอบข้างมากนัก

ผ่าตัดกระดูกสันหลังเพื่อระบายโพรงเส้นประสาทและเชื่อมข้อ

การผ่าตัดกระดูกสันหลังเพื่อระบายโพรงเส้นประสาทและเชื่อมข้อ เป็นวิธีการรักษาที่ใช้ในกรณีที่มีการกดทับเส้นประสาทหรือความไม่มั่นคงของกระดูกสันหลัง (ผ่าตัดกระดูกสันหลังคด) โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อบรรเทาอาการปวดและฟื้นฟูการทำงานของเส้นประสาท
ผ่าตัดกระดูกทับเส้น ใช้เวลาในการพักฟื้นกี่วัน

คำถามยอดฮิตของผู้ที่กำลังเตรียมตัวเข้ารับการผ่าตัดคือผ่าตัดกระดูกทับเส้นพักฟื้นกี่วัน คำตอบคือระยะเวลาพักฟื้นหลังการผ่าตัดกระดูกทับเส้นหรือการผ่าตัดกระดูกสันหลัง จะแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับประเภทของการผ่าตัดกระดูกสันหลังและสภาพร่างกายของแต่ละบุคคลหากเป็นการผ่าตัดแบบแผลเล็ก (Minimally Invasive) เช่น ผ่าตัดหมอนรองกระดูกผ่านกล้องผู้ป่วยสามารถกลับบ้านได้ภายใน 1–3 วัน และใช้เวลาพักฟื้นประมาณ 2–4 สัปดาห์ ก่อนกลับไปใช้ชีวิตประจำวันได้ตามปกติ

หากเป็นการผ่าตัดกระดูกสันหลังใหญ่เช่นการเชื่อมข้อกระดูกสันหลัง (Spinal Fusion) อาจต้องพักรักษาตัวในโรงพยาบาล 3–7 วัน และพักฟื้นต่อที่บ้านประมาณ 6–12 สัปดาห์ จนกระทั่งกระดูกเชื่อมตัวสมบูรณ์นอกจากนี้ ยังมีปัจจัยอื่น ๆ ที่ส่งผลต่อระยะพักฟื้น เช่น อายุ ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ การทำกายภาพบำบัดหลังผ่าตัด และการปฏิบัติตัวตามคำแนะนำของแพทย์
วิธีการดูแลตัวเองหลังผ่าตัดกระดูกสันหลังทำอย่างไรได้บ้าง

การผ่าตัดกระดูกสันหลังเป็นขั้นตอนที่สำคัญในการรักษาอาการปวดหลังหรือปัญหาที่เกี่ยวข้องกับเส้นประสาท หลังการผ่าตัดการดูแลตัวเองอย่างถูกวิธีจะช่วยให้ฟื้นตัวได้เร็วขึ้นและลดความเสี่ยงของภาวะแทรกซ้อน อาการข้างเคียงหลังผ่าตัดกระดูกสันหลังผู้ป่วยอาจพบอาการข้างเคียงบางประการหลังการผ่าตัด ซึ่งส่วนใหญ่จะหายไปเมื่อร่างกายฟื้นตัว

• ปวดแผลผ่าตัดอาการปวดมักเกิดขึ้นในช่วง 1–3 วันแรกหลังผ่าตัด และจะลดลงเมื่อเวลาผ่านไป
• อาการจากการดมยาสลบเช่น เจ็บคอ ปากแห้ง หรือคลื่นไส้อาเจียน
• อาการชาบริเวณที่ได้รับการฉีดยาชาอาจยังรู้สึกชาอยู่ระยะหนึ่ง ควรระมัดระวังไม่ให้บริเวณนั้นโดนของร้อนหรือเย็นจัด
• ปัสสาวะไม่ออกบางรายอาจต้องใช้สายสวนปัสสาวะชั่วคราว

มีทางเลือกอื่นที่ไม่ต้องผ่าตัดกระดูกสันหลังหรือไม่?

แม้การผ่าตัดกระดูกสันหลังจะเป็นวิธีรักษาที่มีประสิทธิภาพในผู้ป่วยบางราย โดยเฉพาะเมื่อมีการกดทับเส้นประสาทรุนแรงหรือกระดูกสันหลังไม่มั่นคง แต่ในหลายกรณียังสามารถรักษาด้วยวิธีอื่นได้ก่อนพิจารณาการผ่าตัด ซึ่งเรียกว่าการรักษาแบบไม่ผ่าตัดตัวอย่างเช่นการรับประทานยาเพื่อลดอาการอักเสบการทำกายภาพบำบัดเพื่อเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อหลังและหน้าท้องหรือการฉีดยาสเตียรอยด์เฉพาะที่เข้าไปในบริเวณที่เส้นประสาทถูกกดทับ

ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์และการตอบสนองของผู้ป่วยต่อการรักษา หากอาการยังไม่ดีขึ้นภายในระยะเวลาที่เหมาะสมหรือมีอาการทางระบบประสาท การผ่าตัดกระดูกสันหลังจึงจะถูกนำมาพิจารณาเป็นทางเลือกถัดไปเพื่อหลีกเลี่ยงภาวะแทรกซ้อนในอนาคต
ผ่าตัดกระดูกสันหลังไม่ได้น่ากลัวขนาดนั้น !

การผ่าตัดกระดูกสันหลังเป็นวิธีรักษาที่ใช้เมื่อการรักษาแบบไม่ผ่าตัดไม่ได้ผล หรือเมื่อมีภาวะกดทับเส้นประสาทหรือกระดูกสันหลังผิดรูปอย่างรุนแรง โดยปัจจุบันมีเทคโนโลยีผ่าตัดแผลเล็กที่ปลอดภัย ฟื้นตัวเร็ว และลดภาวะแทรกซ้อนได้มาก การเตรียมตัวและการดูแลหลังผ่าตัดอย่างถูกวิธีจะช่วยให้ผู้ป่วยกลับมาใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างมีคุณภาพอีกครั้งได้อย่างรวดเร็ว