กล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด รู้เท่าทันอันตราย รีบรักษา มีโอกาสรอด

[ไม้เอก การันต์]

รู้เท่าทันกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด รักษาเร็ว เพิ่มโอกาสรอดชีวิต

กล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด คือภาวะที่เลือดและออกซิเจนไม่สามารถไปหล่อเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจอย่างเพียงพอ เนื่องจากการตีบตันของผนังหลอดเลือด

กล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด หรือที่รู้จักกันในชื่อ หลอดเลือดหัวใจตีบตัน คือ ภาวะที่กล้ามเนื้อหัวใจไม่มีเลือดและออกซิเจนมาหล่อเลี้ยงอย่างเพียงพอ ทำให้กล้ามเนื้อหัวใจเสียหาย กรณีร้ายแรงอาจทำให้กล้ามเนื้อหัวใจตาย ซึ่งเป็นอันตรายถึงชีวิต มาทำความเข้าใจกับกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด อาการเป็นอย่างไร พร้อมกับวิธีรักษารูปแบบต่าง ๆ ในบทความนี้
กล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด ส่งผลอย่างไรต่อร่างกาย

กล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดส่งผลให้หัวใจทำงานได้ไม่เต็มที่ ในระยะสั้นผู้ป่วยอาจมีอาการเจ็บหน้าอก เหนื่อยง่าย แต่หากอาการกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดรุนแรงหรือขาดเลือดนานกว่า 2-3 นาที อาจทำให้กล้ามเนื้อหัวใจตาย หรือหัวใจวายได้

สาเหตุหลัก ๆ ที่ทำให้เกิดอาการหัวใจขาดเลือดคือโรคหลอดเลือดหัวใจตีบ (Coronary Artery Disease) ซึ่งเกิดจากการสะสมของไขมันและคราบพลัคในผนังหลอดเลือด ทำให้หลอดเลือดตีบแคบลง เลือดจึงไม่สามารถไหลเวียนไปหล่อเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจได้เพียงพอ โดยปัจจัยเสี่ยงในการเกิดภาวะกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดได้แก่ ความดันโลหิตสูง เบาหวาน ไขมันในเลือดสูง สูบบุหรี่ และความเครียด
อาการเริ่มแรกของโรคหัวใจขาดเลือดเป็นยังไง

อาการเริ่มแรกของกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดสามารถสังเกตได้จากอาการต่อไปนี้

• รู้สึกเจ็บหรือแน่นหน้าอก
• ใจสั่น หัวใจเต้นผิดจังหวะ
• เกิดเหงื่อเย็น เหงื่อออกมากผิดปกติ
• หายใจลำบาก หอบเหนื่อย
• อ่อนเพลียมากกว่าปกติ
• คลื่นไส้ อาเจียน
• วิงเวียนศีรษะ หน้ามืด เป็นลม

หากมีอาการเหล่านี้ ควรรีบพบแพทย์ทันที เพราะอาจเป็นสัญญาณเตือนของภาวะหัวใจขาดเลือด ที่อาจเป็นอันตรายต่อชีวิต
กล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด หายเองได้ไหม

กล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด ไม่สามารถหายเองได้ เพราะเป็นภาวะที่เกิดขึ้นจากหลอดเลือดหัวใจตีบหรืออุดตันจากไขมันและคราบพลัคจนทำให้เลือดไม่สามารถไปหล่อเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจได้เพียงพอ หากไม่ได้รับการรักษา หลอดเลือดจะยังคงแคบลง ทำให้หัวใจขาดออกซิเจนอย่างต่อเนื่อง ส่งผลให้กล้ามเนื้อหัวใจอ่อนแอลงและอาจเกิดภาวะหัวใจวายได้ ดังนั้นหากตรวจพบว่ามีภาวะหลอดเลือดหัวใจตีบตัน จะต้องรีบเข้ารับการรักษาโดยเร็ว เพื่อป้องกันอันตรายจากกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด
แนวทางการรักษาภาวะกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด

การรักษาภาวะกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดขึ้นอยู่กับระดับความรุนแรงของอาการ ซึ่งสามารถแบ่งแนวทางการรักษาได้ 3 แนวทาง ดังนี้

• ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ
  ผู้ป่วยควรรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ลดอาหารไขมันสูง ออกกำลังกายอย่างเหมาะสม ควบคุมน้ำหนัก เลิกบุหรี่ ลดความเครียด และดูแลโรคร่วม เช่น เบาหวานและความดันโลหิตสูง เพื่อช่วยลดความเสี่ยงภาวะกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด
• การใช้ยา
  แพทย์จะให้ยาเพื่อลดความเสี่ยงของหลอดเลือดอุดตันและช่วยควบคุมอาการ เช่น ยาต้านเกล็ดเลือด, ยาลดไขมันในเลือด, ยาขยายหลอดเลือด และ ยาควบคุมความดันโลหิต
• การผ่าตัด
  กรณีสุดท้าย แพทย์จะให้ผู้ป่วยทำบอลลูนหัวใจเพื่อขยายทางหลอดเลือดเดิมให้กว้างขึ้น ในกรณีที่มีอาการรุนแรง อาจต้องทำบายพาส เพื่อเปลี่ยนทางเดินเลือดใหม่ ซึ่งปกติจะใช้เวลาพักฟื้นประมาณ 1-3 วันสำหรับการทำบอลลูนหัวใจ และ 5-7 วันสำหรับการทำบายพาสหัวใจ

คนเป็นโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดห้ามกินอะไร

ผู้ป่วยโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดควรระวังเรื่องอาหารการกิน เนื่องจากอาหารบางประเภทอาจเพิ่มความเสี่ยงและความรุนแรงของโรคได้ ซึ่งอาหารที่ควรหลีกเลี่ยงมีดังนี้

• อาหารที่มีไขมัน คอเลสเตอรอล และไขมันทรานส์สูง เช่น ของทอด, เนื้อสัตว์ไขมันสูง, เครื่องในสัตว์, อาหารทะเลบางชนิด, ขนมขบเคี้ยว, เบเกอรี่ที่ใช้มาการีนหรือครีมเทียม เนื่องจากอาจทำให้ระดับไขมันในเลือดสูง เสี่ยงต่อการอุดตันของหลอดเลือด
• อาหารที่มีน้ำตาลสูง เช่น น้ำอัดลม, ขนมหวาน, น้ำหวานต่าง ๆ เพราะอาจทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงขึ้น ส่งผลให้เกิดโรคเบาหวานซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงต่อโรคหัวใจ
• อาหารที่มีโซเดียมสูง เช่น อาหารแปรรูป, บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป, อาหารหมักดอง และขนมขบเคี้ยวรสเค็ม เพราะโซเดียมส่งผลต่อความดันโลหิต
• เครื่องดื่มแอลกอฮอล์และคาเฟอีน เพราะอาจกระตุ้นให้หัวใจเต้นผิดจังหวะ และเพิ่มความดันโลหิต

กล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด อันตราย… แต่ป้องกันได้

ภาวะกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด เป็นภัยเงียบที่คุกคามชีวิต ซึ่งอาจนำไปสู่ภาวะหัวใจวายและเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ในที่สุด การดูแลสุขภาพจึงเป็นสิ่งสำคัญในการป้องกันความเสี่ยงจากโรค เริ่มต้นจากการเลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ หมั่นออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ควบคุมโรคประจำตัว และที่สำคัญคือหลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยงต่าง ๆ เช่น การสูบบุหรี่และดื่มแอลกอฮอล์ เพียงเท่านี้ก็ช่วยให้หัวใจแข็งแรง ปลอดภัยจากภาวะกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด