ผ่าตัดข้อเข่าเสื่อม ไม่น่ากลัวอย่างที่คิด ต้องพักฟื้นกี่วัน?
(https://sv1.picz.in.th/images/2022/07/19/Xdja8Z.jpg)
หากจะถามถึงโรคที่พบได้มากที่สุดในผู้สูงอายุ คงหนีไม่พ้นโรคข้อเข่าเสื่อม ด้วยอายุที่มากขึ้นของร่างกายก็ย่อมมีความเสื่อมโทรมลงตามธรรมชาติของมนุษย์ การผ่าตัดข้อเข่าเสื่อม (https://www.samitivejchinatown.com/th/health-article/knee-replacement)จึงเป็นอีกหนึ่งวิธีที่เหมาะสำหรับการรักษาสำหรับผู้ป่วย โดยการตัดเอาส่วนของกระดูกข้อเข่าที่เสื่อมสภาพออกมา ก่อนที่จะถูกแทนที่ด้วยข้อเข้าเทียมเข้าไป
ในผู้สูงอายุบางรายอาจจะมีความกังวลเกี่ยวกับการผ่าตัด เพราะกลัวผลกระทบจากการผ่าตัด กังวลว่าผ่าเข่าแล้วเดินไม่ได้อีก เลือกที่จะทนอยู่กับความเจ็บปวดที่ส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตในประจำวัน เลือกการรรักษาโดยการซื้อหรือฉีดยาที่มีสารสเตียรอยด์เห็นผลไวแต่ไม่ถาวร ต้องไปฉีดบ่อยครั้ง จนส่งผลเสียต่อสุขภาพ แถมอากการปวดก็ไม่หายไปมีแต่ส่งผลเสียต่อสุขภาพ ทางเลือกเดียวที่ดีที่สุดในการรักษาก็คือ การผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมนั่นเอง
การผ่าตัดข้อเข่าเสื่อม
(https://sv1.picz.in.th/images/2022/07/19/XdjFvv.jpg)
การผ่าตัดข้อเข่าเสื่อมคุณหมอจะเลือกผ่าตัดในผู้ป่วยที่มีโรคข้อเข่าเสื่อมรุนแรงผ่านการรักษามาหลายรูปแบบก็ยังไม่หายขาด ส่งผลต่อการใช้ชีวิตประจำวันของผู้ป่วย
ขั้นตอนการผ่าตัดข้อเข่าเสื่อมโดยการเปลี่ยนข้อเข่าเทียม ศัลยแพทย์จะทำการประเมินอาการของผู้ป่วยหลังจากนั้นจะเริ่มดำเนินการผ่าตัด โดยการตัดผิวข้อเข่าที่มีความสึกหรอและเสียหายออกไปเพียง 1 ซ.ม จากฝั่งกระดูกต้นขาและกระดูกหน้าแข้งเพื่อเตรียมผิวไว้สำหรับฝั่งข้อเข่าเทียมลงไป
ข้อเข่าเทียมคืออะไร
ข้อเข่าเทียมคือการตัดเปลี่ยนข้อเข่าโดยการผ่าตัดผิวข้อเข่าที่เสื่อมออกไปและทดแทนด้วยวัสดุที่ทำมาจากโลหะสังเคราะห์ทำหน้าที่เป็นตัวที่ทำให้เกิดการเคลื่อนไหวเรียบบลื่นและพอดีกับข้อเข่าของผู้ป่วย
ข้อเข่าเทียม ทำมาจากวัสดุอะไร
ในความจริงแล้วข้อเข่าเทียมนั้นมีหลายชนิด แต่โดยส่วนมากแล้วข้อเข่าเทียมนิยมทำมาจากวัสดุ ดังนี้ โลหะผสมไทเทเนียม (titanium) โคลบอลต์โครเมี่ยม (cobalt chromium) เซรามิค เป็นวัสดุที่ได้มาตรฐานและมีคุณภาพมากที่สุด
การผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมมีกี่แบบ
(https://sv1.picz.in.th/images/2022/07/19/Xdl9H9.jpg)
การผ่าตัดข้อเข่าเทียมมีทั้งหมด 2 แบบด้วยกันดังนี้
การผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมแบบทั้งหมด
การผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมแบบทั้งหมด (Total Knee Replacement) เป็นการตัดผิวส่วนปลายต้นขา (femur) และบริเวณส่วนบนของกระดูกหน้าแข้งหลังจากนั้นจะถูกแทนที่ด้วยผิวโลหะโดยมีแผ่นพลาสติกกั้นเอาไว้
การผ่าตัดเปลี่ยนผิวข้อเข่าเทียมเฉพาะฝั่ง
การผ่าตัดเปลี่ยนผิวข้อเข่าเทียมเฉพาะฝั่ง (Unicompartmental Knee Replacement) วิธีนี้จะเป็นการผ่าตัดเฉพาะส่วน จะเป็นการเปลี่ยนผิวบริเวณด้านต้นขาและกระดูกหน้าแข้งเฉพาะด้านที่มีความเสื่อมออก
ใครที่ควรเข้ารับการผ่าตัดข้อเข่าเสื่อม
(https://sv1.picz.in.th/images/2022/07/19/XdlKFa.png)
ผู้ที่เหมาะสำหรับเข้ารับการผ่าตัดข้อเข่าเสื่อม ผู้ป่วยจะต้องมีอาการของโรคข้อเข่าเสื่อมระยะรุนแรงส่วนใหญ่มักจะพบในผู้สูงอายุ อายุระหว่าง 60-80 ปี และจะต้องมีอาการเข้าข่ายดังนี้
1.ปวดข้อเข่ามาก ไม่ว่าจะเป็นการขยับเพียงเล็กน้อย ก็จะมีอาการปวดเกิดขึ้นส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวัน
2.ข้อโก่งผิดรูป มีการขาโก่งเข้า ด้านนอกหรือด้านใน
3.เคลื่อนไหวติดขัด ไม่สามารถเหยียดหรืองอเข่าได้ ซึ่งเป็นอาการของข้อเข่ายึด
4.ผู้ป่วยที่มีการรักษาด้วยยาแก้ปวดเป็นประจำ แต่อาการก็ยังไม่ดีขึ้น
นอกจากนี้แล้วในผู้ป่วยบางกลุ่มที่อาจจะต้องเข้ารับการผ่าตัดอาจเกิดได้จากสาเหตุนี้ สาเหตุจากการประทะหรือการกระแทกอย่างรุนแรง มักจะมีอาการเจ็บในทันที ส่งผลให้เอ็นไขว้หน้าขาด ต้องเข้ารับการผ่าตัด
วิธีรักษาจะเลือกการผ่าตัดเอ็นเข่า ไขว้หน้า วิธีการรักษาจะนิยมใช้วิธีการผ่าตัดผ่านกล้อง เพื่อหลีกเลียงการบาดเจ็บส่งผลให้การฟื้นตัวเร็วอีกด้วย
การตรวจวินิจฉัยข้อเข่าเสื่อม
การวินิจฉัยโรคของผู้ป่วยข้อเข่าเสื่อมก่อนที่จะทำการผ่าตัดข้อเข่าเสื่อมคุณหมอจะทำการวินิจฉัยก่อนที่จะเข้ารับการรักษา ดังนี้
- สอบถามประวัติสุขภาพของผู้ป่วยถึงอาการปวดข้อ
- ผู้ป่วยจะต้องเข้ารับการตรวจร่างกาย การทำงานของหัวเข่า ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อไปจนถึงอาการแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น
- เอกซเรย์เพื่อดูสภาพกระดูกข้อเข่า บางกรณีอาจมีการ MRI เพื่อดูสภาพกล้ามเนื้อและเนื้อเยื่อรอบคอบ
การเตรียมตัวก่อนผ่าตัดข้อเข่าเสื่อม
ผู้ที่จะทำการผ่าตัดข้อเข่าเสื่อมผู้ป่วยจะต้องมีการเตรียมตัวให้พร้อมก่อนการเข้ารับการผ่าตัดและจัดเตรียมสภาพสถานที่ให้พร้อมสำหรับหลังการผ่าตัดโดยผู้ป่วยต้องเตรียมตัวดังนี้
- ดูแลร่างกายของตนเองไม่ให้มีการติดเชื้อตามบาดแผลบนร่างกายเช่นบริเวณร่องปากหากเกิดฟันผุควรรักษาช่องปากให้เรียบร้อย
- หากใครที่กำลังรับประทานอาหารเสริมให้งดทานก่อน
- งดดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และงดสูบบุหรี่
- ผู้ป่วยต้องทำการงดรับประทานอาหารเพราะในวันผ่าตัดแพทย์จะสั่งงดน้ำและอาหารก่อนการผ่าตัด
การจัดเตรียมสถานที่ให้พร้อมสำหรับหลังผ่าตัด
การเตรียมสถานที่หลังผ่าตัดคืออีกหนึ่งเรื่องที่ต้องให้ความสำคัญ ผู้ที่จะเข้ารับการผ่าตัดจะต้อง เตรียมสถานที่ให้พร้อมเพื่อพักฟื้นหลังการผ่าตัด ผู้ป่วยยังคงต้องการความช่วยเหลือเพราะยังไม่สามารถทำอะไรได้ด้วยตัวเองได้ เช่น อาบน้ำหรือ เข้าห้องน้ำ
- ควรมีการปรับเปลี่ยนสภาพแวดล้อมในบ้านให้เหมาะสมกับผู้ป่วยหลังการผ่าตัด
- ติดตั้งราวในห้องน้ำ ควรมีราวจับบริเวณส้วมชักโครกเพื่อช่วยในการพยุงตัวลุกขึ้น
- ตรวจดูราวบันไดว่ามีความมั่นคงแข็งแรงหรือไม่
- ควรมีห้องพักอยู่ในชั้นเดียวกันเพื่อหลีกเลี่ยงการขึ้นลงบันได
ขั้นตอนการผ่าตัดข้อเข่าเสื่อม
ขั้นตอนการผ่าตัดข้อเข่าเสื่อมจะใช้เวลาในการผ่าตัดอยู่ที่ประมาณ 1-3 ชั่วโมงแพทย์จะทำการเปิดแผลบริเวณข้อเข่า ความใหญ่ของบาดแผลจะอยู่ที่ประมาณ 8-10 เซนติเมตรและผ่าเอากระดูกที่เสื่อมออกระหว่างการผ่าตัดอาจจะต้องมีการให้เลือดร่วมด้วยในบางกรณีและหลังจากนั้นจะฝังวัสดุข้อเข่าเทียมลงไป
ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นหลังผ่าตัด
ภาวะแทรกซ้อนหลังการผ่าตัดอาจเกิดได้ในบางรายซึ่งจะมีอาการดังต่อไปนี้
- การติดเชื้อบริเวณแผลที่ผ่าตัด
- เกิดการอุดตันของหลอดเลือดฝอยในปอด สมอง และหัวใจ อาจทำให้เสียชีวิตได้
- หากแผลแยกส่งผลอาจทำให้มีเลือดคั่ง
- เกิดข้อเข่าติดแข็ง ทำให้ไม่สามารถงอเข่าได้เต็มที่
การดูแลตัวเองหลังผ่าตัดข้อเข่าเสื่อม
(https://sv1.picz.in.th/images/2022/07/19/XdokDe.jpg)
วิธีการดูแลตัวองหลังการเข้ารับการผ่าตัด คือ
- ห้ามประคบร้อน
- ห้ามนั่งยองๆหรือนั่งขัดสมาธิ
- ออกกำลังกายโดยการบริหารกล้ามเนื้อรอบข้อเข่าอย่างสม่ำเสมอหลีกเลี่ยงการวิ่งและการกระโดดในผู้สูงอายุ
ขั้นตอนการดูแลตัวเองหลังผ่าตัดข้อเข่าเสื่อมในกรณีที่ผู้สูงอายุได้รับผ่านผ่าตัดควรได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิดจากลูกหลาน เช่น หลีกเลี่ยงการขึ้นลงบันได ในการเข้าห้องน้ำลูกหลานควรช่วยพยุงไม่ปล่อยให้ผู้สูงอายุเดินเองคนเดียว มีไม้ช่วยพยุงสำหรับการเดิน
จากที่กล่่าวมาทั้งหมดหากมีการดูแลตัวเองหลังจากกการผ่าตัดตามที่แพทย์แนะนำและถูกวิธีแล้ว ผู้ป่วยก็จะปลอดจากภาวะแทรกซ้อนหลังการผ่าตัด โดยวิธีการดูและไม่ให้เกิดภาวะแทรกซ้อนในเบื้องต้น คือ หลีกเลี่ยงการสัมผัสแผลโดยตรง งดการออกกำลังกาย
ผ่าตัดข้อเข่าเสื่อม ที่ไหนดี
การเลือกสถานที่การณ์ผ่าตัดข้อเข่าเสื่อมที่ดี เชื่อว่าหลายๆคนคนให้ความสำคัญกับเรื่องนี้ เราจึงอยากแนะนำ ศูนย์การผ่าตัดข้อเข่าเทียมโรงพยาบาลสมิติเวช ที่มีแพทย์ผู้เชี่ยวชาญทั้งด้านการวินิฉัย การใช้ยาดูแลรักษาผู้ป่วยทางด้านหัวเข่าโดยตรงให้กับผู้ที่ป่วย อย่างคุณหมอกีรติ คุณหมอที่ชำนาญทางด้านศัลยกรรมกระดูกและข้อ
โดยคุณหมอกล่าวว่า ในการผ่าตัดแพทย์จะทำการปรับแต่งความตึงของเส้นเอ็นของข้อเข้า เพื่อให้ข้อเข้าหลีงการผ่าตัดมีความตึงอยู่ในระดับพอดี ไม่เกิดการโก่งงอเพื่อให้ผู้ป่วยใช้งานได้อย่างดีและยาวนานที่สุดนั้นเอง
FAQs การผ่าตัดข้อเข่าเสื่อม
ข้อเข่าเทียม มีอายุการใช้งานยาวนานเท่าไหร่
อายุการใช้านของข้อเข่าเทียม ปกติแล้วจะมีอายุการใช้งานที่ยาวนานเป็นสิบปีเพราะทำมาจากวัสดุที่มีมาตรฐานและคุณภาพ แต่ถึงอย่างไรอายุการใช้งานของข้อเข่าเทียมก็สามารถเสื่อมสภาพได้เร็วหากมีปัจจัยเสี่ยงเหล่านี้ เช่น น้ำหนัก การทำกิจกรรมและลักษณะการใช้ชีวิตประจำวัน ที่เป็นปัจจัยเสี่ยงหลังการผ่าตัด
ผ่าตัดข้อเข่าเสื่อม กี่วันถึงจะเดินได้
ผ่าตัดเข่ากี่วันถึงจะเดินได้ โดยส่วนมากผู้ป่วยจะสามารถเริ่มลุกขึ้นเดินได้หลังการผ่าตัดไปแล้ว 3 วัน ในช่วงแรกต้องมีเครื่องมือในการช่วยพยุงเดินก่อนและมีการทำกายภาพบำบัดร่วมด้วย ผู้ป่วยจะเริ่มฟื้นตัวได้ดีประมาณ 3-4 เดือนหลังการผ่าตัด
ผ่าตัดข้อเข่าเสื่อม ต้องพักฟื้นกี่วัน
ผ่าตัดเข่าต้องพักฟื้นกี่วัน ระยะการพักฟื้นของผู้ป่วยที่ผ่านการผ่าตัดข้อเข่าเสื่อมมาแล้ว ทางคุณหมอจะให้ผู้ป่วยพักฟื้นเป็นเวลา 3 เดือน เพราะช่วงเวลาระยะ 3 เดือนนี้เป็นช่วงที่หัวเข่าจะยังคงมีอาการบวมอยู่ และอาการเหล่านี้จะหายไปหลังการผ่าตัด 6-12 เดือน
ข้อสรุป
การรักษาข้อเข่าเสื่อมโดยวิธีการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียม เป็นวิธีการรักษาที่ได้ประสิทธิภาพที่สุด ด้วยการรักษาและการวินิฉัยจากแพทย์ โดยกระบวนการและวิธีการผ่าตัดที่ทันสมัยทำให้แผลเล็ก ใชเวลาในการพักฟื้นไว อีกทั้งยังมีอายุการใช้งานที่ยาวนาน ด้วยข้อเข่าเทียมที่ทำมาจากกวัสดุที่ได้ประสิทธิภาพและมีมาตรฐานผ่านการรับนรอง นี่จึงเป็นวิธีที่เหมาะสมที่สุดสำหรับผู้ที่ต้องการเข้ารับการผ่าตัดข้อเข่าเสื่อมโดยเฉพาะผู้สูงอายุที่จะต้องเข้ารับการรักษาได้อย่างทันท่วงที