รู้เท่าทันกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด รักษาเร็ว เพิ่มโอกาสรอดชีวิต
(https://img2.pic.in.th/pic/myocardial-ischemia.png)
กล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด คือภาวะที่เลือดและออกซิเจนไม่สามารถไปหล่อเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจอย่างเพียงพอ เนื่องจากการตีบตันของผนังหลอดเลือด
กล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด หรือที่รู้จักกันในชื่อ หลอดเลือดหัวใจตีบตัน คือ ภาวะที่กล้ามเนื้อหัวใจไม่มีเลือดและออกซิเจนมาหล่อเลี้ยงอย่างเพียงพอ ทำให้กล้ามเนื้อหัวใจเสียหาย กรณีร้ายแรงอาจทำให้กล้ามเนื้อหัวใจตาย ซึ่งเป็นอันตรายถึงชีวิต มาทำความเข้าใจกับกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด (https://www.praram9.com/myocardial-ischemia/) อาการเป็นอย่างไร พร้อมกับวิธีรักษารูปแบบต่าง ๆ ในบทความนี้
กล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด ส่งผลอย่างไรต่อร่างกาย
กล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดส่งผลให้หัวใจทำงานได้ไม่เต็มที่ ในระยะสั้นผู้ป่วยอาจมีอาการเจ็บหน้าอก เหนื่อยง่าย แต่หากอาการกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดรุนแรงหรือขาดเลือดนานกว่า 2-3 นาที อาจทำให้กล้ามเนื้อหัวใจตาย หรือหัวใจวายได้
สาเหตุหลัก ๆ ที่ทำให้เกิดอาการหัวใจขาดเลือดคือโรคหลอดเลือดหัวใจตีบ (Coronary Artery Disease) ซึ่งเกิดจากการสะสมของไขมันและคราบพลัคในผนังหลอดเลือด ทำให้หลอดเลือดตีบแคบลง เลือดจึงไม่สามารถไหลเวียนไปหล่อเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจได้เพียงพอ โดยปัจจัยเสี่ยงในการเกิดภาวะกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดได้แก่ ความดันโลหิตสูง เบาหวาน ไขมันในเลือดสูง สูบบุหรี่ และความเครียด
อาการเริ่มแรกของโรคหัวใจขาดเลือดเป็นยังไง
(https://img5.pic.in.th/file/secure-sv1/symptoms-of-myocardial-ischemia.png)
อาการเริ่มแรกของกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดสามารถสังเกตได้จากอาการต่อไปนี้
- รู้สึกเจ็บหรือแน่นหน้าอก
- ใจสั่น หัวใจเต้นผิดจังหวะ
- เกิดเหงื่อเย็น เหงื่อออกมากผิดปกติ
- หายใจลำบาก หอบเหนื่อย
- อ่อนเพลียมากกว่าปกติ
- คลื่นไส้ อาเจียน
- วิงเวียนศีรษะ หน้ามืด เป็นลม
หากมีอาการเหล่านี้ ควรรีบพบแพทย์ทันที เพราะอาจเป็นสัญญาณเตือนของภาวะหัวใจขาดเลือด ที่อาจเป็นอันตรายต่อชีวิต
กล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด หายเองได้ไหม
กล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด ไม่สามารถหายเองได้ เพราะเป็นภาวะที่เกิดขึ้นจากหลอดเลือดหัวใจตีบหรืออุดตันจากไขมันและคราบพลัคจนทำให้เลือดไม่สามารถไปหล่อเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจได้เพียงพอ หากไม่ได้รับการรักษา หลอดเลือดจะยังคงแคบลง ทำให้หัวใจขาดออกซิเจนอย่างต่อเนื่อง ส่งผลให้กล้ามเนื้อหัวใจอ่อนแอลงและอาจเกิดภาวะหัวใจวายได้ ดังนั้นหากตรวจพบว่ามีภาวะหลอดเลือดหัวใจตีบตัน จะต้องรีบเข้ารับการรักษาโดยเร็ว เพื่อป้องกันอันตรายจากกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด
แนวทางการรักษาภาวะกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด
(https://img2.pic.in.th/pic/treatment-of-myocardial-ischemia.png)
การรักษาภาวะกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดขึ้นอยู่กับระดับความรุนแรงของอาการ ซึ่งสามารถแบ่งแนวทางการรักษาได้ 3 แนวทาง ดังนี้
- ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ
ผู้ป่วยควรรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ลดอาหารไขมันสูง ออกกำลังกายอย่างเหมาะสม ควบคุมน้ำหนัก เลิกบุหรี่ ลดความเครียด และดูแลโรคร่วม เช่น เบาหวานและความดันโลหิตสูง เพื่อช่วยลดความเสี่ยงภาวะกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด - การใช้ยา
แพทย์จะให้ยาเพื่อลดความเสี่ยงของหลอดเลือดอุดตันและช่วยควบคุมอาการ เช่น ยาต้านเกล็ดเลือด, ยาลดไขมันในเลือด, ยาขยายหลอดเลือด และ ยาควบคุมความดันโลหิต - การผ่าตัด
กรณีสุดท้าย แพทย์จะให้ผู้ป่วยทำบอลลูนหัวใจเพื่อขยายทางหลอดเลือดเดิมให้กว้างขึ้น ในกรณีที่มีอาการรุนแรง อาจต้องทำบายพาส เพื่อเปลี่ยนทางเดินเลือดใหม่ ซึ่งปกติจะใช้เวลาพักฟื้นประมาณ 1-3 วันสำหรับการทำบอลลูนหัวใจ และ 5-7 วันสำหรับการทำบายพาสหัวใจ
คนเป็นโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดห้ามกินอะไร
ผู้ป่วยโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดควรระวังเรื่องอาหารการกิน เนื่องจากอาหารบางประเภทอาจเพิ่มความเสี่ยงและความรุนแรงของโรคได้ ซึ่งอาหารที่ควรหลีกเลี่ยงมีดังนี้
- อาหารที่มีไขมัน คอเลสเตอรอล และไขมันทรานส์สูง เช่น ของทอด, เนื้อสัตว์ไขมันสูง, เครื่องในสัตว์, อาหารทะเลบางชนิด, ขนมขบเคี้ยว, เบเกอรี่ที่ใช้มาการีนหรือครีมเทียม เนื่องจากอาจทำให้ระดับไขมันในเลือดสูง เสี่ยงต่อการอุดตันของหลอดเลือด
- อาหารที่มีน้ำตาลสูง เช่น น้ำอัดลม, ขนมหวาน, น้ำหวานต่าง ๆ เพราะอาจทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงขึ้น ส่งผลให้เกิดโรคเบาหวานซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงต่อโรคหัวใจ
- อาหารที่มีโซเดียมสูง เช่น อาหารแปรรูป, บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป, อาหารหมักดอง และขนมขบเคี้ยวรสเค็ม เพราะโซเดียมส่งผลต่อความดันโลหิต
- เครื่องดื่มแอลกอฮอล์และคาเฟอีน เพราะอาจกระตุ้นให้หัวใจเต้นผิดจังหวะ และเพิ่มความดันโลหิต
กล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด อันตราย… แต่ป้องกันได้
ภาวะกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด เป็นภัยเงียบที่คุกคามชีวิต ซึ่งอาจนำไปสู่ภาวะหัวใจวายและเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ในที่สุด การดูแลสุขภาพจึงเป็นสิ่งสำคัญในการป้องกันความเสี่ยงจากโรค เริ่มต้นจากการเลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ หมั่นออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ควบคุมโรคประจำตัว และที่สำคัญคือหลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยงต่าง ๆ เช่น การสูบบุหรี่และดื่มแอลกอฮอล์ เพียงเท่านี้ก็ช่วยให้หัวใจแข็งแรง ปลอดภัยจากภาวะกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด