เครื่องวัดคุณภาพน้ำ

[พรสัก ส่องแสง]

เครื่องวัดคุณภาพน้ำคือ อุปกรณ์ที่ใช้ตรวจสอบคุณสมบัติด้านต่าง ๆ ของของเหลว เพื่อให้ทราบถึงสิ่งเจือปนที่อยู่ภายในของเหลวหรือเพื่อพิสูจน์ความบริสุทธิ์ของน้ำ ซึ่งเครื่องวัดคุณภาพน้ำนั้นสามารถแบ่งออกได้หลายประเภทตามลักษณะการใช้งานและจุดประสงค์ในการใช้เครื่องมือเพื่อทำการทดลองของเหลว

ในบทความนี้จะมาทำความเข้าใจว่าเครื่องวัดคุณภาพน้ำทำหน้าที่อะไร? มีขั้นตอนการทำงานอย่างไรบ้าง รวมไปถึงการแนะนำข้อควรพิจารณาในการเลือกซื้อเครื่องวัดคุณภาพน้ำว่าต้องพิจารณาคุณสมบัติอะไรบ้าง
เครื่องวัดคุณภาพน้ำ (Water Quality Mornitoring) ทำหน้าที่อะไร?

เครื่องวัดคุณภาพน้ำคือเครื่องมือที่ใช้ในการวัดคุณสมบัติทางเคมี กายภาพ และชีวภาพของน้ำ ซึ่งคุณสมบัติเหล่านี้จะมีลักษณะเฉพาะและมีความพิเศษในการตรวจสอบแตกต่างกันออกไป โดยคุณสมบัติที่มักตรวจวัดคุณภาพของน้ำจะมีดังต่อไปนี้

• ค่า pH : วัดค่าความเป็นกรด-เบสของน้ำ
• การนำไฟฟ้า : วัดความสามารถของน้ำในการนำกระแสไฟฟ้า
• อุณหภูมิ : วัดอุณหภูมิของน้ำ
• ออกซิเจนละลายน้ำ : วัดปริมาณออกซิเจนที่ละลายในน้ำ
• ความขุ่น : วัดปริมาณของอนุภาคแขวนลอยที่อยู่ในน้ำ
• คลอรีน : วัดปริมาณคลอรีนในน้ำ
• โลหะหนัก : วัดปริมาณโลหะหนักในน้ำ เช่น ตะกั่ว ปรอท และแคดเมียม เป็นต้น

ขั้นตอนการทำงานของเครื่องวัดคุณภาพน้ำ

หลังจากที่ได้ทราบเกี่ยวกับหน้าที่ของเครื่องวัดคุณภาพน้ำกันไปแล้ว ถัดมาเราจะมาทำความเข้าใจขั้นตอนการทำงานของเครื่องตรวจคุณภาพน้ำกันว่ามีขั้นตอนอะไรบ้าง ซึ่งในรายละเอียดเชิงลึกแล้วเครื่องวัดคุณภาพน้ำแต่ละประเภทจะมีขั้นตอนการใช้งานที่แตกต่างกันออกไปตามประเภทของเครื่องมือ โดยในบทความนี้จะเป็นการอธิบายภาพรวมของการใช้เครื่องมือวัดคุณภาพน้ำที่ครอบคลุมกับการใช้เครื่องมือทุกประเภทซึ่งจะมีขั้นตอนดังนี้

1. การเตรียมตัวอย่างน้ำ

ในขั้นตอนแรกของการใช้เครื่องวัดคุณภาพน้ำจะเป็นการเก็บตัวอย่างน้ำในภาชนะที่แห้งและสะอาด ซึ่งต้องทำการกรองตัวอย่างน้ำเพื่อขจัดตะกอนในเบื้องต้นก่อน และทำการปรับอุณหภูมิของน้ำตัวอย่างให้ใกล้เคียงกับอุณหภูมิห้อง

2. การสอบเทียบเครื่องมือ

ขั้นตอนถัดมาเมื่อเตรียมน้ำตัวอย่างเสร็จเรียบร้อยแล้ว จะเป็นขั้นตอนการสอบเทียบเครื่องวัดคุณภาพน้ำกับสารละลายมาตรฐาน เพื่อให้แน่ใจว่าเครื่องวัดอยู่ในสภาพพร้อมใช้งาน

3. การวัดค่า

ในขั้นตอนนี้จะเป็นขั้นตอนการวัดค่า โดยจะนำเครื่องวัดคุณภาพน้ำจุ่มลงในน้ำตัวอย่าง หลังจากนั้นรอให้ค่าบนหน้าจอคงที่และทำการบันทึกค่า

4. การทำความสะอาด

หลังจากที่มีการใช้งานเครื่องวัดคุณภาพน้ำเสร็จเรียบร้อยแล้ว จะต้องทำความสะอาดด้วยการนำน้ำกลั่นล้างที่หัววัดและทำการเช็ดตรงหัววัดให้แห้ง หลังจากนั้นให้จัดเก็บเครื่องวัดคุณภาพน้ำในที่แห้งและปลอดภัย เพื่อป้องกันการเสื่อมสภาพของเครื่องมือ[/li][/list]

ตัวอย่างการใช้เครื่องวัดคุณภาพน้ำ TDS

• เปิดเครื่องมือวัดค่า TDS
• จุ่มหัววัดลงในน้ำตัวอย่าง
• รอให้ค่าบนหน้าจอคงที่
• อ่านค่าและบันทึกผล

ประโยชน์ของเครื่องวัดคุณภาพน้ำ

เมื่อพูดถึงประโยชน์ของเครื่องวัดคุณภาพน้ำหลายคนอาจจะมองไปที่หน้าที่ในการตรวจวัดคุณภาพน้ำเพียงอย่างเดียว แต่แท้จริงแล้วเครื่องวัดคุณภาพน้ำยังสามารถใช้ประโยชน์ในด้านอื่น ๆ ได้อีกเช่น

• ควบคุมคุณภาพน้ำในกระบวนการผลิต

ช่วยควบคุมคุณภาพน้ำในอุตสาหกรรมต่าง ๆ เช่น อาหาร ยา และสารเคมี ที่ต้องตรวจสอบคุณภาพของน้ำว่าตรงตามมาตรฐานที่ได้กำหนดไว้หรือไม่

• ตรวจสอบมลพิษทางน้ำ

เครื่องวัดคุณภาพน้ำจะช่วยตรวจสอบสารปนเปื้นต่าง ๆ ภายในน้ำอย่าง สารเคมีหรือโลหะหนักที่ปะปนอยู่ในน้ำ

• ด้านการศึกษาและวิจัย

การใช้งานเครื่องวัดคุณภาพน้ำถือเป็นเครื่องมือสำคัญในห้องทดลองและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับน้ำอย่าง การศึกษาแหล่งธรรมชาติหรือผลกระทบจากมลพิษทางน้ำ เป็นต้น

• ปกป้องสิ่งแวดล้อม

แม้ว่าจะไม่ใช่ประโยชน์ทางตรง แต่การใช้งานเครื่องวัดคุณภาพน้ำในการตรวจสอบน้ำจากการบำบัดหรือของเสียจากอุตสาหกรรม ก่อนนำปล่อยสู่แหล่งน้ำทางธรรมชาติจะช่วยป้องกันการรบกวนสภาพล้อมตามธรรมชาติ และช่วยปกป้องให้สิ่งแวดล้อมมีความยั่งยืนมากยิ่งขึ้น
ปัจจัยในการเลือกซื้อเครื่องวัดคุณภาพน้ำ

หลังจากที่ได้ทราบวิธีการใช้งานและประโยชน์ของเครื่องวัดคุณภาพน้ำกันไปแล้ว หลายคนอาจเกิดสนใจที่จะลองซื้อเครื่องวัดคุณภาพน้ำมาใช้งานดู แต่ก็คงมีคำถามว่าแล้วเราควรพิจารณาในการเลือกซื้ออุปกรณ์วัดคุณภาพน้ำยังไงบ้าง โดยปัจจัยที่ควรพิจารณาในการเลือกซื้อเครื่องวัดคุณภาพน้ำจะมีดังนี้

• ช่วงการวัด : เครื่องวัดคุณภาพน้ำจะต้องมีช่วงการวัดที่เหมาะสมกับตัวอย่างที่เราต้องการตรวจสอบ
• ความแม่นยำ : การเลือกใช้เครื่องวัดคุณภาพน้ำที่มีความแม่นยำสูงจะช่วยให้เรามั่นใจในผลลัพธ์จากการทดสอบได้ว่ามีประสิทธิภาพน่าเชื่อถือ
• การสอบเทียบ : สำหรับการเลือกใช้เครื่องวัดคุณภาพน้ำที่ทำการสอบเทียบง่าย จะทำให้ผลลัพธ์มีความน่าเชื่อถือ
• ความทนทาน : การเลือกใช้เครื่องวัดคุณภาพน้ำที่มีความทนทานจะช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายในระยะยาวจากการซ่อมบำรุงเครื่องมือได้

ประเภทของเครื่องมือวัดคุณภาพน้ำ

จากที่ได้มีการพูดถึงไปในบทความข้างต้นว่าเครื่องมือวัดคุณภาพน้ำนั้นสามารถแบ่งออกได้หลายประเภทตามการใช้งานของเครื่องมือ โดยในบทความนี้จะแนะนำเครื่องมือวัดคุณภาพน้ำที่เป็นที่นิยมดังนี้

• เครื่องวัดคุณภาพน้ำ TDS : ใช้วัดปริมาณของแข็งที่เจือปนใน้ำ
• เครื่องมือวัดค่า BOD : ใช้วัดค่าความต้องการออกซิเจนทางชีวเคมี ซึ่งเป็นปริมาณออกซิเจนที่จุลินทรีย์ใช้ในการย่อยสลายสารอินทรีย์ในน้ำ
• เครื่องวัดค่า DO ในน้ำ : ใช้วัดค่าระดับออกซิเจนที่ละลายในน้ำ
• เครื่องตรวจค่า pH ในน้ำหรือเครื่องวัดความกระด่าง : ใช้วัดค่าความเป็นกรด-เบสของน้ำ

สรุปภาพรวมของเครื่องวัดคุณภาพน้ำ

การเลือกใช้เครื่องมือวัดคุณภาพน้ำนอกจากจะช่วยทำให้รู้คุณสมบัติทางกายภาพ ทางเคมี และทางชีวภาพของน้ำแล้ว ยังช่วยให้เราทราบความบริสุทธิ์และความปลอดภัยของน้ำก่อนนำมาใช้งานในด้านต่าง ๆ อีกด้วย ซึ่งการเลือกใช้เครื่องมือวัดคุณภาพน้ำจะถูกแบ่งออกได้หลายประเภทตามลักษณะการใช้งานที่เฉพาะด้าน ดังนั้นการเลือกใช้เครื่องตรวจวัดคุณภาพน้ำที่เหมาะสมและมีคุณภาพจะช่วยให้ผลลัพธ์จากการทดสอบมีความน่าเชื่อถือมากยิ่งขึ้น